als aartsvader van de Nederlandstalige geschiedschrijving zijn opvolgers heeft gegeven door in zijn rond 1285 in opdracht van graaf Floris V geschreven wereldgeschiedenis Spiegel historiael de lezers te beloven orde aan te brengen in de chaos van de geschiedenis, zodat deze er wat van konden leren en beter konden begrijpen in wat voor een wereld zij leefden. Via vijftig hoofdstukken over hoofdthema's in de vaderlandse geschiedenis wil Van der Horst laten zien dat Nederland een bijzonder land is met een heel eigen plaats in de ontwikkeling van Europa en de wereld. Elk hoofdstuk bestrijkt één venster uit de Canon van Nederland, opgesteld door de commissie Van Oostrom ten dienste van het geschiedenisonderwijs. De hoofdstukken laten zien hoe een bijzonder land tot ontwikkeling kwam. Van der Horst schrijft over de vader landse geschiedenis, terwijl daar heel lang geen sprake van was. Hij constateert in de inleiding van het boek dat een 'officieel gesanctioneerde geschiedschrijving' in Nederland nooit van de grond is gekomen vanwege de caleidoscopische visie van de Nederlanders op hun verleden. Terecht geeft hij aan dat katholieken, protestanten, liberalen of socialisten allemaal beschikten over een 'eigen' nationale geschiedenis. Op de Sint- Jozefschool leerde kleine Han van de Broeders van Maastricht dat de katholieken 'zeer loyale Nederlanders waren, want zij bleven standvastig ondanks alle discriminatie en achterstelling waaraan zij tijdens de Tachtigjarige Oorlog en de Republiek onderworpen werden.' Er is in 2008 niet veel meer over van dit veelstromenland en het bijbehorende groepsdenken. De welvaartsmaatschappij die vanaf de jaren 1960 tot stand kwam heeft hieraan een einde gemaakt. Volgens Van der Horst laten de meeste Nederlanders zich nu niet langer op sleeptouw nemen door een geloof of een eenduidige politieke overtuiging. Er is geen absolute waarheid meer, alleen nog een levensbeschouwelijk individualisme Het delen van verhalen kan een band scheppen tussen individuen. De Canon van Nederland biedt met zijn vijftig vensters iedereen de gelegenheid in alle vrijheid op zoek te gaan naar de bijzondere geschiedenis van Nederland. Van der Horst wil zijn lezers helpen bij een eigen, geïnformeerde oordeelsvorming. Lees zijn vijftig verhalen met een gemiddelde lengte van 13 1/3 bladzijde en oordeel dan over het bijzondere karakter van Nederland. De Republiek der Zeven Verenigde Provinciën (1588-1795), die was bijzonder. De gewesten vormden 'eilanden van betrekkelijke vrijheid in een zee van absolutisme', en de inwoners van de Republiek 'genoten de hoogste levensstandaard van Europa'. Vrijheid en welvaart, dat is toch het beste wat je van een regering mag verwachten, aldus Van der Horst. De Republiek had als statenbond lange tijd een unieke structuur, en bereikte in de 17de eeuw de status van grote mogendheid, die zij in de 18de eeuw geleidelijk verloor. Dat is voor mij het grote verhaal van de vaderlandse geschiedenis. De Schiedamse lezer moet er lang op wachten, maar op pagina 560 belandt hij even - zonder zodanig aangeduid te worden - in de Sint-Liduinastraat in Schiedam-West. Han van der Horst kan uit zijn eigen familiegeschiedenis putten bij zijn beschrijving van de nijpende woningnood eind jaren 1940. De meeste pasgetrouwden 'waren aangewezen op de zolderverdieping van ouders of schoonouders. Wie volgens nieuwe overheidscriteria te ruim behuisd was, moest verplicht een gedeelte van de woning onderverhuren, waarbij familieleden voorgingen. Anders wees het gemeentelijk bureau Volkshuisvesting zelf de nieuwe bewoners aan.' De ouders van Han trokken in bij zijn grootouders op een zolder die een verbouwing onderging tot woonverblijf. En op die zolder kwam in 1949 Johannes J. van der Horst ter wereld. Han van der Horst kan goed verhalen vertellen over de Nederlandse geschiedenis, ook op zondagochtend bij de VPRO-radio. Een plek op de zondagavond bij de televisie in de plaats van Geert Mak of Charles Groenhuijsen lijkt mij een passende volgende stap voor deze Schiedammer uit West. H. van der Horst, Een bijzonder land. Het grote verhaal van de vaderlandse geschiedenis, Bert Bakker, Amsterdam. ISBN 9789035132832713 p. 25,- 395 Musis

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Musis | 2008 | | pagina 395