dams Prentenboek ligt
er, begin december
De sloop van de molen De Oost op de hoek Lange Kerkstraat -
Broersvest
In de Lange Kerkstraat lag tot 1893 een gracht die tegelijk met
de meeste Schiedamse sloten en grachten is gedempt. In 1992
is een rij karakteristieke en - gedeeltelijk - historische panden
gesloopt voor de bouw van het gecombineerde winkelpand
van Albert Heyn, Blokker en C&A, het ABC-complex. De
Historische Vereniging heeft daar - tevergeefs - tegen
geprotesteerd, vanwege het verdwijnen van de panden, maar
ook omdat de nieuwbouw zou leiden (en ook heeft geleid) tot
een eenvormig horizontaal aanzicht, terwijl deze straat juist
een verticaal karakter had, en gedeeltelijk nog heeft. Een van
de slooppanden (Lange Kerkstraat 56) was zelfs een
rijksmonument. De partij Gemeentebelangen heeft bezwaar
aangetekend tegen de sloop van dat monument, maar de
Historische Vereniging deed daaraan niet mee, omdat de
panden eromheen, die met dat monument samenhingen, niet
van de sloop te redden waren. Door een procedurefout
mislukte het protest, en kon het pand toch gesloopt worden.
Alles wat restte waren bouwfragmenten die werden
opgeslagen. In de gevel van het ABC pand is in 1994 - ver
boven ooghoogte en niet op de historisch juiste plaats - de
gedenksteen ingemetseld die beeldhouwster Theresia van der
Pant in 1952 heeft gemaakt voor de gevel van het huis dat in
1894 is gebouwd op de plek waar ooit het huis stond van Jan
van Riebeeck (1619-1677), de grondlegger van Kaap de Goede
Hoop, het huidige Zuid-Afrika. Hij woonde aan de Lange
Kerkstraat van 1622 tot 1642, en is in 1649 ook in Schiedam
getrouwd. De trouwakte bevindt zich in het Gemeentearchief
en de grafsteen van zijn moeder in de Grote Kerk. De
gemeente Schiedam heeft na de jaren 1950 geen ruchtbaarheid
aan de gedenksteen gegeven, omdat de politieke correctheid
dat niet toeliet, maar bij de sloop van het pand de slopers wel
gevraagd de steen niet kapot te slaan.
De molen de Oost is in 1727 als moutmolen gebouwd voor een
aantal branders, en stond op het voormalige bolwerk op de
hoek van de Lange Kerkstraat en de Broersvest. Het was de
zevende brandersmolen in Schiedam. In 1727 is ook de molen
de Hoop aan de Lange Nieuwstraat gebouwd en in de rest van
de 18de eeuw zijn er nog tien andere brandersmolens
bijgekomen. In de 18de eeuw stond bij De Oost het
'stadsladderhuisje' voor de ladders voor de brandbestrijding.
361 Musis
De sloop van de molen De Oost op de hoek Lange Kerkstraat - Broersvest
Octave de Coninck, tekening, pen en oostindische inkt, 1962,
Gemeentearchief Schiedam
