Vlaardingse bod
Kor Kegel
Het zijn spannende tijden voor
Tim de Ridder. De Vlaardingse
stadsarcheoloog hoopt sterke
aanwijzingen te vinden, dat zich in
de zuidoostelijke hoek van de Markt
de oudste burcht van Holland
bevonden heeft. Er is nog weinig
bekend over de
bewoningsgeschiedenis van de
Vlaardingse kerkheuvel, maar
archeologen vermoeden dat graaf
Dirk III kort na het jaar 1000 zijn
'kasteel' liet bouwen in de buurt
van de nederzetting Vlaardingen.
Een grafelijk hof is gesitueerd
geweest waar nu het
Liesveldviaduct staat, bij de
Markgraaflaan, maar de burcht
verrees vermoedelijk aan de
oostzijde van de huidige
kerkheuvel. Vanaf dit punt had
Dirk III controle over de Maas, de
haven en de nederzetting. Bekend
is dat de burcht een cruciale rol
heeft gespeeld in de Slag bij
Vlaardingen in 1018, toen Dirk III
het leger van de Duitse keizer
versloeg. Het betekende een
keerpunt in de geschiedenis van
Holland.
In januari heeft Dick van der Roest van Groundtracer BV
onderzoek verricht op de Markt en in de Grote Kerk,
geassisteerd door Carolien Van Loon, archeologe van de
gemeente Vlaardingen. Het zal rond deze tijd bekend worden
of er sporen gevonden zijn van een omgrachte aarden heuvel
met een houten en misschien wel een stenen toren. Tim de
Ridder vond het grondradar- en traceronderzoek een
noodzakelijke voorbereiding op rioleringswerkzaamheden, die
op de Markt zullen plaatshebben. "Er zullen dan meer
archeologische vondsten worden gedaan, maar je kunt een
rioolstelsel niet te lang open laten liggen. Vandaar dat we de
tijd hebben willen bekorten door dit voorwerk te doen."
(Elders in deze Musis gaat Tim de Ridder zelf op de eerste
resultaten van het onderzoek in.)
Ook om andere redenen verkeert Tim de Ridder in een gezonde
spanning. Komend voorjaar verwacht hij bekend te maken of er
een oer-Vlaardinger is, iemand van wie aan de hand van DNA-
onderzoek kan worden vastgesteld dat hij verwantschap heeft
met mensen die hier duizend jaar geleden hebben geleefd. Hun
schedels zijn gevonden in het Gat in de Markt, bij opgravingen
die aan de woningbouw bij de Maassluissedijk voorafgingen.
Vorig jaar heeft hij samen met stadsarchivaris Harm Jan Luth bij
88 mannelijke kandidaten wangslijm afgenomen. Het moest om
mannen gaan, want het Y-chromosoom wordt onveranderd van
vader op zoon doorgegeven.
Het Vlaardings Archeologisch Kantoor (VLAK) onder leiding
van Tim de Ridder verkeert in spanning of aangetoond kan
worden, dat er afstammelingen bestaan van de mensen die
hier al leefden voordat de naam Vlaardingen (Flardinga) bestond.
"Sommige archeologen zijn er heel sceptisch over," zegt Tim
de Ridder. "Er is doorgaans een zeer kleine kans dat DNA in
botmateriaal bewaard is gebleven. En ook in DNA doen zich
bij het onderzoek contaminaties voor, waardoor er veel
getwijfeld wordt of het DNA-onderzoek wel betrouwbare
resultaten oplevert. Maar de ontwikkelingen gaan zo snel, dat
we aan de vooravond staan van een revolutionaire nieuwe
richting in het DNA-onderzoek. Dat heeft niet alleen gevolgen
voor de archeologie, maar zal over langere tijd ook nieuwe
inzichten over de huidige mensheid geven. De evolutie van de
mens staat immers niet stil. Wij veranderen nog steeds.
Het onderzoek naar de oer-Vlaardinger zou een eerste stap
kunnen zijn in deze nieuwe onderzoeksrichting. Het zal
waarschijnlijk niet direct tot een resultaat leiden, maar als dit
type onderzoek op verschillende plaatsen wordt herhaald,
zullen we over enige tijd veel meer inzicht krijgen in de
moderne evolutie van de mens. Stel je eens voor dat het
kennis oplevert over de vraag waar wij vandaan komen en
waar wij naartoe gaan? Het zou heel bijzonder zijn, als de
archeologie in die vragen een rol kan spelen."
En dan zijn er nog de opgravingen in De Vergulde Hand, het
grasland tussen het bestaande industriegebied en het
Volksbos. Dit gebied heeft als bestemming bedrijvigheid en zal
in dat geval een uitbreiding van De Vergulde Hand betekenen.
Voordat het zo ver komt, zijn er in 2005 dertig archeologen
gedurende 21 weken volop aan de gang gegaan.
Ze onderzoeken tien vindplaatsen, die aangewezen zijn op
basis van proefsleuvenonderzoek in 2003 en 2004. Er werden
Musis 88
