EEN SCHITTEREND
BOEK OVER
ALLEDAAGSE ZAKEN
tekst: Marleen Brusse
foto's: Collectie Stadsarchief
Vlaardingen,
Gerhard Witteveen
Musis 12
et de
tentoonstelling
'Visserstruien
opnieuw
gebreid'
biedt het
Katwijks Museum tot 29 december
2013 een tentoonstelling die een
stroom aan artikelen, interviews en
beschouwingen heeft losgemaakt.
Onderwerp zijn de visserstruien
die tot halverwege de vorige eeuw
door Nederlandse vissers werden
gedragen. Zelf spreekt het museum
van 'vergeten erfgoed'. Dit neemt
niet weg dat de tentoonstelling een
ongekend succes kent en dat het boek
'Visserstruien uit 40 Nederlandse
vissersplaatsen' een regelrechte
bestseller is.
Tussen circa 1875 en 1950 droegen
Nederlandse vissers truien met
patronen van rechte en averechte
steken en soms kabels. De truien
waren dicht gebreid in blauw,
naturel, grijs en zwart. Sajet, ofwel
de glanzende maar heftig kriebelende
wol van Texelse schapen, was ook
een veelgebruikt materiaal. De
vrouwen uit de vissersplaatsen
gebruikten eigen, in de loop van
eeuwen vastgegroeide patronen.
Vanwege het besloten karakter van
de vissersgemeenschappen en hun
vaak geïsoleerde ligging groeiden
de herhaling van patronen uit tot
karakteristieken die typerend waren
voor de betreffende vissersplaats.
De geografische schaal waarop de
patronen ontstonden was zo klein
dat van een regionale spreiding niet
gesproken kan worden. Aan de trui
kon en kan men vaak al zien uit
welke plaats de visser afkomstig was.
De trui was ook een veelgebruikt
hulpmiddel om de herkomst van
drenkelingen vast te stellen. Zo
verschilt de visserstrui uit Urk met
het ingebreide 'godsoog' hemelsbreed
van het gelijksoortige kledingstuk
uit Katwijk en was het onderscheid
tussen de vissers uit Scheveningen en
Vlaardingen voor iedereen zichtbaar.
De tentoonstelling vindt haar
oorsprong in het gelijknamige boek
van Stella Ruhe. Voor deze uitgave
verzamelde zij vele motieven,
werkte de patronen opnieuw uit
en liet truien in moderne garens
breien. Stella Ruhe is ruim
dertig jaar actief als vakredacteur
voor textiele werkvormen en
textielgeschiedenis en docente
