Deelhebbers aan de coöperatie
voor de Sodafabriek wordt
gevraagd minimaal 25.000
euro in te leggen. Dat hoeft niet
per se met geld.
ruimte van slechts vijftig centimer. Daarom heeft hij
deze zomer het hele complex van de gemeente gekocht.
Voor één euro en zes cent overdrachtsbelasting.
Dezer dagen sticht
hij een coöperatie
om het herstel te
financieren.
Van Adrichem
heeft ervaring
met restauratie
werkzaamheden.
Zijn herenhuis
was ooit het
volksgebouw van de
Sociaaldemocratische
Arbeiderspartij en
het Nederlandsch
Verbond van
Vakvereenigingen.
Die bouwden
in de tuin een
ontmoetingscentrum
en een toneelzaal.
Beide heeft hij in
de staat van de
jaren 1930 terug
laten brengen om
er vervolgens jazz
sociëteit In Den
Rooien Koffer te
openen.
Schiedammers
kennen Ton van
Adrichem als een hardnekkig en stronteigengewijs man,
die er niet altijd op uit lijkt om vrienden te maken. Maar
daarom juist kreeg hij met taaie volharding dingen voor
elkaar, waar een ander al lang het moede hoofd in de
schoot had gelegd.
een bedrijf Itrec-chemie. Uiteindelijk is het gebouw
doorverkocht aan een vastgoedondernemer Fortress
en die ging aan het eind van de jaren 1908 praten met
het projectontwikkelbedrijf "De Vernieuwde Stad" van
ex-wethouder Cor Bolmers. Hij kocht de sodafabriek
namens de gemeente Schiedam maar om allerlei
oorzaken kwam het moment van levering pas in
2012. Zulke lange periodes zijn in het vastgoed geen
uitzondering. Er is uiteindelijk dik 1,3 miljoen euro voor
betaald".
Van Adrichem had sinds hij op de Tuinlaan kwam
wonen al belangstelling voor het pand. Als geboren
en getogen Schiedammer - zijn vader was de bekende
melkboer Van Adrichem - heeft hij hart voor het
gebouw dat nauw met het oude brandersverleden
verbonden is.
Twee oude pakhuizen
Maar de sodafabriek? Dat scheve lekke kavalje van vijf
verdiepingen waar ze ook nog eens het beste deel van
de eeuw een zeer vervuilend chemisch bedrijf hebben
uitgeoefend? Wie zal winnen? Hij of de ruïne achter zijn
herenhuis?
Ton van Adrichem ontvangt in het cafégedeelte van
zijn Rooie Koffer. "Ik heb dit pand in 1984 gekocht",
deelt hij mede, "en sinds 1987 woon ik er. De voorgevel
dateert uit 1963. Daarvoor had mijn huis een andere
gevel. Het is tussen 1780 en 1790 gebouwd voor
C.A.J. Nolet en die is ook verantwoordelijk voor de
grootste helft van de sodafabriek. Toen ik hier kwam
stond het hele complex al leeg. Dat wil zeggen, John
van de Knaap gebruikte alleen de benedenverdieping
voor zijn machinefabriek en houtzagerij maar die is
er nu ook uit. De sodafabriek was aanvankelijk van
de familie Schuddebeurs, die nu nog betrokken is bij
De sodafabriek bestaat uit twee oude pakhuizen, die
in de negentiende eeuw Lijfland en Coerland gedoopt
werden. Coerland - het meest noordelijke - is aan
het eind van de achttiende eeuw gebouwd, Lijfland
is jonger en stamt waarschijnlijk uit het begin van
de negentiende eeuw. De namen die verwijzen naar
Baltische gebieden waaruit Nederland oudtijds graan
en hout importeerde. Volgens dr. Geert Medema
kan Coerland een tijd als mouterij zijn gebruikt.
Het ging aanvankelijk om afzonderlijke gebouwen,
gescheiden door een brandgang. Daar is later een
verbindingsstuk tussen gebouwd. In 1894 werd het
hele complex omgebouwd tot sodafabriek. Pas in
1975 verdween dat bedrijf maar de sporen zijn nog
steeds zichtbaar. De houten binten die de verdiepingen
op hun plaats houden zijn ernstig aangetast door
zouten en chemicaliën. Het moet zwaar en ongezond
7 Musis
