Joop Daalmeijer
In het Italiaans was je capo gruppo, Gruppenführer in het Duits
391 Musis
Zonder computer of fax ging dat soms wat moeizaam. Voor
het Rotterdams Nieuwsblad kwam er daarom iemand speciaal
met de tram uit Rotterdam om de kopij op te halen. Voor de
Maasbode reed een koerier op de brommer heen en weer, en
Het Vrije Volk gebruikte ook wel de trein. Dan verzond je een
envelop of een pakje via de trein met een speciaal zegel, een
treinzegel, er op. De conducteur zorgde er dan voor dat het
pakket op het juiste station afgeleverd werd. Was er pas 's
avonds laat een nieuwsbericht dat nog in de krant mee moest,
dan mocht dat soms per telefoon. Dan belde je met een
mevrouw die steno schreef en het gesprek direct in een
geschreven tekst omzette."
"Ondanks het grote aantal kranten werd er nauwelijks strijd
gevoerd om de gunst van de lezers. Ook in de tweede helft van
de jaren '60 waren mensen nog verknocht aan hun eigen
verzuilde bladen. Het gaf duidelijkheid, maar het was soms als
journalist ook wel jammer. Bepaalde onderwerpen kwamen
niet in alle kranten terecht. Dat merkte je vooral bij politieke
onderwerpen. De vergaderingen van de Schiedamse afdeling
van de PvdA bijvoorbeeld waren vaak bloedstollend spannend,
maar werden eigenlijk alleen door Het Vrije Volk verslagen.
festival met bands rond de Plantage. Daar kwamen dan
orkesten uit het hele land naartoe. Ze marcheerden rond de
Plantage en de beste groepen traden dan op in die rare schelp
die daar stond, ooit neergezet door de Schiedamse
Gemeenschap. Amateurtoneel was ook groot in de stad - ik
denk dat er wel zes gezelschappen waren - en hun stukken
konden ook gerecenseerd worden. Dat bleef trouwens altijd
heel vriendelijk. Je kon wel iets melden over een minder
spelende acteur, maar echt kritisch of venijnig werd het niet.
Juist de amateurgerichte cultuur bloeide in Schiedam. In
Rotterdam had je al een grote schouwburg, een concertzaal en
allerhande professionele gezelschappen - dus dat kwam hier
niet van de grond."
"Die verenigingen vormden met elkaar trouwens wel een
bijzondere macht in de krantenwereld. Veel van die
verenigingen zorgden zelf voor kopij, en daar mocht je dan als
journalist niets meer aan veranderen. De postduivenvereniging
was zo'n trouwe klant. De mensen daar waren zeer gehecht
aan een juiste weergave van hun verhalen. Er ontstond direct
paniek als zo'n stukje verkeerd werd overgetikt. Een verkeerd
gespelde naam van een duif kon bij wijze van spreken de hele
vereniging al op tilt doen slaan. Bij artikelen van andere
verenigingen wist je soms niet eens waar het over ging. Zo
stonden er jarenlang berichten in het Esperanto in de krant
afgedrukt, aangeleverd door de Esperanto-vereniging en ook
alleen voor hen leesbaar. Absurd eigenlijk."
Omgekeerd besteedde die krant weer nauwelijks aandacht aan
de uitlatingen van de CPN. Dat was spijtig, want met raadslid
Collé had die partij nou eens een echt leuke en populaire
politicus aan het roer. Ook leuk was VVD-raadslid
Verhulsdonk, een hele rijzige man met een prachtige snor. Hij
was bonbonmaker en altijd van alles op de hoogte. Daar kon
je nog wel eens aankloppen voor een goed verhaal.
Anderszins was het met de politiek in Schiedam maar droevig
gesteld, het was allemaal nog zo regentesk. Er was een grote
afstand tussen de politiek en - vooral - de jongeren in de
burgerij."
Politiek viel als onderwerp vaak af, maar dat werd weer
goedgemaakt door het ongekend rijke culturele leven in de
stad. Cultureel gistte het enorm, waar de journalistiek dan
weer gretig op aan kon vallen. "Het Stedelijk Museum
bijvoorbeeld had altijd wel iets", aldus Daalmeijer, "zeker
nadat Hans Paalman daar aangesteld was. Ik herinner me nog
een enorme rel rond de Japanse kunstenares Yayoi Kusama die
zich had toegelegd op bodypainting. De Delftse kunstenaar Jan
Schoonhoven liet zich door haar beschilderen. Hij kwam dus
poedelnaakt de aula van het museum binnenwandelen, alwaar
de kunstenares haar werk deed - onder het toeziend oog van
de toenmalige wethouder van cultuur Truus Verweij-De Graaff.
Ik weet niet of zij toen al getrouwd was, maar zij voelde zich
er in ieder geval zichtbaar ongemakkelijk bij."
Het waren niet alleen de instellingen, maar juist ook de
Schiedammers zelf die borg stonden voor een scala aan
verenigingen. Men hoorde nog bij grote kerkgenootschappen,
maar was ook lid van wandelverenigingen, deed aan
amateurtoneel of zat in een fanfare. Daalmeijer: "Je had in
Schiedam allerlei koren, fanfares, drumbands en de harmonie,
met aan de top de Beatrixband. Eens per jaar was er een
Toch is het dat verenigingsleven waar Joop Daalmeijer het
meest van onder de indruk was, en niet te vergeten de
internationale jeugduitwisseling van de Schiedamse
Gemeenschap. "Ik heb daar met veel plezier aan meegedaan,
als groepsleider. In het Duits was je dan Gruppenführer, of
capo gruppo in het Italiaans. Twee weken in een ander land:
bij mensen thuis wonen, cultuur en samenleving heel direct
opsnuiven en meebeleven. Dat was heel bijzonder. Schiedam
ontving dan op zijn beurt ook Italianen uit Udine, Duitsers uit
Esslingen, Fransen uit Vienne en Zweden uit Norrköpping. Het
was in die tijd het bouwen aan een nieuw Europa, gedragen
door jongeren. Dat de Schiedamse Gemeenschap onder leiding
van Peter van den Boom dat deed en daar geld aan besteedde,
was buitengewoon belangrijk. En dan het 'gewone'
verenigingsleven. Het was zo rijk en ook op zoveel
verschillende gebieden, dat is nu bijna niet meer voor te
stellen. Alleen al op sportgebied buitelde men bijna over elkaar
heen. Hermes DVS stond toen voor voetbal en voor cricket,
maar dan was er ook nog SVV en kende Schiedam
handbalclubs, voetbalverenigingen, wielerrondes, roei- en
zwemwedstrijden in de Maas, et cetera.
Dat verenigingsleven draag ik nog altijd met mij mee, niet eens
zozeer als journalist, maar gewoon omdat ik het belangrijk
vind dat zulk soort organisaties er zijn. Ik doe niet aan
schnabbels, want daar houd ik niet van. Wel zit ik als
vrijwilliger in allerlei besturen en adviesraden. Ik zit onder
andere in het bestuur van de Commissie Cultureel Verdrag
Vlaanderen - Nederland, ben voorzitter van de CliniClowns en
de NVJ, alsmede vicevoorzitter van het Nationaal Jeugdorkest.
Dat heeft met die achtergrond te maken. Dat is allemaal in
Schiedam gevormd."
