Peter de Lange
Wim de Haan is waarschijnlijk de
enige Nederlander die zelf zijn
geboortekaartje heeft ontworpen.
Hij nam een wit wandtegeltje van de
Gamma en schreef er met penseel op
'13.5.1929 te Dordrecht, Willem
Thomas Jan'. Een geboortebewijs dat
was bedoeld als aandenken en
aanklacht tegelijk. Geen van beide
ouders heeft zich ooit veel om hem
bekommerd. Als een vroedvrouw niet
de moeite had genomen hem aan te
geven bij de burgerlijke stand was
Wim altijd een naamloze
verschoppeling gebleven.
Het beschilderde tegeltje kreeg een prominente plek in zijn
woonkamer, die vol hangt met souvenirs aan een leven dat hij
zelf dikwijls als bizar heeft ervaren. Eigenlijk is die kamer meer
een ruimtelijk fotoalbum. Ontgaat de bezoeker de samenhang
tussen de vele plaatjes aan de muur?
Geen probleem. Wim is van harte bereid het commentaar erbij
te leveren. Want hij praat graag, vooral over zichzelf, en
meestal op een toon of hij het over iemand anders heeft. In die
toon klinkt vooral verwondering door. Alsof hij nooit grip heeft
gehad op zijn leven. Alsof het leven zich over hem heeft
uitgestort, als een onweersbui. Doordat hij van de hak op de
tak springt, lijkt in zijn levensverhaal iedere logische volgorde
te ontbreken. Het is aan de luisteraar om er samenhang in aan
te brengen.
Zoals bij ieder sterfelijk wezen, begint het verhaal van Wim
de Haan bij zijn moeder. Maar daarna neemt het al snel grillige
wendingen.
Wie was zijn moeder? "Een uitgaande vrouw. Zeg maar een
vrouw met ruime opvattingen. De eerste vrouw in ons land
met een motorrijbewijs. Ze had nooit tijd voor me."
Daar blijft het voorlopig bij. Van zijn vader weet hij vrijwel
niets, behalve dat hij Jelle de Haan heette, want dat is de naam
van de man die hem voor de wet heeft erkend. Maar Jelle was
al met de noorderzon vertrokken voordat Wim ter wereld
kwam. Was hij trouwens wel Wims verwekker?
"Ik weet het nog steeds niet zeker. Hoe komt het dat ik zo
goed Engels spreek en schrijf, terwijl ik die taal nooit heb
geleerd? Hoogstens schrijf ik een paar komma's verkeerd.
Ik zou er niet van opkijken als blijkt dat ik Engels bloed heb.
Zoals gezegd, mijn moeder was nogal een uitgaand meisje.
Hoe kan je anders verklaren dat een eenvoudig jochie uit de
Gorzen als ik in Amerika een zaal met 1100 mensen plat krijgt
met een in het Engels vertelde grap?"
Dat gebeurde tijdens een Family Show in een stadje in
Tennessee waar Wim en zijn vriendin Tini op hun reis door de
VS bij toeval waren binnengelopen. De showmaster vroeg een
paar bezoekers op het podium te komen, ook die kale meneer
daar vooraan. Die kale meneer bleek een bokstrainer uit
Holland. Vertel eens een leuke grap, meneer de Hollandse
bokstrainer? Dus Wim vroeg de zaal of iemand soms wist
waarom een zekere beroemde golfspeler altijd twee paar
sokken over elkaar draagt. De zaal had geen idee. "Because
he's got a hole in one!" Gelach, applaus!
Daarna droeg Wim een gedicht voor. Uit een van zijn eigen
bundels, een gevoelig gedicht, dat hij tot zijn eigen verbazing
ter plaatse vlotjes in het Engels vertaalde. Met een gemak of
hij nooit iets anders had gedaan. Een staande ovatie was zijn
deel. "Now you've really brought the crowd down!" zei de
showmaster vol ontzag.
"Ik ben er nog kapot van," zegt Wim, thuis in Schiedam.
"Er zijn twee hoogtepunten in mijn leven. Die staande ovatie in
Amerika is het ene. Het andere, dat ik bij Rik Felderhof in de
Stoel mocht optreden. Dat was een groot voorrecht.
Musis 14
