Gebeurde in Rotterdam
s 1 - m
Met 'Gebeurde in Rotterdam' vestigde Galerie Cokkie Snoei
in 2004 aandacht op Jan Schaper als de fotograaf van de
jeugd van Rotterdam van direct na de Tweede Wereldoorlog.
Op dat moment was Rotterdam nog letterlijk de 'stad zonder
hart' zoals Ossip Zadkine die verbeeldde in zijn beroemde
- gelijknamige - monument dat op dat moment Rotterdams
belangrijkste zinnebeeld was. Het zijn foto's die Jan Schaper
in de jaren vijftig maakte van jongeren in de volop in
wederopbouw zijnde havenstad. Jan Schaper woonde en
werkte op dat moment vanuit Vlaardingen.
Ook in de archieven van Vlaardingen en Schiedam bevinden
zich verschillende vroege foto's van hem. De serie foto's
'Gebeurde in Rotterdam' is slechts eenmaal in 1957 in de
galerie 't Achteronder in de Rotterdamse Witte de Withstraat
geëxposeerd geweest. Het zijn foto's van jongeren, door
Jan Schaper gadegeslagen. Galerie Cokkie Snoei schrijft in
de begeleidende tekst: 'Hoewel tweemaal zo oud als zijn
gefotografeerde 'jeugd' was Schaper een der 'hunnen'.
Hij luisterde naar hun gesprekken en zag hun vreugde en
verdriet. Rokend in een café, ademloos luisterend naar
Jazzmuziek en dansend en drinkend op feestjes laten Schapers'
hoofdpersonen zich op ongedwongen wijze voor de camera gaan.
Dit schonk de fotograaf de gelegenheid hen spontaan te
fotograferen en hun individualiteit te registreren.
Ook trekt Cokkie Snoei een parallel met het werk van de door
Schaper zeer bewonderde Henri Cartier Bresson.
Dit beeld behoeft enige nuance. Hoewel volkomen los van
elkaar gefotografeerd sluit de fotografie van 'Gebeurde in
Rotterdam', (1957) eerder nauw aan bij de fotografie in
'Een liefdesgeschiedenis in Saint Germain des Prés', waarmee
Ed van der Elsken in 1956 doorbrak.
Schaper - geboren in 1921 - was op dat moment overigens
een jonge dertiger en slechts een tiental jaren ouder dan de
jongeren die hij fotografeerde.
Dat de serie 'Gebeurde in Rotterdam' als artistiek project op
zichzelf staat is niet verwonderlijk. Kort nadat hij zijn fotoreeks
voltooide, ontving hij de opdracht tot de film 'Vlaardingen
koerst op morgen'. In deze documentaire toont hij zich een
vurig pleitbezorger van de moderne stad. Ongetwijfeld zal
Vlaardings burgemeester Jan Heusdens zich intensief hebben
doen gelden.
In elk geval gaf de film zo'n positief beeld van de inspanningen
Musis 184
Gebeurde in Rotterdam, foto's Jan Schaper ca 1950, courtesy Galerie
Cockie Snoei, Rotterdam, reproducties Jan van der Ploeg
