Geen overstekkenretroramen en
nostalgische baksteen
Hans van der Sloot
Wat de status ook mag zijn geweest van
de plannen die wethouder Maarten Groene
enkele maanden geleden presenteerde voor
het straks vrijkomende ziekenhuisterrein
aan de Burgemeester Knappertlaan, ze zijn
door omwonenden en ziekenhuisdirectie
van tafel gehoond. Besloten is vervolgens
om aan twee oud-wethouders te vragen
een voorstel te doen; Adri Reijnhout,
bedenker van onder andere Sveaparken en
Peter Groeneweg die steunt op een stevige
corporatie-achtergrond.
De algemene afkeuring is begrijpelijk voor wie Groenes plannen
op hun stedenbouwkundige merites toetst. Deze voorzagen
in niets minder dan een enclave van luxe woonhuizen aan
een ovaal middenplein. Aan de randen van het gebied zou
worden voorzien in iets van appartementen, om aan het
politiek uitgangspunt van twintig procent sociale woningbouw
te voldoen. Ook waren wat rijtjeshuizen in de 'meer bereikbare
koopsector' opgenomen. Mogelijk ter bestrijding van de
onevenwichtigheid in de stichtingskosten van in zichzelf
besloten geheel.
De gepresenteerde uitgangspunten boden precies wat de
gemiddelde projectontwikkelaar standaard in de la heeft
liggen; de schijnbare weelde van de momenteel gezochte
'dertiger-jaren-stijl'. Ofwel een tweekleurige bakstenen schil ter
bekleding van een betonnen standaardkarkas, retrokozijnen en
ferme overstekken. Niets dat tot enige opwinding aanleiding
geeft of het zou de fantasieloosheid moeten zijn van het
beoogde geheel, met als klap op de vuurpijl (of in het gezicht
van de buurt) de rangschikking aan een ovaal pleintje dat zich
met twee smalle toegangen van de omgeving lijkt af te sluiten.
Juist op een lokatie waar alle straten duidelijk aansluiting op
elkaar zoeken.
Het probleem dat zich voordoet bij het opstellen van
ontwikkelingsplannen voor dit gebied, ligt in het gegeven dat
zich in de wijde omtrek van de ziekenhuislocatie geen enkel
voorbeeld bevindt van grootschalige projectontwikkeling
met de daaraan verbonden projectarchitectuur. Slechts
met mondjesmaat kent de wijk die wordt ingesloten door
Burgemeester Knappertlaan, Stadhouderslaan, Westerkade
en Nieuwe Haven, complexen die meerdere gelijksoortige
woningen omvatten. En waar deze zijn gerealiseerd, zijn
zij nadrukkelijk als ensemble ontworpen zoals het Paradijs
tussen Warande en Nieuwe Haven, de patriciershuizen-op-
Schiedamse-schaal aan de Nassaulaan en de op Frank Lloyd
Wright geïnspireerde stadsvillaatjes van Piet Sanders, eveneens
aan de Warande. Het zijn complexen die door hun aard,
detaillering en materialisering toch weer tegemoet komen
aan de individualiteit die de bebouwing in dit gebied - in zijn
algemeenheid - kenmerkt.
Musis 372
Stadhouderslaan. Breed van maat, smal van straat. Foto Jan van der Ploeg