«si «flSSvss. 2w;mwmiü erzame periode, want zij mochten niet alleen meehelpen in het veld, ze kregen ook nog eens gratis college in de oudheidkunde maar kon het ook daadwerkelijk als kano worden gebruikt. Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan heeft Helinium het opzienbarende plan aangekondigd om bij wijze van vervolgproject een kopie te gaan bouwen van de circa elf meter lange boomstamkano die in 2005 werd gevonden bij opgravingen in de weilanden ten westen van Vlaardingen. Deze kano is zo'n 2600 jaar oud. De bouw belooft een ingewikkeld en tijdrovend karwei te worden. Het is de eerste keer dat in Nederland een poging wordt ondernomen een vaartuig van deze ouderdom na te maken. Helinium wil de kopie gebruiken voor onderzoek. Tochten met de nagemaakte kano moeten aanwijzingen opleveren over het transport van mensen en goederen in de Brons- en Ijzertijd. De archeologen hebben niet veel meer dan een vage notie hoe de in het veen platgedrukte kano er in werkelijkheid heeft uitgezien en waar hij voor diende. De literatuur biedt ook weinig aanknopingspunten. Een van de weinig overeenkomstige vaartuigen is de 9 meter lange 'kano van Uitgeest'. Maar juist het opvullen van die lacunes maakt de experimentele archeologie zo boeiend, zegt Guus van de Poel. "De boomtakkano heeft aangetoond dat het mogelijk is om zo'n vaartuig uit de oudheid na te maken. Maar verder moeten we weer helemaal bij nul beginnen. En dit keer leggen we de lat hoger. Ons doel is, dat we willen ervaren hoeveel werk het was om in de oudheid zo'n grote kano te bouwen. Welke moeite onze voorouders moesten doen om dit soort vaartuigen te maken, begrijp je pas als je het zelf doet, op dezelfde manier als zij het deden. Pas als je met een bijl staat te hakken en ziet wat er onder je handen gebeurt, begrijp je: dit hebben ze zo niet gedaan, want dit werkt niet, het moet anders. We hopen dat er op die manier iets van begrip voor de mensen van toen ontstaat. Helemaal begrijpen doe je het natuurlijk nooit, want de mensen die deze klus gaan uitvoeren zijn 35 en doen dit voor hun lol in hun vrije tijd, terwijl zo'n kano voor onze voorouders onmisbaar was in de strijd om te overleven en zij hooguit 35 jaar oud werden." Voordat de kanobouwers aan de slag kunnen moet eerst het geschikte materiaal worden gevonden. Voor het project is een boom van minimaal elf meter lengte en een doorsnee van één meter benodigd. De oorspronkelijke veenkano was gemaakt van eikenhout. Maar eiken van dergelijke omvang zijn in het 21 e eeuwse Nederland schaars, en als er al één wordt gevonden, zal die waarschijnlijk een beschermde status genieten. Frankrijk en Scandinavië lijken de meest aangewezen gebieden om een boom te leveren. Met de eigenschappen van eikenhout zijn de vrijwilligers van Helinium maar ten dele vertrouwd, wat overleg met experts zoals de bouwers van het VOC-schip Batavia noodzakelijk maakt. Blijkt de verwerving van een eik te duur of kost de zoektocht te veel tijd, dan zal een eenvoudiger houtsoort worden gebruikt. Guus van de Poel: "Uiteindelijk is dat geen halszaak. Het gaat om het experiment. De houtbewerking is daar maar één onderdeel van. We hopen dat zoveel mogelijk leden gaan meedoen. Want er is meer te doen dan die boot uithakken. We hebben bijvoorbeeld ook mensen nodig die touw gaan maken om de kano af te meren. Dat is ook een interessant aspect. Kenden de mensen die bijna 5000 jaar geleden deze streek bewoonden touw, en hoe maakten ze dat?" 81 Musis kVV Vv< SS*,, ---- •'•r= t OL£l. .TO In 2005 assisteren de Heliniumleden tijdens een graafzaterdag op de opgraving De Vergulde Hand. Per vak van één vierkante meter worden de vondsten verzameld. Guus van de Poel werkt aan replica kano Hoogstad. Het uitzoeken van monsters. Foto's: Ellen Groen

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Musis | 2008 | | pagina 81