'Zo op een rijtje gezetlijkt het alsof het een routine
betreft in plaats van een zorgvuldig uitgewerkt protocol.
Het tegenovergestelde is eerder het geval. Voor alle
stappen nemen we de tijd. We willen het goed doen....f
het gesprek met de chirurg. Ook de foto's gaan dezelfde
dag nog terug naar de chirurg voor een nader gesprek.
Omdat we de mammografie helemaal op de ochtend hebben
geconcentreerd, hebben we de mogelijkheid diezelfde dag nog
een biopsie te doen. Daarvan worden de resultaten drie maal
per dag opgehaald en naar de patholoog van het Franciscus
gebracht. Daarvan hebben we dan de dag erna de resultaten
en kunnen we het stereotactisch onderzoek doen waarbij de
omvang en plaats van de tumor exact worden vastgesteld en
gemarkeerd.
Marina den Hollander: 'Zo op een rijtje gezet, lijkt het alsof
het een routine betreft in plaats van een zorgvuldig uitgewerkt
protocol. Het tegenovergestelde is eerder het geval. Voor
alle stappen nemen we de tijd. We willen het goed doen....,
logisch natuurlijk. En niet alleen vanwege de aard van het
werk. Vooral vanwege de patiënten, waarvan het gros zonder
enige waarschuwing tevoren plotseling wordt geconfronteerd
met een levensbedreigende ziekte. We weten allemaal dat
borstkanker bij vijfenzeventig procent van de vrouwen met
succes wordt weggenomen. Maar met die rationalisering
doe je niets op het moment dat je zojuist van de chirurg hebt
gehoord dat je met een grote mate van waarschijnlijkheid
bij de slachtoffers zult behoren. Daar kun je niet overheen
walsen. Terwijl de ene patiënt het heel nuchter lijkt op te
nemen en de ander flauw valt van de spanning, kun je zeggen
dat de zenuwen in alle gevallen een grote rol spelen. Daar
moet je je voortdurend van bewust zijn'.
Maar wat als er niets wordt gevonden? 'Dan', zegt Marina
den Hollander, 'maken we zo mogelijk nog meer haast.
Overigens zonder de zorgvuldigheid uit het oog te verliezen.
In dat geval gaat de cliënt - van patiënt is dan geen sprake
meer - terug naar de chirurg en krijgt zij in elk geval die
dag nog de definitieve uitspraak. Gelukkig komt dit ook heel
regelmatig voor, met een geweldige opluchting tot gevolg. De
eerste uitslag krijgen ze hier. De radiologen die mede direct
bij de Vlietland Borstkliniek betrokken zijn, mogen vanuit hun
specialisatie een directe uitspraak doen. Ook dit maakt dat we
voor de patiënt het wachten in onzekerheid bekorten.
Twee keer per week overleg
Ook in vervolg op het radiologisch onderzoek is alles erop
gericht nader onderzoek, beslissing en behandeling zo
kort mogelijk na elkaar te doen plaatsvinden. Twee keer
per week overlegt de chirurg - één van de vier die bij de
Vlietland Borstkliniek betrokken zijn - met de radioloog
en de mammacare verpleegkundige. Daarnaast vindt dan
nog regelmatig overleg plaats met de instellingen waarmee
het Vlietland Ziekenhuis op het gebied van borstkanker en
oncologie nauw samenwerkt zoals de Daniël den Hoedkliniek
en het Sint Franciscus Gasthuis in Rotterdam, het Reinier de
Graaf Gasthuis in Delft en het Erasmus Medisch Centrum in
Rotterdam.
Ook in de voorbereiding van de operatie zijn radiologen
en hun staf betrokken; 'Als alles bekend is komt de patiënt
hier terug voor het plaatsen van een metalen draadje dat de
chirurg rechtstreeks naar de tumor moet leiden. Vaak betreft
het een tumor in het beginstadium die alleen met nauwkeurig
onderzoek te vinden en van het omringende weefsel te
onderscheiden valt. Met een echografisch ingebrachte draad
die de tumor aanprikt, weten we zeker dat de chirurg op de
goede plaats terecht komt. Daarnaast wordt een radioactieve,
blauwe vloeistof ingespoten die de weg naar de eerste
lymfeklier markeert die de kankercellen moeten aandoen
als ze zich door het lichaam gaan verspreiden. Voor de
Vlietland Borstkliniek behoort het tot de standaardprocedure
dat ook deze lymfeklier, daarom de poortwachters- of
schildwachtersklier genaamd, wordt weggenomen voor
pathologisch onderzoek. Is deze klier schoon, dan wordt de
patiënt een vervolgoperatie bespaard. Is de klier aangedaan,
dan wordt besloten om ook de andere lymfeklieren in de oksel
te verwijderen. Vroeger gebeurde dit bij elke borstoperatie,
met soms vervelende complicaties tot gevolg.
Begeleiding van mensen
Marina den Hollander; 'Technisch - en voor wat de mensen
betreft - kwalitatief zijn we in staat om volledig mee te
draaien in de Vlietland Borstkliniek. Als deze in de toekomst
zal uitgroeien, nemen we aan dat ook deze afdeling evenredig
in omvang en technische faciliteiten zal toenemen. Ook bij
ons is het zo dat de technische mogelijkheden op het gebied
van radiologisch onderzoek heel snel gaan. Vandaar dat
wij voor al onze medewerkers een schema bijhouden van
verplichte na- en bijscholing en dat alle personeelsleden, met
uitzondering van de medewerkers die met de MRI werken in
elk geval elke twee jaar van positie wisselen. Ook dat helpt
om de kennis en de vakbekwaamheid up to date te houden
evenals de verplichting om van tijd tot tijd een spreekbeurt te
houden over een vaktechnisch onderwerp'.
Hoe technisch-geavanceerd ook, binnen het werk van Marina
den Hollander en haar collega's voor de Vlietland Borstkliniek,
ligt een zwaar accent op de begeleiding van mensen. 'De
meesten staan stijf van de zenuwen', zegt ze, 'al wordt
dat in alle toonaarden ontkend. Het zijn ook vervelende
onderzoeken. Zeker voor ex-patiënten die een borstsparende
operatie hebben ondergaan is het heel pijnlijk. Voor gezonde
vrouwen is het borstonderzoek al geen pretje, na een
borstsparende operatie is het echt een ramp. Maar helaas dat
is niet anders. In alle gevallen proberen we de mensen zoveel
als mogelijk tegemoet te komen en de onzekerheid weg te
nemen. Vaak zeggen we gelijk hoe het eruit ziet. Ook als het
niet goed is. Elk resultaat leggen we voor aan de radioloog en
in alle gevallen is hij het die de cliënt vertelt wat we gezien
hebben. We sturen niemand weg met de onzekerheid over de
eerste uitslag'.
13 Musis
