Ingrid van der Vlis
Terwijl in de jaren '80 de abonneeaantallen
van de lokale dagbladen begonnen terug te
lopen, beleefden de huis-aan-huisbladen
gouden tijden. De voormalige 'advertentie
blaadjes' waren gemoderniseerd tot gratis
kranten en ontwikkelden zich tot spreekbuis
van de geëngageerde burger. In deze
zevende en laatste aflevering van de reeks
journalistenportretten het verhaal van
Peter de Lange 1952), die de
modernisering voor het Schiedamse
Stadsblad mede vormgaf. Als nieuwbakken
redacteur begon hij in 1979 aan deze klus:
geen oubolligheid meer, maar gedegen
journalistiek op lokaal niveau.
De werkelijkheid bleek tamelijk weerbarstig.
Peter had nauwelijks ervaring als journalist,
de voorzieningen waren beperkt en de
oude garde zat er ook nog. Hij werd in het
diepe gegooid en moest zelf maar zien hoe
hij het hoofd boven water hield. Hoewel
zijn liefde voor de journalistiek sindsdien
alleen maar toegenomen is, was het in die
beginjaren vaak behelpen. Het was een tijd
van schipperen en aanmodderen.
zien wat ik ermee deed. Het bleek de aankondiging van haar
troonsafstand te zijn. Zat ik daar in Delft, aan het eind van de
dag - zonder archief, zonder hulpmiddelen en zonder
netwerk. Gelukkig bracht de adjunct-hoofdredacteur mij die
avond een naslagwerk over de Oranjes, zodat ik voldoende
materiaal had voor de wisselpagina die ik voor alle edities
moest maken. Op dat moment werd ik echt op de proef
gesteld. Had ik het verknald, dan had ik waarschijnlijk kunnen
vertrekken. Het liep gelukkig goed af. Ik kwam vervolgens in
Vlaardingen onder supervisie van Ruud van Houwelingen
terecht, om een maand later naar Schiedam te gaan."
"In Schiedam begon het echte werk en was ik van de ene op
de andere dag feitelijk verantwoordelijk voor de inhoud van
het Nieuwe Stadsblad. Dat betekende dat ik tussen de vier en
zes redactionele pagina's moest vullen, tweemaal in de week.
Dagelijks kwam er wat post binnen, maar dat ontsteeg het
niveau van de aquariumvereniging en de wekelijkse
bingoavond niet. Het concern wilde de krant vernieuwen;
hoe ik dat ging doen moest ik zelf maar uitzoeken.
De broodnodige contacten ontbeerde ik ook. Ruud had me bij
een aantal mensen geïntroduceerd, voor de rest moest ik zelf
zorgen. Dus ik ben zomaar ergens begonnen. Dat was
verschrikkelijk lastig. Door die enorme vrijheid kon ik als
beginner ook stomme fouten maken. Een van mijn eerste
grote verhalen ging over een gezin in de BK-laan. Hun huisje
was door een kippenboer opgekocht en nu moesten vrouw en
kinderen dat huis uit. Dat bleek wettelijk allemaal prima in
orde, maar dat begreep ik pas later. Inmiddels had ik er al een
tranentrekkend verhaal over geschreven en werd de
kippenboer er door onze lezers op aangesproken. Zo word je
door schade en schande wel wijs."
"Het vernieuwen van de redactionele pagina's was redelijk
ondankbaar werk. Het Stadsblad stond voor velen gelijk aan
de persoon van Mieke Woerdenbagch. Zij deed veel
verenigingsnieuws en had een rubriek 'huishoudelijke
overpeinzingen'. Het was een stijl waar je eigenlijk niet meer
mee aan kon komen, maar die al jarenlang in gebruik was.
Het was een erfenis van de politiek van Sijthoff om huis-aan-
huisbladen op te kopen inclusief de redacteuren. Dat zorgde
voor een verbrokkelde groep journalisten, waarvan de
ouwetjes het veld moesten ruimen. Er werden jonge mensen
aangesteld om dat vuile werkje op te knappen. Zo moest ik
"Laat ik voorop stellen dat ik blanco aan mijn werk bij het
Stadsblad begon. Ik had geen opleiding in de journalistiek en
ook geen werkervaring in deze branche. Toen ik met de HAVO
klaar was, wilde ik naar de pas opgerichte School voor
Journalistiek in Utrecht. Het was 1968 en die school werd net
dat jaar bezet, zoals zoveel onderwijsinstellingen toen.
Ik kreeg bijna wekelijks brieven van diverse clubs die mij
vertelden dat de school gewoon doorging of dat deze juist
opgeheven zou worden. Ik ben toen maar aan een andere
opleiding begonnen. Ruim tien jaar later kreeg ik alsnog de
kans. Sijthoff Pers zocht een redacteur/verslaggever.
De keuze viel op mij en ik mocht voor een proefperiode bij de
Delftse Post aan de slag. Daar beleefde ik mijn vuurdoop.
Op een avond liet de hoofdredacteur mij een paar minuten
voordat hij naar huis ging weten dat ik nog even op de tv naar
een toespraak van Juliana moest kijken en dan maar moest
maar zien hoe ik de verhalen van Mieke kon vernieuwen.
Zij had al jarenlang op eenzelfde manier voor de krant
geschreven, dus zij zag daar absoluut de noodzaak niet van
in. Op een dag vond ik een briefje op mijn bureau: 'Jullie
verzieken mijn verhalen, ik kom niet meer terug.'
Ik voelde mij niet echt gelukkig met mijn rol als breekijzer.
De meeste lezers juichten de vernieuwingen trouwens toe,
hoewel er natuurlijk ook fans van de oude stijl waren. Vooral
verenigingsmensen beklaagden zich er over dat we het 'niet
meer zoals vroeger' deden. Inderdaad, we konden niet meer
bij iedere wekelijkse repetitie langskomen. De krant moest nu
eenmaal met zakelijk en - vooral - maatschappelijk relevant
nieuws gevuld worden."
"Bij mijn aanstelling vertrouwde Ruud van Houwelingen mij
toe dat je in Schiedam het nieuws uit de straatstenen moest
Musis 120
