schilderij erop over elkaar heen zijn gelegd. Toch doet die
gelaagdheid nooit gekunsteld aan, hij lijkt eerder terloops te
zijn ontstaan dan moedwillig gecreëerd. De lijnen en kleuren
van de ene voorstelling vloeien als vanzelf over in die van de
voorstelling eronder.
Hoe kan dat? En waarom die gecompliceerde werkwijze?
Onnozele vraag eigenlijk. Alsof je het leven zou kunnen
vangen in eenduidige afbeeldinkjes.
Hoogendijk beschouwt die gelaagdheid en de gedetailleerde
uitwerking van de verschillende voorstellingen als een
wezenlijk kenmerk van haar werk. "Wat ik ermee probeer uit
te drukken is de samenhang tussen alles. Niets kan
afzonderlijk bestaan, het een kan niet zonder het ander. Dat is
in het leven toch ook zo? Dat zit ook vol gelaagdheden. Je hebt
ideeën en overtuigingen en na een tijdje moet je die herzien
omdat je tot de ontdekking bent gekomen dat de dingen toch
anders in elkaar zitten dan je eerst dacht. In mijn werk kun je
steeds meer, steeds andere dingen zien. Het groeit mee met
degene bij wie het aan de muur hangt."
Maar wat zie je eigenlijk? Eenheid of chaos? Die tegen
strijdigheid zit er inderdaad ook in, geeft ze toe; ze begrijpt
niet hoe sommige mensen het paradijs kunnen zien in haar
werk. Die kijken niet goed, die zien alleen dat lieflijke.
"Het paradijs, daar geloof ik zelf helemaal niet in. Dat is rust
zonder spanning. Voor mij moet er altijd spanning zijn. Zonder
spanning is er niets." Opmerkingen dat er 'iets bijbels' van
haar werk uit gaat zijn haar al even vreemd. "Als het die
indruk wekt is dat toeval, dat effect heb ik niet bewust
nagestreefd. Ik heb weinig met de bijbel. Ik ben wel christelijk
opgevoed, maar ik hoefde nooit naar de kerk. Ik sta er redelijk
los van."
Een goed voorbeeld is 'Morgenwandeling', de vier bij tien
meter grote muurschildering in de speeltuin aan de
Rembrandtstraat. Dit schilderij, waarvan de uitwerking sterk
aan Michelangelo en zijn tijdgenoten doet denken, gaat over
twee kinderen die een sprookjesachtig landschap doorkruisen.
Het lijkt een idyllisch schouwspel, maar zonder dat je kunt
zeggen waarom, roept het schilderij een vaag gevoel van
onbehagen op; het is alsof er buiten de waarneming van de
toeschouwer om fatale gebeurtenissen bezig zijn plaats te
vinden.
Hoewel ook de plek waar dit kunstwerk hangt wordt bezocht
door 'hangjongeren' heeft het, niet in de laatste plaats tot
verwondering van de kunstenares zelf, in vier jaar tijd nog
geen schrapje opgelopen. "Terwijl het toch best wel gedurfd is,
zo'n verfijnd ding bij een voetbalveld ophangen. Ik weet niet
waarom het wordt ontzien. Misschien juist wel door zijn
kwetsbaarheid."
Grote muurschilderingen als deze zijn een van Hoogendijks
specialiteiten. Ze zijn te zien in de openbare ruimte, maar ook
in bedrijfsruimten en bij particulieren thuis. Ze verbleef een
jaar in Florence om de techniek te leren van een Italiaanse
meester. "Ik wil zoveel mogelijk technieken beheersen. Als ik
een idee krijg, wil ik het ook kunnen uitvoeren."
In Italië werd haar belangstelling voor fresco's nog eens
verdiept. "Ik vind het een fascinerende
techniek," zegt ze. "Je kunt er veel meer
mee dan enkel een klassieke voorstelling
uitbeelden. Een fresco heeft iets heel
sereens, maar kan toch ook heel pittig
zijn. Een voorstelling op een muur kan
een omgeving totaal veranderen.
Te veel mensen denken bij het genre
meteen aan kerken of aan religieuze
taferelen. Dat gevoel zou ik graag
wegnemen. Fresco's zijn niet oubollig, ze
lenen zich ook heel goed voor eigentijdse
kunst."
Hoezeer een blanco muur ook een
uitdaging voor haar vormt, en hoeveel ze
er ook al heeft beschilderd, de muren in
haar eigen woonkamer en atelier zijn
allemaal opvallend leeg en genadeloos
wit, van de vloer tot het plafond valt er
geen kleurtje op te bekennen. Voelt ze
nooit de neiging er een kwast op te
zetten? Al was het maar voor een
schetsje? "Nee," antwoordt ze. "Om mij
heen heb ik rust en ruimte nodig.
Alleen zo sta ik open voor nieuwe dingen.
Die lege muren geven mij het gevoel dat alles nog kan."
Die witte muren vormen ook een scherp contrast met haar
gewoonte verschillende voorstellingen op één oppervlak aan
te brengen. Op een werk van Marjon Hoogendijk val je van de
ene verbazing in de andere. Je kijkt altijd naar meer
voorstellingen tegelijk, door de een naar de andere, alsof er
meerdere vellen transparant papier met elk hun eigen
Maar ieder mag haar werk uitleggen op de manier als hij zelf
wil. Zo ruimhartig is ze wel. "Kunst heeft uiteindelijk tot doel
mensen te inspireren. Ik geef wat ik maak titels die het voor
mezelf verwoorden, maar de toeschouwer moet er wel zijn
eigen ding 'in zien."
379 Musis
