WM
Wilton vanuit de hoogte
tekst: Jeroen ter Brugge
Musis 28
De roodbruine rompen, nog kaal en roestig, trekken alle
aandacht in dit schilderij van Victor Julien Trip (1913-
1975). Het is de werf Wilton-Fijenoord in de jaren 1950,
toen het met de scheepsbouw nog zeer voorspoedig ging.
De sectiebouw, waarbij de schepen in delen gebouwd en
later als het ware geassembleerd werden, toont Trip met de
voorschipsectie die op de voorgrond met zijn neus naar boven
wijst. Klaar om aan de rest van een romp vastgelast te worden.
Klinken deed men in die jaren nauwelijks meer, lassen wel.
Sterk contrasterend met het rood van de staalplaatconstructies
is op verschillende plaatsen het felblauwe licht van de lassers
te zien. De parallelle banen op de scheepshuid verraden de
gelijkmatige grootte van de staalplaten en daarmee de plaats
van de lasnaden. Na de ruwbouw volgde de afbouw, waarbij
de schepen van binnen voorzien werden van apparatuur,
betimmering, kabels en leidingen en werden geschilderd,
welke laatste behandeling ook het exterieur onderging. De
afbouw van het interieur vond in de regel voor een belangrijk
deel plaats na de tewaterlating. De hoeveelheid kranen,
dokken, werfinstallaties en werfgebouwen maakten de werf
tot één van de grootste in Nederland. De bundeling van
de activiteiten van de Schiedamse Wilton's Dok- en Werf-
Maatschappij en de Rotterdamse Maatschappij voor Scheeps-
en Werktuigbouw 'Fijenoord' betekende vanaf 1929 de
bundeling van scheepsnieuwbouw, -reparatie en machinebouw
en -onderhoud. In Schiedam kwam de hoofdvestiging, daar
waar Wilton vanaf 1917 was neergestreken. Overigens had
het weinig gescheeld of Wilton had zich in Vlaardinger-
Ambacht gevestigd: in 1915 verkreeg de werf toestemming
om in het gorzengebied van de Klein Babberspolder ten
westen van de Vijfsluizenhaven te bouwen, maar het
bedrijf verkoos uiteindelijk het ten oosten hiervan gelegen
Schiedamse Sterrebos als vestigingsplaats. In 1932 besloot
de nieuwe fusiewerf (de N.V. Dok- en Werf Maatschappij
Wilton-Fijenoord) de Rotterdamse vestigingen op te doeken,
met de opening van het nieuwe hoofdkantoor in Schiedam
in 1935 als sluitstuk. De werf bood tijdens hoogtijdagen aan
bijna 8.000 mensen werk en vervulde daarmee een grote rol
als regionale werkgever. Zoals bekend maakte de werf ook
dieptepunten door. De vooroorlogse crisisjaren maar zeker
ook de jaren 1980 waren traumatisch, met massaontslagen
en het uiteindelijk failliet verklaren van de werf in 2006.
Hoewel de aanblik van het werfterrein door het verdwijnen
van (bijna alle) gebouwen, kranen en vooral de op stapel of
in de dokken liggende schepen onherroepelijk is veranderd, is
de basisstructuur nog herkenbaar. De bedrijvigheid is echter,
vooral in het westelijk gedeelte, van een geheel ander karakter.
Waar eens geklonken en gelast werd, zitten nu de accountants
achter hun pc's, worden auto's verkocht en bieden nieuwe
grootheden als Huisman en Mammoet werkgelegenheid en
aanzien voor Schiedam.
Victor Trip, hij gebruikte bij voorkeur de achternaam van zijn
tweede vader, is een bekend maritiem kunstenaar. Voor grote
rederijen, met name in de Rotterdamse regio, vervaardigde
hij scheepsportretten, havengezichten en dergelijke. Maar
ook trad hij op als illustrator voor het vele bedrijfsdrukwerk
van passagierslijnen en cruiseschepen zoals de vele fraai
vormgegeven menukaarten. Het expressieve kleurgebruik,
de vlotte penseeltoets en de realistische weergave van
zijn onderwerpen, maakten hem tot een veelgevraagd en
productief schilder.
