Het bericht Verloren bedrijven 397 Musis geluk heel gewoon' als broddelwerk afdoen. Anderson doet geen snaar trillen, maar brengt alle synapsen tegelijk in beweging. En zijn opmerking dat de vitrine met zijn nieuwste aanwinst, een verzameling dinkytoys uit de jaren vijftig mét de originele doosjes en mét de originele catalogi, elke zaterdag rondom zwaar beduimeld en beademd is, laat -zich raden. Maar, terug naar Vlaardingen. Anderson schetst in drukwerken, voorwerpen en producten het beeld van die tientallen kleine bedrijven, die het karakter van de stad bepaalden. Niet zelden vertegenwoordigden ze de trots van ondernemers, werknemers en bestuur en leken ze een niet stuk te krijgen economische rots. Wie zou er immers twijfelen aan de bestaanszekerheid van Zangkoor 'Vereeniging Sunlight (ongedateerd, collectie Streekmuseum Jan Anderson). De lopende tentoonstelling in het Streekmuseum Jan Anderson is van een hoog nostalgisch gehalte. Dat is ook onontkoombaar bij het bijeenbrengen van zoveel herinneringen aan, uit het Vlaardings stadsbeeld verdwenen bedrijven en industrieën. Je proeft weer de vette smaak van de in roomboter gebakken Vlaardingse sprits en het stichtelijke zoet van de daar geproduceerde enige, echte Wilhelmina- pepermunt.Je voelt weer hoe zwaar het was om zo'n Vlaardingse Benzofiets door de krantenwijk te trappen en bovenal ruik je als het ware de onmiskenbare geur van de Sunlightzeep; deze synoniem voor de Hollandse properheid waarmee zowel het wasgoed als de drager ervan wekelijks in de teil ging. Even afgezien van museale argumenten, vermag Jan Anderson met tentoonstellingen als deze herinneringen los te weken, die de televisie met alle vernuft en techniek in series als 'Toen was een bus- en touringcaronderneming EVAG, die jaarlijks een pubhek dat tweemaal zo groot was als de hele Vlaardingse bevolking naar de Harz, de vogeltjesmarkt in Antwerpen en naar Namen-Dinant vervoerde. Of aan de Superfosfaat, nog voordat Remi Poppe heel Nederland alarmeerde over de mate van vervuiling die het bedrijf veroorzaakte en Vlaardingen al twee keer door een gifwolk was bedreigd. En wat droeg Melkfabriek Hollandia niet bij aan de Vlaardingse trots, evenals de Pelmolen, de spritsen van Van Dooren, de genoemde onverslijtbare Benzofietsen en de producten van Levers Zeep Maatschappij. Dagelijks werden busladingen nieuwsgierige huisvrouwen afgeleverd aan de poort van de wasmiddelenfabriek om in het bedrijf zelf te mogen aanschouwen hoe Vlaardingen pal stond voor de witte was en een geurende huid. Al zal vandaag de dag nog niemand precies kunnen duiden waaraan LUX toiletzeep nu eigenlijk zijn imago dankte van toiletartikel voor filmsterren en miljonairs.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Musis | 2002 | | pagina 397