Stad van belofte
door: Hans van der Sloot
'Op de kaart' is volgende maand het thema van de Open
Monumentendagen. EN van de Brandersfeesten al is het
not-done om het jaarlijks historische cult-event en het
meerdaagse, breed gevierde volksfeest in één artikel, laat
staan in één adem tegelijk te noemen.
Tientallen in historie en topografie geïnteresseerde bezoekers
zullen zich die dag overigens afvragen waarom uitgerekend
het nieuw gebouwde hart van de stad, het raakpunt van
cultuur, café en bestuur als 'Land van Belofte' op de
plattegrond staat. Het gevelsteentje biedt geen uitkomst.
Daarop dragen twee mannen de druiventros van overvloed
herwaarts. Een verklaring ontbreekt.
Welnu De naam 'Land van belofte' heeft wel degelijk een
achtergrond. Want tot op de dag van vandaag is het doen van
beloften een wezenstrek van de Schiedamse politiek en het
bestuur. Vandaar.
Een voorbeeld? Enkele jaren geleden werd de ruïne van de
vroege Monopole-bioscoop op de Hoogstraat plots getooid
met een tien meter hoog banier met de tekst 'De Hoogstraat
op de schop, 127 leuke winkels verderop'. Bezoekers van
buiten zullen zich het hoofd hebben geschud bij de vraag
waar de bedenker deze tekst vandaan haalde met verderop
83 leegstaande en verpauperde panden, een handvol
'knakenwinkels' en een uitstalling van dildo's en ander
sexgerief. De echte Schiedammer daarentegen lag in een
deuk om zoveel snaakse humor.
'Op de kaart' is een thema dat de Schiedammer inmiddels
meer dan vertrouwd in de oren klinkt. Waarbij de belofte
die de Schiedamse burger het meest tot verrukking brengt
steevast concludeert dat de doorbraak tot landelijke bekend
heid zich nu heeft aangediend. Zo begroette Schiedam enkele
jaren geleden Jan des Bouvrie, de redder van deze stad met
de stichting van zijn Arsenaal. Serieus werd overwogen de
Korte Haven te dempen om de in colonne komende limousines
van de Quote's rijkste vijfhonderd te kunnen stallen. De
Stadstimmerwerf zou worden omgetoverd tot Arsenaaltje
voor de allerkleinsten en aan de overzijde van het water
werden de appartementen reeds in gereedheid gebracht voor
de nieuwste bevolkingsgroep van Schiedam, de 'young
coming millionaires'.
De belofte van het Arsenaal was nog niet verklonken of het
Glasmuseum diende zich aan. Een internationale trekker, het
befaamde Zweedse centrum van glaskunst Kosta Boda had
zich volgens de onderzoekers al garant gesteld voor het
vullen van de leegstaande winkels aan het Spinhuispad.
Besprekingen werden gevoerd met touroperators, advertentie
campagnes verhaalden snorkend van het 'nieuwe Schiedam'
en om niet werd het museum in wording een pand ter
beschikking gesteld, zodat Schiedam alvast kon genieten
van al het moois dat komen ging.
Het werd allemaal niets, hetgeen in elke andere stad tot
vervelende vragen zou hebben geleid. Zo niet in Schiedam.
Monter had onze krachtige stad z'n belangrijkste monument
voor één euro in de uitverkoop gedaan en accepteerde
zonder morren het verlies van een klein kapitaal omdat men
in de euforie van toezeggingen en beloften verzuimd had
goede afspraken te maken met de bedenkers van Arsenaal
en Glasmuseum, mocht het allemaal tot niets leiden.
En voort ging het. Enkele maanden geleden nog met de
presentatie door een trotse wethouder Menno Siljee van het
fantastische plan voor een hotel in de - in verval verkerende -
Havenkerk en de afschuwelijke panden van de Gebroeders
Coster v/h De Schoenenreus aan de Hoogstraat. De referentie
beelden lagen al klaar met de schitterende Dominicanen-
boekhandel en het Kruisherenhotel in Maastricht. Op de
Hoogstraat zou de gevel van het vroegere klooster in ere
worden hersteld, in de Monopole zou een congrescentrum
worden gevestigd ten gerieve van de gasten van het te
realiseren viersterrenhotel. Als Schiedam niet al op de kaart
stond, deed zich hier een gouden kans voor om het alsnog
zover te krijgen.
Recent mocht Schiedam echter in de Binnenkant lezen hoe
de wethouder bedremmeld opmerkt 'toch nog hoop te
hebben' dat het hotel er komt. In Schiedam de gebruikelijke
strofe, waarmee de terugtocht wordt ingeleid. Het wordt dus
niets, ondanks de rondgang langs fondsen en particulieren
om geld bijeen te brengen voor aanschaf van de kerk. Of heel
veel minder dan Siljee en ontwerper Hylkema als volle
waarheid beloofden.
Ook de wethouderlijke belofte dat de bouw van luxe apparte
menten in de voormalige Stadstimmerwerf, waarom de
kunstenaarsateliers aan de Westmoienstraat zo nodig
moesten worden ontruimd, in ieder geval in 2011 zal zijn
voltooid, mag in twijfel worden getrokken.
Wie echter ook maar enigszins de ontwikkelingen in de bouw
en vastgoedsector volgt, weet dat de kans op realiseren door
de failliete bouwer Northwood, vrijwel nihil is. Waarbij alsnog
afdwingen zal leiden tot een Branderspoort II, met zo'n zelfde
jarenlange opeenstapeling van fouten, ondeugdelijke
constructies en bouwstops.
Maar zit Schiedam daar ook mee? Dat allerminst. Vandaar dat
- om de stemming erin te houden - maar weer 'ns een paar
beproefde jokers uit het verleden in het spel worden gebracht.
Wederom wordt opgepoetst hoe de Witte de Withstraat in het
verleden van verpauperde winkelstraat het trendy winkel
centrum van Rotterdam werd (inmiddels is deze functie
vrijwel volledig overgenomen door de Meent, maar dit
terzijde) en roept de nieuwe stadspromotor dat Schiedam zich
met méér winkels in de binnenstad ten zoveelste male op de
kaart zal zetten.
Wij Schiedammers genieten daarvan. En zullen het meemaken
dat de stad zich bij de volgende coalitie-onderhandelingen nu
werkelijk op de kaart gaat zetten met de verdeling van de
portefeuilles, waarbij gevochten zal worden om die van
'Beloften, wensen en toezeggingen zonder meer'. Dan kan
Menno Siljee weer lachen en zal de Partij van de Arbeid geen
moeite hebben om hiervoor een geschikte kandidaat te
vinden. Schiedam op de kaart. Beloofd is beloofd.
5 Musis