Baken van
de Gorzen bedreigd
Foto's: Sjef van Duin
Bijna een jaar na de inwijding kwam op 9 december
1927 in de vergadering van het Kerkbestuur der
Parochie van het Heilig Hart van Jezus de
eindafrekening aan de orde van de bouw en inrichting
van de Heilig Hartkerk. Maar liefst 315.000 gulden,
opgebracht door de gelovigen, bleek gemoeid met de
realisatie van deze kerk aan de Lekstraat in de Gorzen,
die ruimte bood aan duizend personen. Nu dreigt dit
gemeentelijk monument op een markante plek in
Schiedam-Zuid door de hoge kosten van onderhoud
door de bisschop van Rotterdam aan de erediensten te
worden onttrokken. Naar schatting is een bedrag van
150.000 euro nodig voor groot onderhoud, en dat geld
hebben de 2.162 parochianen niet. Gelukkig staan zij
niet alleen in hun strijd om dit markante gebouw te
behouden. De Bewonersvereniging Schiedam-Zuid, de
Historische Vereniging Schiedam en het bedrijfsleven
hebben hulp toegezegd.
189 Musis
De parochie van het Heilig Hart van Jezus, opgericht op 19
januari 1917, kreeg een jaar later de beschikking over een
houten noodkerk in de Geervlietsestraat, een tweedehands
gebouw gekocht in het Gelderse Vaassen. De Eerste
Wereldoorlog maakte het onmogelijk een stenen parochiekerk
te bouwen. De houten kerk kende veel gebreken. In de zomer
was het er zo heet dat de kaarsen kromden in de kandelaars,
en het dak lekte zodanig dat de parochianen met de paraplu
op de mis bijwoonden. De behoefte aan een stenen kerk was
groot, maar de kathoheken in de arbeiderswijk de Gorzen
moesten wachten totdat zij voldoende geld bijeengebracht
hadden om de bouw te laten beginnen. Op 11 juni 1926
metselde deken A.C. Schraag de eerste steen in voor de
nieuwe kerk aan de Lekstraat.
De architecten Pierre Cuypers en Han Groenewegen
ontwierpen in 1925 een op 700 palen gebouwde kerk van
rode baksteen met een diepte van 45 meter, en een vijftig
meter hoge toren van rode baksteen met een paraboolvormig
dak dat dezelfde vorm heeft als de spitsboogvensters in de
kerk. Het hoogste punt in de kerk ligt op 22,5 meter boven de
vloer. De sierlijke stijl doet denken aan de architectuur van de
Amsterdamse School.
De Heilig Hartkerk is gebouwd tegen een vroegere rivierdijk.
De kerkvloer ligt daardoor 4,5 meter boven de fundering,
waardoor onder de kerkvloer een enorm souterrain ontstond.
De dijk zorgde ook voor problemen. Door werking van het
dijklichaam verbogen na verloop van tijd de palen onder de
kerk, met scheuren in de voorgevel als gevolg. De oplossing
bleek te bestaan in het steen voor steen afbreken van de
voorgevel en deze weer op te bouwen met een veel kleiner
voorportaal.
