Kantoorgebouw Gusto aan de Maasdijk direct na sluiting van de werf, aquarel H. W..L. v. Blooys, 1979,
Collectie GAS
Nieuwsticht
Musis 6
Personeel van de kaarsenfabriek Apollo, fotograaf onbekend, collectie GAS
arbeiders tot de grootste werkgevers
van Schiedam. In 1929 fuseerde
Apollo met de stearinekaarsenfabriek
Gouda. De "Gouda-Apollo" kaarsen
zijn nog steeds een begrip.
Op het terrein naast Apollo vestigde
zich in 1905 en in belangrijke mate
door toedoen van de Schiedamse
belangenvereniging 'Schiedam
Vooruit', die op alle mogelijk
gebied ijverde voor vernieuwing,
de scheepswerf en machinefabriek
'Gusto' van A. en F. Smulders in
de Nieuw Mathenesserpolder. Vijf
jaar na de vestiging van de werf
had dit bedrijf al 652 mensen in
dienst, een aantal dat uiteindelijk
zou stijgen tot 2000. Binnen enkele
jaren ontwikkelde Gusto zich tot
een mondiaal bekende onderneming
gespecialiseerd in de bouw van
bijzondere vaartuigen als hoppers en
zuigercutters alsmede constructies
voor bruggen en overkappingen
waaronder die van het Centraal
Station in Amsterdam. Na Gusto
vestigde zich in 1922 ook Dok- en
werfmaatschappij Wilton Fijenoord
in Schiedam. Wilton Fijenoord had al
een grote werf aan de Westkousdijk
in Delfshaven. De Schiedamse
vestiging zou echter binnen enkele
jaren uitgroeien tot één van 's werelds
meest vooruitstrevende scheepsbouw-
en scheepsreparatiebedrijven.
Met de bouw van Nieuwsticht in
1854, werd in Nieuw Mathenesse
de allereerste sociale woningbouw
in Nederland gerealiseerd. Reeds in
1852 stelde Schiedam als voorloper
in Nederland een verordening op
het bouwen van arbeiderswoningen
op resulterend in de 'Vereeniging
tot het tot bouwen van goede
woningen voor minvermogenden
Nieuwsticht' Dit eerste op sociale
en hygiënische principes gebouwde
arbeiderswijkje zou een jaar later
door vooruitstrevende steden als
Amsterdam en Rotterdam worden
gekopieerd. Een ander - nog bestaand
- project dat getuigt van Schiedamse
ambities op het gebied van volkshuis-