Postzegelhandel Java
Van een oude klant hoorde ik
laatst dat mijn vader op
zaterdagavonden veilingen
organiseerde. Dat kan heel goed,
zo 'n soort man was hij wel.
Hij had alles voor de postzegels
over. En voor de klanten
Een in onbruik geraakte gewoonte. Ik probeer nog wel er
belangstelling voor te wekken bij de jeugd, bijvoorbeeld als
hier een opa met zijn kleinzoon komt. Zo'n kind stop ik vol
met spulletjes. Ik geef een cd-rommetje mee over postzegels
verzamelen, om thuis op de computer te bekijken. Ik heb ook
wel op scholen zakjes zegels uitgedeeld. Maar de jeugd loopt
er niet warm voor."
Hoe dat komt, tja. "Wat zeker een rol speelt is dat door het fax
en emailverkeer de postzegel meer en meer uit beeld
verdwijnt. Maar het exotische is er natuurlijk al een hele tijd af.
Vroeger was verzamelen een avontuur. Je ging met hoge
verwachtingen naar een ruilbeurs. Je moet rekenen: voor veel
mensen was de wereld niet veel groter dan de huiskamer.
Een postzegel uit Ceylon was een enorm bezit. Ceylon, je wist
niet eens waar het lag, je moest het opzoeken in de atlas.
Op postzegels zag je dingen die je nooit eerder had gezien.
Fruit dat je niet kende, bloemen die je niet kende. Dingen die
tegenwoordig voor een habbekrats bij de supermarkt liggen.
Mannen zaten door een loep Surinaamse postzegels met blote
vrouwen erop te bestuderen. Voor jong en oud was de
postzegel een manier om de wereld te ontdekken. Dat is
radicaal veranderd. Een land als Iran heeft niks geheimzinnigs
meer. De mensen uit Iran lopen hier gewoon over straat."
De hedendaagse verzamelaar wordt dan ook niet langer
gestuurd door nieuwsgierigheid naar verre landen en vreemde
volken. Hij richt zich op thema's. De een spaart alleen
postzegels met fietsers erop, een ander beperkt zich tot
afbeeldingen van beroemde schilderijen of is uitsluitend op
zoek naar zegels met schepen of gelauwerde schrijvers.
Ontbrekende stukken worden niet langer gevonden in de
beduimelde ruilalbums van andere verzamelaars, maar
kunnen gewoon worden besteld bij de handel of op internet.
Rinie Post: "Wat je de laatste tijd veel ziet, is verzamelaars die
alleen zegels met bepaalde poststempels sparen. Liefst oude
stempels uit kleine dorpen. Zulke zegels kunnen best nog wel
wat opleveren."
Postzegelhandel Java is van meet af aan gespecialiseerd in
Nederland en West-Europa. In de winkel, jaren geleden
verhuisd naar nummer 297 nadat het oude pandje was
afgebroken, hangt nog steeds dat schatgraverssfeertje dat de
liefhebber altijd zo aansprak. In de vitrines liggen in
klemstroken koninginnekopjes die aan je eigen collectie nog
ontbreken, tegen de muur staan stockboeken waarin je
misschien wel die ene Franse postzegel uit 1968 zou kunnen
vinden. Anders zien die gloednieuwe albums in hun cellofaan
er wel begerenswaardig uit. En is wat je zoekt niet voorradig,
dan noteert Rinie Post met de hand de bestelling in een
ouderwets opschrijfboek. Aan een website is zij nooit
begonnen. De winkel heeft ook geen pinautomaat.
Verzamelaars zijn nog steeds de core business van Java, maar
soms lopen er ook klanten binnen die alleen maar postzegels
willen, maakt niet uit wat er op staat. Zo bestelde de
Rotterdamse ontwerper Richard Hutten een tijdje geleden
twintig kilo afgeweekte zegels. Hij moest voor TPG Post een
aantal schalen maken en wilde de zegels gebruiken als
decoratiemateriaal. Omgerekend ging het om 350.000 post
zegels. Rinie Post: "Zegels zonder waarde, uiteraard. Om hem
van dienst te kunnen zijn kocht ik van een collega veertig kilo
onafgeweekte zegels. Het was een enorme partij. Hij zat
verpakt in dozen die aan een kerk waren geschonken. Met een
ploegje vaste klanten ben ik de hele zomer bezig geweest die
zegels af te weken en te drogen. Het was echt monnikenwerk."
Anders dan haar moeder, die periodiek de groothandel in het
Amsterdamse hotel Krasnapolsky bezocht met een paar
duizend gulden op zak, gaat Rinie Post nooit naar veilingen
om haar handelsvoorraad aan te vullen. Ze krijgt genoeg
materiaal aangeboden, zegt ze, bijvoorbeeld van kinderen die
de verzameling van hun vader kwijt willen. "Of mensen vinden
op zolder een paar albums en denken dan dat ze een enorme
schat hebben ontdekt. Als je er dan een paar tientjes voor
biedt kijken ze je aan alsof je een oplichter bent. Want oude
zegels zijn in hun ogen per definitie veel geld waard.
Dat misverstand is onuitroeibaar."
Brengt de handel nog genoeg op om van te kunnen bestaan?
Wie de winkel betreedt, krijgt de indruk van niet: het voorste
gedeelte is ingeruimd als showroom voor Rinies dochter Pien,
die er schilderijtjes en handgemaakte serviezen verkoopt.
De postzegels lijken nog maar bijzaak. De eigenaresse: "Ik kan
er nog van leven, maar daarmee is alles gezegd. Ik doe het
ook meer voor de aardigheid. Essentieel voor mij is het contact
met de klanten. Behalve winkel, ben ik ook inloopadres.
Klanten die net naar de dokter zijn geweest, komen even bij
mij aan om de uitslag te vertellen. Ik sta ook niet meer perma
nent in de winkel. Als ik even geen zin heb doe ik de zaak op
slot. Toen mijn man nog leefde ben ik op een stille
zaterdagmiddag de stad in gelopen voor een concert. Guus zat
boven in de Da Vinci Code. Ik riep dat ik wegging en of hij op
de winkel wilde passen. Toen ik na een paar uur terugkwam
was de winkeldeur niet op slot en zat Guus nog boven.
Mijn eerste gedachte was: zou er veel weg wezen?
Op de toonbank lag een briefje van een vaste klant. 'Ik heb
heel lang gewacht en toen maar zelf opgezocht wat ik wilde
hebben, ik heb die en die zegels meegenomen, hier is twintig
euro, als het niet genoeg is hoor ik het wel'. Ik dacht: dat is
eens maar nooit meer."
Postzegelhandel Java is open op woensdag, donderdag en
vrijdag en om de week ook op zaterdag. Soms wordt er met
het oog op de temperatuur van de vaste openingstijden
afgeweken. Rinie Post: "Als het boven de 25 graden is kun je
beter eerst even bellen, want dan ben ik meestal weg. Dan is
het veel te warm om postzegels beet te houden. Alles gaat
kleven en plakken."
27 Musis
