De kern, daar waar het om gaat, laat
hij schitteren in afwezigheid.
Blauwe studie
naar Matisse,
1982, synthe
tische lak op
doek, 188,5 x
118 cm, collectie
Museum
Boijmans Van
Beuningen
Study H.M.,
2003, olieverf
op doek,
145 x90 cm,
collectie De
Heus-Zomer
hoede en zoekt houvast bij de lijn. En ja, Mozart uit 1978 bestaat
slechts uit een enkele potloodlijn op het doek die het silhouet
van de componist verbeeldt. Het is niet de parkiet zelf, niet
Mozart zelf, maar slechts de afgeleide, het silhouet. Het silhou
et geeft niet alles prijs en geeft daarmee de beschouwer de
vrijheid het in te vullen zoals het is.
Een silhouet zie je meestal in de vorm van een schaduw. Van
Golden maakte foto's van de schaduw, bijvoorbeeld in de vorm
van een vrouwengezicht, de schaduw zie je wel, maar daar waar
het een schaduw van is niet. Een bijzondere variant daarop is
de serie Heerenlux. Het zijn rode vlekken geschilderd op een
witte achtergrond. Op het eerste gezicht zijn de vlekken wille
keurig en onherleidbaar. Toch doen ze al gauw denken aan
schaduwen van boombladeren en daarmee is de samenhang
meteen duidelijk.
Soms laat Van Golden schaduwen van verschillende dingen
over elkaar heen gaan. In het echt heeft de schaduw van alles
natuurlijk de zelfde kleur en zie je één vlek, maar het oog weet
de verschillende bronnen te definiëren. Het schilderij Composi
tie uit 1973-75 verbeeldt dat heel mooi, verschillende schadu
wen in verschillende kleuren in transparante lagen over elkaar
heen. Het doet denken aan het werk van M.C. Escher waarin je
de vissen door het wateroppervlak ziet waar tegelijkertijd de
lucht in wordt gespiegeld. Een wirwar aan lijnen, maar het men
selijk oog ziet wat die moet zien en kan de verschillende, let
terlijk, lagen van elkaar onderscheiden.
En daar maakt Van Golden gebruik van. De kunstenaar
maakt het waarnemend oog alert en ontvankelijk voor beelden
die anders verborgen blijven. Om bijvoorbeeld kindergezichtjes
in viooltjes te zien. Om de schoonheid ook in het alledaagse te
zien. Dat een schilderij van een zakdoek net zo mooi en interes
sant kan zijn als een compositie van Mondriaan. Maar anders
om geldt dat overigens niet, je snuitje neus toch liever in een
leeg vlak in het midden.
De tentoonstellingen Mondriaan en het Kubisme - Parijs 1912-1914, en
Reflecties zijn tot en met 11 mei te bezichtigen in het Haags Gemeente
museum. http://www.gemeentemuseum.nl/tentoonstellingen/mondriaan-
en-het-kubisme-parijs-1912-1914
[10] IVIMsiS
