Vernieuwing van het Veerplein
in Vlaardingen
Intiem stadshart of monumentaal gebaar
tekst: Ben Maandag
Ontwerptekeningen: GelukTreurniet Architecten
Foto: Jan van der Ploeg
Het Vlaardingse Veerplein krijgt een opknapbeurt. Een nieuw ontwerp zal het plein drastisch
veranderen en verbeteren. Aan GelukTreurniet Architecten, de kunstenaar Wilma Kuil en het
in terrazzo, sierbeton en natuursteen gespecialiseerde bedrijf C. Tomaello is de eer gegund
het toekomstige Veerplein vorm te geven. Hun ontwerp oogstte de hoogste lof. Geen
wonder misschien gezien het succes van de bloementrappen aan de andere kant het
Liesveld van Wilma Kuil en CeesTomaello. Maar...., hoe zullen bewoners het plein ervaren?
Als een intiem stadshart of als een monumentaal gebaarVan beide zijn, al of niet ver weg,
bijzondere voorbeelden te vinden. Hoe zal het Veerplein zich tot die voorbeelden
verhouden? Een vergelijking met Rotterdam en Siena.
De Piazza del Campo in de Italiaanse stad Siena geldt als een
van 's werelds beroemdste, maar vooral ook aangenaamste
pleinen. Pas op het plein zelf wordt snel duidelijk waarom
dat laatste zo is. Op de Piazza del Campo, van oudsher het
centrale marktplein van de stad, bekruipt vrijwel elke bezoeker
een licht gevoel van euforie en gelukzaligheid, waarvan hij
wellicht nooit had vermoed dat een stedelijke omgeving die
zo in staat is op te roepen.
Waardoor dat komt? Op het plein is alles in orde. Ondanks
de drukte van Siena ademt het plein een serene rust, klinkt
het geluid er gedempt en stelt de omgeving eenieder op een
merkwaardige manier op zijn gemak. De vorm van het plein
heeft iets weg van die van een schelp of van een handpalm.
Vanaf de randen glooit het plein langzaam naar beneden,
naar de gevelrij waarin het Palazzo Pubblico de bebouwing
domineert, het gemeentehuis, dat met zijn oprijzende ranke
toren de voornaamheid van het gebouw benadrukt.
Navel
In het eenvoudige plaveisel van het plein lopen strakke lijnen
als stralen naar elkaar toe om op het laagste punt, vlak voor
het Palazzo, bijeen te komen in wat nog het meest lijkt op
de navel van het plein, een opening, waarin het water kan
weglopen bij overvloedige regenval. De lijnen leggen een
subtiel accent op de ruimtelijkheid van de plaats, het zijn
de geleiders van de blik die er bijna onbewust langs glijdt,
waardoor vrijwel overal op deze glooiende en asymmetrische
ruimte een weids optisch effect ontstaat.
De blik blijft ten slotte hangen aan de gevelrijen, die in een
weldadige harmonie het plein omsluiten. De gevels zijn
nergens bedreigend of beangstigend, maar vormen een
natuurlijk ogend decor, een vanzelfsprekende afscherming van
het plein, geheel in overeenstemming met de menselijke maat.
Of je nu van het laagste punt omhoog kijkt, of van het hoogste
punt omlaag, de gewaarwording is altijd dezelfde.
De combinatie van perfecte maatvoering, uitgebalanceerde
belijning en harmonische bebouwing heeft in Siena een plein
tot stand gebracht dat vrijwel ongeschonden vele eeuwen
heeft getrotseerd en dat de stad met recht met trots vervult.
Niet voor niets is dit plein twee keer per jaar het toneel van
de palio, de traditionele paardenrace tussen tien van de
11 Musis
