Geen plaatsvervangende overheid
Het geld voor de revitalisering staat los van de reguliere
donaties die het Fonds doet. Dat bedrag is al een aantal jaar
gemiddeld zo'n 4 miljoen euro, verdeeld over projecten in de
gemeentes Maassluis, Schiedam en Vlaardingen. Aanvragen
van steun is inderdaad zeer eenvoudig en laagdrempelig. Met
één druk op de knop kan via de website online een formulier
ingevuld worden. Vooral kunstenaars lijken deze weg naar het
Fonds al enige tijd geleden gevonden te hebben. Goed nieuws
dus voor gemeentes die op cultuur willen bezuinigen? IJsbrand
van der Velden: 'Zeer zeker niet. Dit mogen de gemeenteraden
niet als een aanvulling op hun eigen begroting zien. Wij zijn
geen plaatsvervangende overheid. Wat de gemeente niet kan
of wil doen, daar trekken wij ons in principe niets van aan. Als
het een taak van de gemeente is, dan zullen wij niet in dat gat
springen. Gemeentes hebben zelf hun verantwoordelijkheid
en moeten hun eigen keuzes maken. Gemeentes kunnen het
Fonds natuurlijk wel in hun achterhoofd houden. Ze weten
waar wij graag aan bijdragen en wat kans van slagen zou
kunnen hebben. Dat lijkt mij alleen maar winst. De gemeente
- of beter gezegd: de gemeenschap - heeft een goed idee, en
wij helpen om net dat extra zetje te geven. We werken ook
weieens samen met de gemeentes, maar het is zeker niet zo
dat er door ambtenaren projecten worden bedacht met de
mededeling "stuur de rekening maar naar de Schiedamseweg".
Wij werken echt alleen aanvullend. De gemeentes hebben
gewoon geluk dat het Fonds hier zit.'
Een belangrijk punt om in de gaten te houden, is het verschil
tussen infrastructuur en activiteiten. De overheid heeft als
taak om de infrastructuur voor onder andere cultuur, sport
en recreatie te behouden. IJsbrand van der Velden: 'Het lijkt
misschien handig om daar fors op te bezuinigen, maar als
je eenmaal het theater, de kunstuitleen of een festival weg
saneert - dan heb je die niet binnen een paar jaar weer
terug. Dat zijn ontwikkelingen waar we ons wel zorgen over
maken. De overheden zullen moeten zorgen voor filmzalen,
musea en dergelijke, dan zorgen wij voor de leuke extra's.
Een muziekschool alleen - het gebouw, de docenten - past
niet in ons straatje. Als de muziekschool er eenmaal is, zijn
wij wel weer de juiste partner voor het inrichten ervan en
tekst: Ingrid van der Vlis
foto's: Jan van der Ploeg
het aanschaffen van extra instrumenten. Dat zie je ook bij de
Vlaardingse Kroepoekfabriek. De gemeente heeft zich daar
hard voor gemaakt, wij helpen om alles nog beter te laten
functioneren. Wij zorgen voor de slagroom op de taart, niet
voor de taart zelf.
Financiële crisis
Met de financiële crisis die nu al enkele jaren voortduurt, lijkt
het onontkoombaar dat er zaken veranderen. De regering
gaat fors bezuinigen op cultuur en roept particulieren en
fondsen op om bij te springen. Volgens IJsbrand van der
Velden ligt dat bij dit specifieke Fonds niet voor de hand.
Misschien hebben sommige partijen het idee dat wij wel
kunnen doen wat anderen niet kunnen, maar die vlieger gaat
niet op. Het feit dat er vanuit de overheid minder te besteden
is, betekent niet per definitie dat er hier meer geld is. We zijn
geen communicerende vaten. Wij doen onze donaties vanuit
het beheer van de opbrengsten van het historisch gegroeide
vermogen. Heeft de samenleving last van tegenvallende
beursresultaten, dan hebben wij dat ook.'
De broekriem hoefde nog niet aangehaald te worden, maar
de laatste jaren heeft het Fonds zich wel bewust strakker aan
het jaarlijkse budget gehouden. Onder betere omstandigheden
waren die grenzen meestal wat minder strikt. Binnen de
gelederen van het Fonds wordt nu alvast gekeken naar de
keuzes die in de toekomst gemaakt zullen moeten worden.
'We kunnen niet meer klakkeloos alles ondersteunen. Dat zal
soms leiden tot straffe keuzes, maar daar zijn we niet bang
voor. Het kan ook juist veel creativiteit bij mensen losmaken.
Er zullen ook best wel projecten verloren gaan. Dat is heel
spijtig, maar kan eigenlijk nooit alleen de schuld van het
Fonds zijn. We willen bewust geen afhankelijkheidsrelaties en
verlenen dus in principe geen structurele steun. Dat zeg ik wat
voorzichtig, omdat een toneelvereniging die al acht jaar lang
steun van ons krijgt het vast en zeker wel als structureel ziet.
Iedere aanvraag wordt echter steeds opnieuw bekeken. Dat
betekent niet dat we zomaar "nee" zeggen tegen een al langer
lopend project. Als we stoppen, doen we dat geleidelijk opdat
de organisaties of clubs zich er op kunnen voorbereiden.'
De keuzes worden voorlopig nog vooral positief gemaakt in
Goed nieuws dus voor gemeentes die op cultuur willen bezuinigen?
IJsbrand van der Velden: 'Zeer zeker niet Dit mogen de gemeenteraden
niet als een aanvulling op hun eigen begroting zien. Wij zijn geen
plaatsvervangende overheid. Wat de gemeente niet kan of wil doen
daar trekken wij ons in principe niets van aan. Als het een taak van
de gemeente is, dan zullen wij niet in dat gat springen. Gemeentes
hebben zelf hun verantwoordelijkheid en moeten hun eigen keuzes
maken. Gemeentes kunnen het Fonds natuurlijk wel in hun achter
hoofd houden. Ze weten waar wij graag aan bijdragen en wat kans
van slagen zou kunnen hebben. Dat lijkt mij alleen maar winst.
9 Musis
