De huisarts
als voorportaal
van de aeriater
J
Bij verwijzing moet je als huisarts extra goed letten
op het beeld dat de patiënt van de geriatrie heeft, zo
leert de praktijk. Veel mensen deinzen terug voor een
verwijzing naar de geriater. Maar al te gauw wordt
gedacht aan een opname in een verpleeghuis of
erger. Dat beeld moet dan eerst worden rechtgezet.
Vervolgens moet je bespreekbaar maken dat een
ouder lichaam andere hulp nodig heeft dan een jong
lijf
Jasper de Wit - huisarts:
Jasper de Wit noemt het jammer dat het verschil tussen
de op genezing en revitalisering gerichte geriatrie
in het Vlietland Ziekenhuis en de gerontologie - als
wetenschap die zich bezighoudt met de studie van de
processen in de laatste levensfase - bij zijn patiënten
veelal niet duidelijk is. Daarom moet hij veelvuldig
uitleggen dat de geriater een andere specialist is dan de
verpleeghuisarts. 'Dit onderscheid duidelijk maken is
van groot belang', zegt hij. 'En vervolgens moet je goed
motiveren waarom je vindt dat jouw patiënt er goed aan
doet om de hulp van de afdeling geriatrie in te roepen.
Op zulke momenten realiseer je eens te meer dat je
voor jouw patiënt de eerste vertrouwenspersoon bent.'
De Wit ziet een aantal overeenkomsten tussen de
geriater en de huisarts. 'Want waar let je op als huisarts.
Bij oudere patiënten op de manier waarop de klachten
onder woorden worden gebracht. In veel gevallen
ken je ook de thuissituatie. Je probeert je een beeld
te vormen van de sociale omgeving en natuurlijk let
je gelijk op uiterlijke kenmerken als de verzorging,
de houding en de manier waarop wordt ingegaan op
relaties met gezins- en familieleden. Voor elke patiënt
moet je de tijd nemen en voor oudere patiënten geldt
dit eens te meer. Van groot belang is dat je een goed
beeld hebt van wat de geriatrie voor jouw patiënt kan
betekenen. Het contact tussen ziekenhuis en huisarts
is essentieel. Je dient je te realiseren dat een verwijzing
naar de geriater voor de patiënt in kwestie emotioneel
vaak een grote stap is. Ik plaats zo'n verwijzing dan
ook bij voorkeur in het kader van een aanbeveling om
de geriater 'ns mee te laten kijken. Zeker als het om
een algemene malaise gaat. Je constateert dan dat de
patiënt achteruit gaat, maar hebt geen duidelijkheid wat
hiervan de oorzaken zijn.'
Jasper de Wit geeft een voorbeeld van een patiënt
met wie het naar eigen zeggen niet beter kon. 'Maar
in werkelijkheid liep hij al te puffen nadat hij de
afstand van de voordeur naar de spreekkamer had
afgelegd. Dan weet je dat
er meer aan de hand is en
dat allereerst een geriatrisch
onderzoek nodig is om de
dieper liggende klachten
naar boven te brengen. Ik zal
zeker niet de eerste en enige
zijn die opmerkt dat oudere
mensen hun klachten soms
bagatelliseren. Ze zijn er in
jaren mee vertrouwd geraakt
en merken niet eens meer op
dat ze sommige dingen wel
erg makkelijk vergeten en
dat benauwdheid of pijn bij
een kleine inspanning soms
een ernstige achtergrond kan
hebben.'
Van groot
belang is dat je
een goed beeld
hebt van wat de
geriatrie voor
jouw patiënt kan
betekenen.
De Wit: 'De geriater kijkt naar de hele mens. Dat is ook
de grootste overeenkomst met de huisarts. Ook ik kijk
niet gespecialiseerd naar mijn patiënten. Natuurlijk kun
je in heel veel gevallen een gerichte verwijzing geven.
Vooral als het om uitgesproken klachten gaat met een
duidelijke herkomst. In een ander geval kan het om
een ziektebeeld gaan dat door jou als huisarts goed
behandeld kan worden. Veelal gaat het dan om jonge
mensen. Bij oudere patiënten moet je je altijd realiseren
dat er een grote samenhang kan zijn tussen het al
dan niet welbevinden, de sociale
omgeving en de voorgeschiedenis:
Zijn mensen vaker ziek geweest?
Hebben ze hard en lang gewerkt?
Hoe is hun maatschappelijk
functioneren en wat is de manier
waarop ze met hun verleden
omgaan? Want dat alles kan van
invloed zijn op hun gezondheid.
De geriater echter is de specialist
bij uitstek die dit hele complex in
kaart kan brengen. Als huisarts
1 zet je met de verwijzing naar de
geriater een eerste stap. Daarom
kleed ik mijn verwijzing vaak in als
een goede raad: 'Laat de geriater
er eens naar kijken.' Dan weten we
misschien beter wat er nu precies
aan mankeert. En zo moet het
natuurlijk ook.'
23 Musis
