De Duitsers drukten op de medaille trots een schedel boven
het zinkende schip.
Ook de Nederlandse visserij leed zwaar onder de duikboot
oorlog. Elke logger was verplicht een 'Besatzung und
Passagiersliste' aan boord te hebben, een blanco exemplaar ligt
in een van de vitrines. Maar dat gaf je nog geen vrijwaring
voor de allesverwoestende inslag van een Duitse torpedo.
Veel vissers bleven op zee en veel Vlaardingse vrouwen zouden
bij het Hoofd vergeefs wachten op de thuiskomst van hun
geliefde.
In de Nieuwe Vlaardingsche Courant verschenen regelmatig
de overlijdensberichten van verdronken vissers, soms van hele
bemanningen tegelijk. Het is uiterst wrang om te zien dat alle
vrouwen meteen hun nieuwe titel in de advertentie
vermeldden: Wed.
Het nodige is ook bewaard uit de Belgische vluchtoorden en
de krijgsgevangenkampen waar Duitsers en Engelsen
(natuurlijk apart) werden ondergebracht. Zo heeft Anderson
een aantal foto's van The Timbertown Follies, een cabaretgroep
van Engelse krijgsgevangenen die in Groningen zaten.
Wat ze met hun optredens verdienden ging vaak naar de
opvang van Belgische vluchtelingen. En ook daar heeft
Anderson spulletjes van: zorgvuldig geborduurde kleedjes:
'Ter herdenking der Belgische vluchtelingen 1914'.
Hoe het met Bertha is afgelopen? Pas nadat het boekje over
Vlaardingen tijdens de Eerste Wereldoorlog was gedrukt,
kwam het antwoord. Theo van den Bogaard, woonachtig in
het Belgische Essen, had het boekje gelezen en kreeg na wat
aandringen tóch antwoord van het archief in Antwerpen. Eèn
mededeling kreeg hij, meer mocht de archivaris niet vertellen.
Nee, Bertha is geen oud besje dat in een Antwerps
verpleeghuis nu nog weemoedig door haar foto-albums
bladert, denkend aan Vlaardingen. Bertha Voerman is
overleden.
Tentoonstelling Streekmuseum Jan Anderson tot
eind december 2004.
389 Musis
