Negentien uur Wiltonnieuws
331 Musis
Foto's: Gemeentearchief Schiedam
Dertig jaar lang, van 1953 tot en met 1982, maakte de Dok
en Werfinaatschappij Wilton-Fijenoord in eigen beheer een
bedrijfsjournaal met daarin de hoogtepunten van het
afgelopen jaar. De nieuwbouw en reparatie van schepen, doop
en tewaterlating, bedrijfsopleidingen, personeelsverenigingen,
jubilea, koninklijke bezoeken en bedrijfsvoering, al deze
onderwerpen kwamen aan bod in de filmjournaals van het
bedrijf waar op het hoogtepunt meer dan 7.500 Schiedammers
van overal en nergens werkzaam waren. Het Gemeentearchief
Schiedam is de trotse eigenaar van dit historisch belangrijke
beeldmateriaal. In 2004 zijn alle bedrijfsjournaals van Wilton-
Fijenoord geconserveerd en gedigitaliseerd. Iedereen kan nu
bij het Gemeentearchief deze films vanaf dvd bekijken. Ter
gelegenheid van de Landelijke Archievendag op 30 oktober
2004 heeft het Gemeentearchief Schiedam 'Wilton' gemaakt,
een 70 minuten durende compilatie uit bijna 19 uur materiaal.
De bedrijfsjournaals waren niet bestemd voor de buitenwacht
of promotiedoeleinden. Integendeel, ze dienden slechts één
doel: hoogtepunt te zijn op de jaarlijkse bioscoopvertoningen
voor het personeel in het Schiedamse Passagetheater en later
in de Vlaardingse Stadsgehoorzaal. In massa werden deze door
de werknemers en hun gezinnen bezocht. Want hier kregen de
werfverhalen hun kleur. Daar lag de Nieuw Amsterdam, de
geklinknagelde huid open gebrand om nieuwe ketels te
plaatsen. Daar werden spectaculaire reparaties uitgevoerd, werd
gelast en getimmerd aan nieuwbouwschepen, voeren de
slepers van Wilton af en aan, reden de opstapwagens waarvan
werf- en kantoorpersoneel gescheiden gebruik moesten maken
en werd de avondlijke uittocht van wandelaars, fietsers en
bussen in beeld gebracht die het verkeer in Schiedam dagelijks
tussen vijf en half zeven compleet ontregelde.
In termen van hedendaags personeelsmanagement zouden de
films ongetwijfeld worden beschouwd als versterking van de
corporate identity. Maar zo waren ze niet bewust bedoeld.
Met 7500 werknemers in vaste dienst en nog vele honderden
die voor onderaannemers en installatiebedrijven op de werf
werkzaam waren, beschikte Wilton Fijenoord over slechts een
kleine personeelsafdeling met bovendien een accent op
maatschappelijke dienstverlening voor individuele werknemers
en hun gezinnen. Het 'wij'gevoel van de Wiltonarbeiders
steunde op de gezamenlijke trots op hetgeen de werf tot stand
wist te brengen, niet op een tactiek van hogerhand. Bartel
Wilton was de eerste die dit min of meer als pater familias zou
beamen. Want Wilton Fijenoord kan méér dan een bedrijf een
maatschappij apart worden genoemd met een bedrijfsschool,
die in de regio ver uitstak boven welke andere vorm van
nijverheidsonderwijs ook, met deelbedrijven met eigen
vestigingsplaatsen en daarbij behorende kantoren, een eigen
maatschappelijke en medische dienst, tal van verenigingen, een
