concurrentieslag met
de rest van de regio
Kunstwerkt in Schiedam ontstond, toen Mareado in
Vlaardingen werd opgericht, toen de Hof van Spektakel werd
gehouden, gevolgd door levendige kunstactiviteiten in het
park? Het was de tijd van de buitenmusea, van initiatieven als
KunstLint, het Beste Kleed, Blub en het Trappenhuis. Ineens
was Bram Uil geen plaatsjesdraaier meer, maar multimedia-
artiest. Experimenteerdrift, uitdaging en anarchie,
onconventionele expressievormen hebben op de traditie voor,
dat ze verrassend zijn en liefst eenmalig.
Open Ateliers is een traditie geworden; en daar zijn de
kunstenaars, het publiek en de lokale overheid in meegegaan,
want na een paar keer ronddobberen in hetzelfde teiltje wordt
iets al routine en ga je op de automatische piloot staan.
Het ligt in Schiedam niet aan Frits Kloppers, dat Open Ateliers
een voorspelbare fiets- en wandeltocht is geworden, zo min
als het in Vlaardingen aan Beaty Czetö valt toe te schrijven dat
er metaalmoeheid optrad. Ze hebben het door de jaren heen
toch telkens met veel inzet gepresteerd, dat tientallen collega's
in hetzelfde weekend open huis hielden.
Zolang de voordelen groter zijn dan de nadelen, is het ook
weer zo wat om het hele evenement af te schaffen.
Er is een markt voor, een kleine markt, maar ermee stoppen?
Dat past niet in een lokaal evenementenbeleid. De Open
Ateliers hebben er nu juist voor gezorgd, dat beeldende kunst
ook zijn plekje heeft in het stedelijk activiteitenpakket -
hetgeen om allerlei redenen terecht is, maar dat is een andere
discussie.
Dat er kennelijk iets aan ontbreekt, zien we bijvoorbeeld aan
het initiatief van Mareado om aan de vijftiende Open Ateliers
Vlaardingen een thema te koppelen. Dat thema is: 'Fruit aan
de Maas'. Het is even aanzien wie daar lyrisch van wordt en
of het dezelfde grote drommen mensen op de been brengt, die
zich vroeger in Schiedam rond de kraam van Jilles de
Fruitkoning verdrongen. Open Ateliers met fruit aan de Maas?
Marketingtechnisch klinkt dat niet professioneel.
Wees eenduidig! Open Ateliers is van zichzelf al een thema.
Het kan nog wel - en afgaande op de ervaringen in
omliggende steden zou je gerust de conclusie kunnen trekken:
zolang het nieuw is, en het tenminste de sprankeling heeft van
het nieuwe. Dan kan het. In alle steden rondom worden
tegenwoordig ook Open Ateliers gehouden, soms met een iets
andere naam. Aan deze kant van de rivier zien we
atelierweekends in Maassluis, Delft en Rotterdamse
deelgemeenten zoals Hillegersberg. Aan de overkant zien we
van Charlois tot Spijkenisse dat kunstenaars open huis
houden, zelfs in de vroegere plattelandsdorpen Rhoon en
Poortugaal, behorend tot de gemeente Albrandswaard.
Er tekent zich een overeenkomst af. Waar het een jong
evenement is, leeft het 't meest. Waar het al langer bestaat,
o, ja, daar vindt iedereen het enorm belangrijk, maar
kwantitatief neemt de belangstelling niet toe en kwalitatief is
het moeilijk te meten.
In het weekend van 15 en 16 september werd voor de eerste
maal de Kunst- Atelierroute Hoogvliet gehouden,
georganiseerd door de in Schiedam wonende Carolien Ruigrok,
cultuurscout in Hoogvliet en in de twee dagen daarna hebben
velen de verzuchting gehoord: "Dit is goed voor Hoogvliet."
"Dit is wat we nodig hebben."
En juist nu, nu er in alle gemeenten rond Schiedam en
Vlaardingen ook atelierweekends worden gehouden, is er
ondernemingsgeest voor nodig om de competitie te winnen.
Dat er concurrentie is, is zonneklaar. Een in kunst
geïnteresseerde Maassluizer zal minder gauw naar Schiedam
of Vlaardingen trekken, als er in Maassluis zelf Open Ateliers
zijn - dit voorjaar trouwens met veel prestige in Maassluis
georganiseerd.
Gemeentegrensoverschrijdend atelierbezoek komt dan alleen
Een effect is dat kunstenaars
door de jaren heen tegen wil en
dank hun eigen inner circle
hebben gecreëerd. Het Open
Atelier wordt dan bijkans een
substituut voor verjaardagsborrel.
Het wordt een party voor
vrienden en familie. Al stond er
vroeger meer drank op tafel.
nog maar voor bij verzamelaars, die meer werk van een
favoriete kunstenaar willen hebben. In de praktijk zullen ze
trouwens neigen tot een afspraak, zodat je de kunstenaar
exclusief kunt spreken, zonder gestoord te worden door
'toevallige' bezoekers.
Om dus ook liefhebbers van buiten Schiedam en Vlaardingen
te lokken moet er een schepje bovenop worden gedaan.
Het is onvoldoende om de Open Ateliers op het niveau te laten
vibreren van een Molendag, Fietsdag of Open
Monumentendag. Je moet de familie Doorsnee ook eens een
weekendje rust gunnen... Open Ateliers moet geen constante
zijn. Er is trilling nodig. In Vlaardingen doet Mareado er goed
aan de beginjaren te analyseren. Disciplines werden toen op
het mengpaneel van de vrije geest geremixt. Anno 2008 zou
ingezet kunnen worden op een interactie van verschillende
kunstdisciplines. Als zelfs een Watersportweekend met
Gondelvaart in Schiedam er al toe leidt dat de kades vol
muziekgroepen en koren staan, waarom zou dan de beeldende
kunstenaar zich als vanouds op een zolderkamertje
terugtrekken, geïsoleerd van andere vormen van
cultuurbeoefening? Nee, het was toch zo dat de kunst altijd en
in de eerste plaats bij zichzelf te rade moet gaan over de wijze
waarop zij zich manifesteert?
Daarom verdient Mareado een faire kans.
325 Musis
