Historiserend
bouwen nam
in het recente
Nederlandse
bouwen een grote
vlucht totdat de
economische
crisis ook hieraan
een einde maakte.
Sprekende
voorbeelden
hiervan zijn
onder andere de
Helmondse wijk
Brandevoort,
Vathorst bij
Amersfoort en
Lelystad- Haven.
Schiedam kreeg
er op de vaireep
ook een tikQ'e)
van mee in de
recent gebouwde
eengezinshuizen
aan de
överschiesestraat
die verwijzen
naar de typische
I Schiedamse
branderijgevels.
iting foto Meindert Koelink
In Amsterdam voltooide het
duo Poiesz en Huijbregts drie
woningcomplexen in het Hercules
Segherskwartier ofwel 'de Pijp'.
He betreft ouderenwoningen en
gezinswoningen aan de Govert
Flinckstraat en de Jan Steenstraat
en aan het Hercules Seghersplein.
Dit architectonische drieluik
werd zowel voor de Amsterdamse
architectuurprijs 2012 als voor de
Amsterdamse Nieuwbouwprijs
2012 genomineerd. De woningen
maken deel uit van een wijkbrede
opknapbeurt van genoemd Hercules
Segherskwartier. Hiermee wil de
initiatiefnemer, woningcorporatie
Ymere, de buurt aantrekkelijker
maken voor actieve ouderen en
studenten, maar ook voor kleine
gezinnen met kinderen. Zo werd
een naamloos pleintje, in het
hart van de buurt, heringericht
en wordt nu omzoomd door een
bordes van architect Hans van
Heeswijk. Daarnaast startte Ymere
een omvangrijke renovatie van
meer dan honderd woningen. Alle
nieuwbouw in dit gebied werd
toevertrouwd aan HParchitecten die
zich hiermee als jong bureau op de
voorgrond plaatsten. Want noch de
nieuwbouw in de Pijp noch de drie
woningprojecten die Poiesz cum suis
in Rotterdam binnen het kader van
'Eén blok stad' realiseerden, bleven
onopgemerkt. Met de drie projecten
in Rotterdam deelde HParchitecten
uiteindelijk mee in de Rotterdamse
Architectuurprijs 2012.
Inmiddels heeft hij ook Schiedam op
z'n verlanglijst gezet. Hij kijkt daarbij
zelf wonend aan de Grote Markt
vooral naar de raakvlakken van de
binnenstad en de directe omgeving. In
die tussengebieden zijn open plekken
genoeg. Gebieden bovendien met
een aanzienlijk potentie. Ooit zijn
door Woonplus, Gemeentewerken
en Musis gesprekken gevoerd om
vanuit de dialoog met architecten en
onderzoek ontwikkelingen op gang
te brengen over de 'molenroute' en
de invulling van de braakliggende
terreinen aan weerszijden van de
Schie aan de Boterstraat en het
grasveld achter het Doeleplein. Het
lege stuk aan de Boterstraat met de
allang verlaten bedrijfshallen van
Machinefabriek Fontijne en de later
de sociale werkplaats, herinnert
aan de ongemotiveerde sloop van
het enige complete patriciërshuis
dat Schiedam nog resteerde uit de
vroege 17de eeuw. Het grasveld
achter het Doeleplein behoort precies
als het enorme sloopgebied aan de
Westmolenstraat tot de 'zwarte
bladzijden' uit de jaren 1970.
Met het woningcomplex in de
Amsterdamse Pijp viel de landelijke
architectuurpers in lovende
bewoordingen over HParchitecten
heen. 'God en de duivel hebben
één ding gemeen', schreef
architectuurjournalist Hilde de
Haan in de Volkskrant; 'ze schuilen
allebei in de details. Dus als een
gewone sterveling gehaast vanaf de
Ruysdaelkade door de Amsterdamse
Govert Flinckstraat fietst, bestaat
de kans dat hij niks bijzonders ziet.
Dit stukje straat is nog steeds zo'n
typisch stukje Pijp als er al decennia
staat: lange, nauwe straten met
hoge woongebouwen. Alleen wie
goed kijkt, merkt dat er kersverse
nieuwbouw staat die zeer het nader
bestuderen waard is'.
Dat is mooi gesproken, maar
hiermee roept Hilde de Haan toch
een vraag op die zijzelf (wijselijk?)
onbeantwoord laat. Kunnen de
woningen en bedrijfsruimten aan
de Govert Flinckstraat 61-79 en
Jan Steenstraat 4-8 en 56-62 in
Amsterdam worden ondergebracht
in het begrip 'historiserend bouwen'
of is er iets anders aan de hand?
Historiserend bouwen nam in het
recente Nederlandse bouwen een
grote vlucht totdat de economische
crisis ook hieraan een einde maakte.
Sprekende voorbeelden hiervan zijn
onder andere de Helmondse wijk
Brandevoort, Vathorst bij Amersfoort
en Lelystad-Haven.
Schiedam kreeg er op de valreep
ook een tikjje) van mee in de recent
gebouwde eengezinshuizen aan de
Överschiesestraat die verwijzen
naar de typische Schiedamse
branderijarchitectuur. Het is die vraag
die die een 'ommetje Amsterdamse
Pijp' interessant maakt.
Op bedrieglijke wijze lijken de
woningen van Poiesz en Huijbregts
niet op te vallen in de smalle straat.
Maar 'historiserend' is zeker het
woord niet. Het complex voegt zich
tegelijk naar het actuele aanzien en
het historisch karakter van de buurt.
Dat is geheel iets anders. Het is een
keuze die de liefhebber van het wonen
in de Amsterdamse binnenstad direct
aanspreekt. Niks lookalike met een
knipoog naar het verleden, maar een
gevelbeeld zoals dat aan alle randen
van de binnenstad in groten getale
25 Musis