De
Taaltuin
eer
Fenneke Hordijk
In juni 2009 gaat in Spangen aan de oever
van de Rotterdamse Schie, tussen de
Mathenesserbrug en de Van Nelle-fabriek de
eerste Taaltuin open, een taalontwikkelende
en intelligente speeltuin, die door de minister
van Wonen, Wijken en Integratie
Ella Vogelaar is bekroond als Nederlands
Idee nummer één. De taalontwikkelende
speeltuin is een project waar menige
gemeente met een grote allochtone
bevolking met belangstelling naar uitziet.
Uitgangspunten van de taaltuin zijn de gegevens dat taal gelijkwaardi
Maar wat is dat dan, een taaltuin?
En waar zit de intelligentie in?
In een taaltuin speelt, klimt, klautert, glijdt, rent het kind,
maar ontwikkelt tegelijkertijd zijn taal en zijn intelligenties.
Daarnaast stimuleert de taaltuin ook de ouders (dus ook de
anderstalige ouder) de taal op een speelse en muzikale wijze
in te bedden in de opvoeding, interactie staat in de
taaispeeltuin centraal: interactie tussen ouder en kind, maar
ook tussen de kinderen onderling.
Taal is belangrijk voor de cognitieve ontwikkeling van het
kind. Het doet er niet toe in welke taal een kind opgroeit, als
het kind zijn 'taalsysteem' maar zo volledig mogelijk kan
opbouwen. Met een goed opgebouwd taalsysteem kun je
zelfs beter een andere taal leren.
In Rotterdam groeien veel kinderen op in een omgeving waar
meerdere talen met ze gesproken wordt. Voor hun
taalontwikkeling is dat geen handicap, maar een verrijking.
Meertalige kinderen ontwikkelen zich cognitief op een hoger
niveau, zijn beter in staat op meta-niveau te denken en
kunnen sneller abstraheren. Allemaal eigenschappen die je in
je schoolloopbaan en later in je carrière hard nodig hebt.
Vaak zijn ze ook creatiever en kunnen makkelijker een
oplossing vinden voor allerhande vraagstukken. Twee- of
meertaligheid is in deze wereld eerder regel dan
uitzondering. Een kind dat een twee- of meertalige opvoeding
geniet, is gebaat bij een correct en rijk aanbod in beide of
meerdere talen en profiteert het meest van meertaligheid
wanneer het zeer vroeg, al vanaf de geboorte, met deze talen
in aanraking komt
Psycholoog Howard Gardner onderscheidt verschillende
vormen van intelligenties: verbaal, logisch/mathematisch,
visueel/ruimtelijk, muzikaal/ritmisch, lichamelijk/
kinesthetisch, interpersoonlijk, intrapersoonlijk. Intelligentie,
volgens Gardner, staat voor de bekwaamheid om te leren en
problemen op te lossen. Dit kan volgens hem op
verschillende manieren.
Een speeltoestel of speelplaats kan meer zijn dan een plek
waar kinderen spelen; het kan het kind uitdagen
verschillende intelligenties aan te spreken. Op deze manier
kan de taal- en cognitieve ontwikkeling extra worden
gestimuleerd.
Uitgangspunten van de intelligente taaltuin zijn de gegevens
dat taal belangrijk is, dat alle talen gelijkwaardig zijn en dat
de maatschappij vraagt om meervoudig intelligente mensen.
De taalachterstand onder Rotterdamse schoolkinderen is
groot. Kinderen communiceren natuurlijk volop, maar hun
woordenschat is vaak beperkt. Daardoor zijn ze ook niet in
staat alle mogelijkheden van de taal uit te buiten.
Taalarmoede levert niet alleen leerachterstand op, maar
beperkt kinderen ook in hun contacten.
Taal is een handig gereedschap, dat thuishoort in de
'gereedschapskist' van elk kind.
De gemeente Rotterdam heeft het terugdringen van de
taalachterstand onder schoolkinderen tot prioriteit verheven,
samen met veel sporten en bewegen.
Maar wat is daarvan te zien op straat? Of in de speeltuin?
Nodigt het beleid van Rotterdam kinderen uit taal te
gebruiken? Of was het alleen een papieren intentie?
Wie veel door Rotterdam fietst, ziet niets van dat
beleidsvoornemen terug in het beeld van straten, pleinen en
speeltuinen. Alle teksten in de straat staan op
'nekkramphoogte' en bovendien zijn deze niet voor kinderen
bestemd. Ook de speeltuinen dagen niet uit te spelen en te
Musis 60
