Dankzij preventief bevolkingsonderzoek en
betere behandelmethodes van borstkanker
overleeft tegenwoordig de overgrote
meerderheid van de patiënten. De ziekte
blijft echter enorm ingrijpend, zeker als
een borst moet worden geamputeerd.
het fijn dat ze op ons terug kunnen vallen. De constatering
van borstkanker en de daaropvolgende behandeling is
emotioneel erg ingrijpend. Wij geven antwoord op alle vragen,
vertellen hoe de behandeling zal verlopen en wijzen de weg
naar specialistische hulp zoals bijvoorbeeld de fysiotherapeut
of een maatschappelijk werker.'
Harde cijfers
Je kunt je natuurlijk afvragen waarom juist borstkanker zoveel
aandacht krijgt in het Vlietland Ziekenhuis; elke vorm van
kanker is immers ingrijpend? Dat heeft alles met harde cijfers
te maken. Borstkanker, of mammacarcinoom, is veruit de
meest voorkomende kanker onder vrouwen; maar liefst een
op de acht vrouwen krijgt er mee te maken. Organisaties als
Pink Ribbon en de Borstkanker Vereniging Nederland weten
bovendien, meer dan andere patiëntenorganisaties, aandacht
op de ziekte te vestigen. Speciale zorg via borstkankerpoli's
ligt dus voor de hand. Aida Slingerland: 'Ons doel is om met
het medisch specialistisch team topzorg aan borstkanker-
patiënten te leveren. We willen zo patiëntvriendelijk mogelijk
werken, kortere wachttijden bieden, een snelle diagnose
stellen en de patiënten vooral ook op emotioneel en maat
schappelijk vlak een goede begeleiding bieden.' Voor dat
laatste zijn met name de mammacareverpleegkundigen
verantwoordelijk.
Vernieuwende nazorg
Op cruciale momenten in de behandeling van een borst-
kankerpatiënt is een van de mammacareverpleegkundigen
aanwezig. Bijvoorbeeld als een patiënt voor het eerst bij de
chirurg op spreekuur komt, bij het slecht-nieuwsgesprek dat
vaak na het onderzoek bij dat gesprek volgt, twee dagen later
als de patiënten het slechte nieuws hebben laten bezinken,
en natuurlijk direct na de operatie. Ook wordt geprobeerd om
steeds dezelfde mammacareverpleegkundigen te koppelen
aan een patiënt. Voor zover dat mogelijk is tenminste, want
de drie verpleegkundigen werken elk twee dagen in de week.
Ze kunnen vier dagen in de week gebeld worden op het
telefonisch spreekuur. Maar er is meer. Binnenkort gaan
we patiënten ook een half jaar na behandeling op gesprek
uitnodigen. Na een jaar doen we dat nog eens', zegt Aida:
'In die periode ontstaan regelmatig specifieke problemen:
angst voor de toekomst bijvoorbeeld, of problemen met
seksualiteit, het zelfbeeld, de partner, de omgeving, noem
maar op.' Het Vlietland is een van de eerste ziekenhuizen die
deze structurele nazorg invoert. De borstkliniek op zichzelf is
misschien niet vernieuwend, dit soort initiatieven wel.
Onder lotgenoten
En zo zijn er meer initiatieven. Op dit moment wordt er een
borstkankercursus voorbereid, deze gaat in 2011 van start.
Het betreft een cyclus van negen lezingen. Chirurg Ingeborg
Mares heeft allerlei specialisten bereid gevonden om een
bijdrage te leveren: van de psycholoog en seksuoloog tot de
fysiotherapeut. En of dat nog niet genoeg is wordt er ook een
cursus Beweging en Voeding op poten gezet. De eerste omdat
vrouwen na de behandeling door hormonale veranderingen
of chemotherapie vaak lusteloos zijn; ze bewegen minder en
komen aan, wat de gezondheid natuurlijk niet bevordert. En
wat de tweede cursus betreft: ook een bewuste voeding is van
belang bij het herstelproces.
Maar geldt dat niet voor alle ziektes? Monique van der
Hoeven, de collega van Aida, schuift aan en bevestigt dat:
'jawel, maar daardoor is het niet minder belangrijk dat wij
dat organiseren. Het is heel fijn om samen met lotgenoten op
cursus te gaan. Patiënten willen sterk zijn, zullen thuis niet
klagen, maar bij dit soort cursussen vinden ze eindelijk begrip
en kunnen ze hun ei kwijt.'
Mammapoli voor mannen
Dat de kwaliteit van de behandeling van borstkankerpatiënten
vooruit is gegaan, blijkt volgens Aida wel uit de reacties van
oud-patiënten die de pech hebben na twintig jaar opnieuw
opgenomen te worden met borstkanker. Zij zijn vaak verbaasd
over de verbeterde zorg, de emotionele begeleiding en, sinds
kort, de gerichte benadering in een afzonderlijke poli.
Fijn natuurlijk voor alle getroffen dames, maar zou de inciden
tele man met borstkanker zich ook op de Borstkliniek thuis
voelen? 'Dat denk ik wel, maar eerlijk gezegd weet ik het niet
zeker, in het jaar dat ik hier nu werk, heb ik nog nooit een
mannelijke patiënt ontmoet.' We proberen het bij Monique.
'We hebben wel de kennis in huis maar het aanbod van
mannen met borstkanker is heel gering', antwoordt ze: 'Per
jaar wordt in Nederland 13.000 keer de diagnose borstkanker
gesteld. Hier vallen maar 100 mannen onder. Misschien zijn er
in de afgelopen drie jaar een of twee mannen met borstkanker
in het Vlietland Ziekenhuis geweest. Wij behandelen wel meer
mannen op de Borstkliniek met goedaardige aandoeningen.'
Qua zorg zal het echter niet uitmaken - de mammacare
deskundigen zullen mannen op dezelfde manier benaderen als
vrouwen - en wat de vormgeving van de kliniek betreft is al
enigszins rekening gehouden met mannen. Aida wijst lachend
op een paarse muur. 'Beter dan roze toch?'
Moeilijke momenten
Dankzij preventief bevolkingsonderzoek en betere behandel
methodes van borstkanker overleeft tegenwoordig de
overgrote meerderheid van de patiënten. De ziekte blijft
echter enorm ingrijpend, zeker als een borst moet worden
geamputeerd. Dat is precies de reden voor Aida om voor
dit werk te kiezen. 'Ik heb altijd iets gehad met mensen met
kanker, vooral omdat het een aantal keer in mijn familie heeft
gespeeld', verklaart ze: 'lk kon destijds doorsolliciteren vanuit
mijn baan als gewone verpleegkundige in het Vlietland en ik
heb nog steeds geen spijt van mijn keuze. Het is heerlijk om
mensen ondersteuning te geven op momenten in het leven die
moeilijk zijn.' En daarmee bedoelt ze niet alleen de patiënten,
ook de partners worden niet vergeten. Meestal komen de
echtgenoten mee naar het spreekuur en Aida zal dan ook
altijd naar het welbevinden van de partners vragen. Voor hen
is ook hulp mogelijk.
'Inmiddels weten borstkankerpatiënten uit de regio het
Schiedamse ziekenhuis goed te vinden', zegt Aida Slinger
land, zich baserend op actuele cijfers. 'In 2009 werden 150
patiënten behandeld, in 2010 gaat het Vlietland Ziekenhuis
daar ruimschoots overheen. 'Als mensen de keuze hebben,
gaan ze natuurlijk voor de beste behandeling. Dankzij onze
borstkliniek kunnen wij die bieden.'
15 Musis
