Hier hebben gemeente en een particulier gezamenlijk de
verantwoordelijkheid genomen om het aanzien van de stad
op te krikken door een stukje van het verleden zijn oude glans
terug te geven. Dat zou veel vaker moeten gebeuren, meent de
HW. Waarom neemt niemand het initiatief om verschillende
pakhuizen die aan de Koningin Wilhelminahaven staan weg
te rotten, eens netjes op te knappen? Dat gebeurt enkel niet
omdat er geen geld voor is, meent Den Breems. Maar als het
wonen in dit gebied wordt toegestaan, leveren de gebouwen
meer op dan als gerestaureerd bedrijfspand.
Als het aan de historische vereniging lag, werd respect voor de
historie een zwaarwegend aspect bij het verlenen van sloop-
en bouwvergunningen. De verkoop onlangs van een drietal
kerken aan één en dezelfde projectontwikkelaar (Bouhuisen
uit Naaldwijk) baart de vereniging grote zorgen, want zoals
het er nu naar uitziet gaan die godshuizen straks plat voor
woningbouw, zonder dat ook maar is onderzocht of die
woningen wellicht ook in het gebouw ondergebracht hadden
kunnen worden. "De wethouder mag dan zeggen: ga eerst
maar eens kijken of zoiets mogelijk is, projectontwikkelaars
zijn daar niet zo vlot mee. Uitgangspunt moet de vraag zijn:
welke andere mogelijkheden zijn er behalve sloop. Slopen is
de weg van de minste weerstand. Als dat de leidraad wordt,
staat ons nog wat te wachten." Blijkt uiteindelijk dat sloop
werkelijk de enige optie is, dan moet worden onderzocht of
karakteristieke elementen uit een pand opgeslagen kunnen
worden, om later op een andere plaats te worden hergebruikt,
zoals bijvoorbeeld is gebeurd met het kunstwerk op de gevel
van het afgebroken gebouw van het energiebedrijf aan de
Hoflaan. Dat kunstwerk hangt nu boven de ingang van het
Groen van Prinsterercollege. Den Breems benadrukt dat het
niet uit zijn eigen godsdienstige overtuiging is dat hij zich zo
na betrokken voelt bij het lot van de Vlaardingse kerken. "Zo'n
gebouw hoort bij een wijk, net als de scholen en de winkels
er bij horen." Ook al gaan er tegenwoordig niet veel mensen
meer naar de kerk, er zijn wel heel veel Vlaardingers die
herinneringen hebben aan die gebouwen.
Vetteoordskade, Vlaardingen, foto Cornelia Montfoort
Omdat zij of hun ouders er getrouwd zijn, omdat er kinderen
zijn gedoopt, omdat er een uitvaartdienst is gehouden voor
een familielid. "Als je dat zomaar weghaalt, zijn er een
heleboel mensen die even moeten slikken."
En ging het nu om één of twee kerken, dan kon je nog zeggen:
jammer, maar er blijven genoeg andere over. Maar er is sprake
van een ware kaalslag. Na de Ichthuskerk, de Emmaüskerk
en de Vredeskerk die nu op de nominatie staan om plaats te
maken voor woningen, komen straks onherroepelijk andere
kerken aan de beurt. De krimpende remonstrantse gemeente
gaat voortaan kerken in een kleinere zaal (de RK-kapel aan
de Van Hogendorplaan). Eén keer raden wat er met het
gebouw van de remonstranten aan de Hoflaan gebeurt. Een
projectontwikkelaar heeft het gekocht en de bouwtekeningen
voor alweer een blok woningen liggen al klaar. Een zelfde
scenario valt te voorspellen voor de Willibrorduskerk in de
Westwijk. Opgeteld bij de kerken die in het recente verleden al
werden gesloopt, zijn er straks op de Grote Kerk na nauwelijks
nog gebouwen te vinden die getuigen van de godsvrucht waar
Vlaardingen en zijn vissersbevolking ooit om bekend stonden.
Als in het oog springende objecten als kerken al zo
gemakkelijk sneuvelen, hoe zal het dan de minder bekende
monumenten in de stad vergaan? Want het is een misverstand
dat Vlaardingen aan historie niets anders te bieden heeft dan
de Grote Kerk en een handjevol panden aan weerszijden van
de haven, zoals het Hollandiagebouw en de Visbank. Den
Breems: "Vlaardingen heeft een heleboel waardevols. Veel
meer dan de meeste inwoners weten. Zelfs veel Vlaardingers
van mijn generatie zijn daar niet van op de hoogte. Dat komt
omdat ons historische bezit erg is versnipperd. En omdat het
vaak niet meer als zodanig herkenbaar is. Er zou meer eenheid
in gebracht moeten worden."
Waarom weten zo weinig Vlaardingers dat de stad zo veel
meer in huis heeft dan het risje monumenten langs de route
van Open Monumentendag? Volgens deze route bevinden
de bezienswaardigheden zich vrijwel allemaal direct aan de
waterkant.
