Who the hell is Hans S
Pieter Zandvliet
Under Construction is een project
waarin de Showroom for Media
And Moving Art (MAMA) met het
werk van bekende
stickerkunstenaars de aandacht
vraagt voor deze vorm van streetart.
De Schiedamse kunstenaar Pieter
Zandvliet is zelf goed thuis in de
wereld van graffiti en stickers. Het
omslag van deze Musis kunt u
overigens evengoed tegenkomen op
de Lijnbaan in Rotterdam of het
Eindhovens station Vanzelfsprekend
was hij in Vlaardingen.
Musis 284
Misschien is graffiti de oudste
kunstvorm die er bestaat.
In verschillende grotten in
Frankrijk en Spanje zijn
tekeningen op muren gevonden
van miljoenen jaren oud,
geschilderd met dierenbloed of
andere natuurlijke verf.
De voorstellingen zijn simpel.
Ze betreffen gebeurtenissen en
dingen, waaraan een betekenis werd
gehecht. Welke betekenis dat was is
nog steeds onduidelijk. De houd
baarheid van de gebruikte verf is trouwens geweldig. Zo zie je
maar dat met een beetje creativiteit de Gamma overbodig is.
Ooit had de Schiedamse kunstenaar Damy van der Waal het
idee om gekleed als holbewoner een performance te doen in
oergraffiti stijl. Hij houdt zich nog steeds aanbevolen.
Nu zien de meeste spuitgasten, zoals de pers de graffiti
kunstenaars noemt, de holbewoners echter niet bepaald als
hun voorbeelden. Eerder wordt een Amerikaans soldaat uit de
tweede wereld oorlog genoemd. Volgens de overlevering was
deze soldaat verdwaald, vond ergens een pot met kalk en
schilderde vervolgens overal op muren: 'Killroy was here'. Of
de politie hem ooit heeft opgepakt is tot op heden nog niet
helemaal duidelijk.
De moderne graffiti kwam op in het New York van de jaren
tachtig, waar hele metrostellen, stations en treinen onder
werden gespoten. Een aantal van de kunstenaars die zich
volledig toelegden op graffiti, waaronder Keith Haring,
Jean Michael Basquet en Lee, werden door de Soho
kunstscene ontdekt en exposeerden later in de grootste
galeries van New York. Museum Boymans van Beuningen en
het Groninger museum haalden ze vervolgens naar Nederland.
Mensen die graffiti als verpaupering zien, boffen als zij in een
kleinere stad als Schiedam wonen.Voor spuitgasten is een
kleine stad niet zo interessant. Het gaat er tenslotte ook om
dat medespuiters hun werk zien, en die komen vaak alleen in
grote steden. Schiedam heeft daarom weinig groot uitgevoerde
graffities, maar bestaat het merendeel van het spuitwerk uit
taq's. Hoewel sommige taq's erg goed zijn neergezet zijn ze
vergelijkbaar met het gedrag van een hond die overal tegen
aan pist om zijn gebied te markeren. En zo zijn ze ook
bedoeld. Misschien dat u zich de naam HANS-S herinnert,
deze kwam bijna alleen in Schiedam voor. Die Nederlandse
naam was daarom zo opvallend omdat de meeste spuitgasten
Engelse namen gebruiken. Daarom blijft hij voor menigeen
een beetje de Killroy van Schiedam. Overal stond zijn taq, tot
er ineens een eind aan kwam. Was hij opgepakt, verhuisd, tot
inkeer gekomen of had hij zich bekeerd tot een ander
medium Who the Hell was HANS-S?
We zullen het waarschijnlijk nooit te weten komen.
Een andere vorm van graffiti wordt gevormd door
zogenaamde 'pieces'. Deze bestaan uit grote gekleurde letters
die vaak vergezeld gaan van poppetjes. Pieces zijn in Schiedam
vooral te vinden op en rond het station. De meeste zijn met
spuitbussen gezet, de hele grote zijn met latex geschilderd.
Er is een waar openluchtmuseum van pieces ontstaan, al
denken de overheid en ONS daar anders over.Voor wie
toevallig staat te wachten op trein en metro en er oog voor
heeft hoeft het niks te kosten om mooie dingen te zien.
De in 1991 aan aids overleden Amerikaanse kunstenaar
Keith Haring werd beroemd door dat hij op Metro stations in
New York op lege reclame billboards zijn stralende baby's
tekende en stickers plakte.
Vooral in Rotterdam barst het tegenwoordig van de stickers
met parende hondjes, broodroosters, gezichten of insecten. Je
kunt het zo gek niet bedenken en het staat wel op een sticker.
Stickeren, dat ongeveer drie jaar geleden de kop in Nederland
opstak, is uitgegroeid tot een vast onderdeel van het straat
beeld. Roltrappen, verkeersborden en straatbankjes worden
volgeplakt met raadselachtige afbeeldingen van hooguit tien bij
tien centimeter. De microkunstwerken hebben geen duidelijke
boodschap. Ze zijn bedoeld voor de opmerkzame
voorbijganger. Een citroen, broodroosters, foto van een vermist
kind of gewoon een leus; op een sticker kan alles.
Inmiddels zijn er stickerfreaks van Bangkok tot Breukelen.
Dé stickerstad van Nederland is Rotterdam. Ook in Eindhoven
en Utrecht is het stickeren een levendige scene.
Op de straatkunstexpositie Under Construction in Vlaardingen,
die nog tot november loopt, hangt werk van onder andere
Iron,TLP, Lastplak, D-cent en Hiphophobbyklub. De plakkunst
is overgewaaid uit Amerika. 'Daar waren straatkunstenaars tien
jaar geleden al met stickers in de weer', zegt de Amerikaan
Garret Chow van het Amsterdamse straatkunstcollectief
The London Police (TLP), bekend om stickers en
afbeeldingen van drie poppetjes genaamd The Lads.
