gevaar. Als zeventiende-eeuwer beschouwde hij de slaven
handel, als een - min of meer geaccepteerd - onderdeel
van de wijdverbreide zeeroverij waarin de islamieten een
leeuwenaandeel hadden.
Het beeld dat de vaderlandse geschiedenisboekjes en websites
schetsen van de (Barbarijse) piraterij is onvolledig en veelal
bezijden de waarheid. Zo zal Geert Wilders - toen hij voor
de camera het kostuum van Michiel de Ruyter aantrok -
zich zeker niet hebben gerealiseerd dat zijn grote held een
aanzienlijk vermogen bij elkaar had gebracht, juist met het
voor eigen rekening slim handeldrijven met Marokkaanse
heersers. De Ruyters bekendheid met de politieke verhou
dingen in de westelijke Maghreb met z'n talrijke stammen
en evenzovele islamitische schakeringen bracht hem ertoe
het beruchte zeeroversnest Salé te hulp te schieten toen dit
door Algerijnse piraten werd belaagd. Het lukte De Ruyter
de Algerijnen te laten afdruipen, waarna hij te paard en in
triomf het Marokkaanse kuststadje werd binnengeleid. Niets
geen heldendaad dus die de veiligheid van Nederlandse
koopvaarders moest beschermen, zoals de schoolboekjes
willen. Integendeel, De Ruyter verjaagde de ene piraat om de
andere vrije vaart te kunnen garanderen.
Meerledig economisch belang
Het economisch belang van de christenslaven was meerledig.
Voorop stond voor de eigenaar de mogelijke winst die te
behalen viel uit het vrijkopen van de slaaf. Vooral als de
betrokkene lid was van een vermogende familie of mocht
rekenen op de hulp van een van de vele slavenkassen die
de Republiek telde. Ook de arbeidskracht en in een aantal
gevallen de nautische kennis telde. Bekend zijn de namen
van tal van slaven die hun kunde in dienst van de zeerovers
stelden en zelf beruchte kapers werden zoals bijvoorbeeld
Claes Compaen die in het Kanaal en de Middellandse zee
meer dan driehonderd schepen buitmaakte en zijn winsten
vooral besteedde in de havens van de Barbarijse kust. Aan het
eind van zijn werkzame leven wist Compaen een pardonbrief
te verkrijgen van de Staten-Generaal, maakte een knieval
voor Frederik Hendrik en woonde tot zijn dood vredig in het
West-Friese Oostzaan. Een andere bekende kaper die het op
een akkoordje gooide met de Noord-Afrikaanse zeerovers
was Simon de Danser. De Danser ontzag als piraat op de
Middellandse zee alle schepen die onder Nederlandse vlag
voeren. Simon de Danser was een overtuigd calvinist die in
de Algerijnse havens waar hij zijn buit bracht als een vorst
Musis 14
Tromilèn
ViZUEtiZ.
Ihtsncx SxTKuaoHjs
Pars
Griinaifik
Kaart van Barbarije, de kust van Noord-Afrika, uit circa 1650 van Johannes Janssonius.
