De patenten en etiketten verwijzen alle naar
een toekomst in de Verenigde Staten waar
Herman Jansen en zijn collega-distillateurs
grote winsten maakten met hun Schiedam
Schnapps als meest gedronken vuurwater ten
westen van de Pecos.
ge van likeuren en bitters op een ruim gebruik van noten, ge
droogde vruchten, zaden, pitten en schillen uit alle hoeken van
het commerciële wereldrijk dat de Verenigde Oost-Indische en
West-Indische Compagnieën ooit vormden. Of het nu Persico
of Curagao betrof of de overbekende Kinawijn, die met sloten
tegelijk naar de koloniën werd verscheept, of de Beerenburg
waarmee de schippers tussen Amsterdam en Lemmer onder
de pekel werden gehouden. De kolawijn was ook niet bedoeld
voor de Nederlandse markt. De patenten en etiketten in het
persoonlijke distillateursarchief verwijzen alle naar een toe
komst in de Verenigde Staten waar Herman Jansen en zijn
collega-distillateurs als Meder, Melchers, De Kuyper, Hoboken,
Henkes en Meyer grote winsten maakten met hun Schiedam
Schnapps als meest gedronken vuurwater ten westen van de
Pecos.
Santa Claus, Geklutst eitje op de berg
affiche Externe bronnen bevestigen dit ook. Artikelen over kola-nuts en
van Haddon kola-wine verschenen vanaf 1885 in vrijwel alle Amerikaanse
Sundblom (1951) kranten. Ook in advertenties duikt de kola-wine als vanuit het
25
Hans van der Sloot
e wortels van coca-cola liggen echter allerminst in Atlanta, Ge
orgia, zoals de corporate history zo graag vertelt. Integendeel,
voor de coca is het mondaine Parijs van de tweede helft van de
negentiende eeuw de bakermat, terwijl de k(c)ola aan de
Noordvest in Schiedam te gelde werd gemaakt.
Tussen de persoonlijke stukken, notities en aantekeningen
van branderdistillateur Herman Jansen (1859-1935) bevindt zich
een uitgewerkt en van herhaalde kanttekeningen voorzien re
cept van kolawijn. Deze wijn is - zonder in details te treden -
een gezoete brandewijn met het percolaat van gemalen kola
noten. Hiervoor gaven de noten die van de plantages in Neder
lands Oost-lndië werden betrokken volgens hem betere resul
taten dan die uit de landen van herkomst aan de westkust van
Afrika.
De kolawijn waarmee Herman Jansen in de jaren 1890 ex
perimenteerde, had in Nederland geen voorgeschiedenis. De
grote koloniale macht op het Afrikaanse continent, Frankrijk,
deed het kauwen van kolanoten in vrijwel alle West-Afrikaanse
culturen af met het dédain van de overheerser als een bar
baarse gewoonte. De Nederlandse distillateurs en de Schie
dammers voorop wisten daar echter wel raad mee. Anders dan
de Franse distilleerderij van likeuren die zich vooral bediende
van inheemse grondstoffen, berustte de Nederlandse fabrica-
