Architecten kunnen bijzonder hun voordeel doen met een
kritische welstandscommissie, want zo staan zij sterker
tegenover een opdrachtgever die het zo goedkoop mogelijk wil
en overal probeert te versoberen. Ik heb als voorzitter van de
welstandscommissie altijd die solidariteit gevoeld met
architecten die hun ontwerp bij opdrachtgevers moesten
verdedigen. Het is een ongeschreven regel, dat een goede
architect zich moet kunnen beroepen op een
welstandscommissie. De ramp is geboren, als je een architect
hebt die aan de leiband van zijn opdrachtgever loopt.
Dan maak je niks klaar. Dan kun je alleen maar afwijzen.
Dan zit er geen groei in, geen opbouw van kwaliteit."
Er zijn in de periode Schoenmakers geregeld plannen in de
prullenbak beland of ingrijpend gewijzigd. Nieuwbouw aan de
Makkerstraat, hoek Buitenhaven, werd afgewezen. "Er stond
een lummel van een ontwikkelaar, die met zijn grote bakkes
zei dat hij hier wel even zou bouwen en daarna nooit meer in
Schiedam zou komen. Zo iemand moet je niet eens op de
markt willen toelaten! Hij leek nog zijn zin te krijgen ook,
maar het plan kon uiteindelijk worden verijdeld doordat de
met sloop bedreigde sodafabriek op de monumentenlijst
kwam."
Voor de Parkweg-Oost mocht de welstandscommissie de
architect selecteren. De keus was best moeilijk, want Piet Blom
(van de kubuswoningen in Rotterdam) dong mee, evenals
Lafour Wijk uit Amsterdam, architecten uit de school van
Aldo van Eijck. De commissie koos voor Inbo, een groot
bureau van architecten en stedenbouwkundigen. Niettemin
moest de welstandscommissie interveniëren, toen de
opdrachtgever bezuinigde. De parkeergarages onder de flats
aan de Joop den Uyllaan dreigden kleiner te worden, waardoor
de druk op het openbaar gebied nog groter zou worden.
Schoenmakers verwacht dat het plan Parkweg-Oost een
vervolg krijgt, wanneer eenmaal de liften bij de verouderde
flats zijn afgeschreven en er opnieuw gesloopt kan worden in
dit deel van Nieuwland.
Als Schoenmakers nu door de stad wandelt, ziet hij zijn
invloed. Het complex aan de BK-laan, Warande en Nieuwe
Haven heeft een betere perceelindeling gekregen dan de
fagadebouw die aanvankelijk was beoogd voor de voormalige
bedrijven van Slavenburg en Warmtemeter. Schoenmakers:
"Het is geen grootse architectuur, maar het voegt zich
respectabel in de omgeving door de variatie in gevels, waar wij
op aangestuurd hebben. Toch hadden we liefst meer
monumentale panden gespaard gezien. De Historische
Vereniging was dat met ons eens."
Het Land van Belofte is voltooid - en het valt Gerrit
Schoenmakers mee. "Eigenlijk voegt het zich redelijk in het
publieke domein. Aan de zijde van de Broersvest sluit het
redelijk aan op de stijl van het Stadserf en aan de kant van de
Boterstraat en Kreupelstraat gedraagt het complex zich goed in
de omgeving. Als welstands- en monumentencommissie let je
op ordening, proportie en smaak en ik moet zeggen dat het
Land van Belofte goed geordend is en de juiste proporties kent.
De kwestie van smaak is altijd het lastigst. Voor ons had een
Musis 356
Sveaparken, Nieuwbouw Nieuwe Haven, foto's Cornelia Montfoort
