Vlaardingen
Schiedam
en 'De donkere jaren van Vlaardingen.' In Schiedam vielen bij
veertien grote en diverse kleinere bombardementen meer dan
honderdtwintig slachtoffers. Voor Vlaardingen is het bekendste
bombardement dat waarbij de Hoogstraat is getroffen en zes do
den vielen onder wie een Duitse soldaat De gebeurtenissen zijn
aan de hand van historische bronnen over het algemeen goed
beschreven. Bekend is welke toestellen de aanvallen uitvoerden
en wat hun doel was. De vliegtuigbemanningen zelf brachten bij
terugkomst - als ze terugkwamen - verslag uit van hun missie.
De burgers op de grond schoten zodra de kust veilig was te hulp,
om doden te bergen, gewonden te helpen en de schade op te ne
men. Sommigen van hen hebben hun indrukken op papier gezet,
soms jaren na de oorlog. Ook zijn foto's gemaakt van de oorlogs
schade en van het opruimen daarvan. De politie stelde een rap
port op van de slachtoffers en de schade. Al deze bronnen geven
samen een beeld van wat zich op die plekken heeft afgespeeld.
Aan de hand van dezelfde bronnen kan het verhaal achter enkele
littekens in de stad worden verteld.
Wie nu door de Hoogstraat in Vlaardingen loopt en niet naar de
etalages kijkt maar naar de gevels erboven, zal zien dat diverse
bouwstijlen en bouwperioden elkaar afwisselen. Sloop, nieuw
bouw en verbouwingen horen bij de dynamiek van een stad.
Soms vertelt nieuwbouw een ander verhaal. Twee naoorlogse
gevels op nummer 166 en 168 markeren de plek waar in de avond
van 31 oktober 1940 een Engelse bom het pand verwoestte van
slagerij Van der Valk (Hoogstraat 166). Twee andere bommen ver
nielden panden aan de Afrol en in de Kuiperstraat. In totaal waren
zes doden te betreuren en er vielen 21 gewonden. De herinnering
van slagersdochter Rie is in 1994 opgetekend in 'De schok van
het onbekende': 'Op dat moment sloeg een bom in ons huis en
de chaos was compleet. Overal was stof en iedereen liep een
beetje verdwaasd rond. Mijn broer vloekte, toen we boven gingen
kijken bleek een groot deel van ons huis te zijn verdwenen. Bij
de buren was de waterleiding gesprongen en de Hoogstraat lag
bezaaid met hoeden van Buis, vulpennen van Dorsman en glas,
veel glas.' De dochter van Van der Valk weigert te geloven dat het
Engelse bommen waren. Dit ongeloof was breder en vond z'n ui
ting in een rijmpje: 'Het kan me niet verdommen, al moet ik en/oor
brommen: het waren Duitse bommen die op de Hoogstraat zijn
gekommen.' Overigens moet het verhaal dat de Korte Hoogstraat
z'n oorsprong dankt aan dit Engelse bombardement naar het rijk
der fabelen worden verwezen. Plannen voor de aanleg van deze
straat bestonden al voor de oorlog. De locaties van de bommen
op de Afrol en de Kuiperstraat zijn sinds de oorlog onherkenbaar
veranderd.
Op 31 maart 1943 werd ook Schiedam getroffen bij het bom
bardement op Rotterdam West. Eén bom vernielde delen van
het zusterhuis van het Gemeenteziekenhuis op de hoek van de
24
De plek van de
bomexplosie in
de Hoogstraat is
herkenbaar aan
de twee naoorlog
se panden links
op de foto
(foto auteur,
maart 2014).
De restanten van
het huis op de
hoek van de Char
lotte de Bourbon-
straat en de Nas
sau Dillenburg
straat te Schie
dam; rechts de
beschadigde ach
terkant van huizen
aan de Louise de
Colignystraat
(maker onbekend,
collectie NIOD,
beeldnr. 69375).
Dezelfde locatie
anno 2014: het
pand links is
na de oorlog
gebouwd op de
plaats van het
verwoeste huis;
de huizen rechts
zijn ook zichtbaar
op de foto uit de
oorlog en laten
herstelde schade
zien (foto auteur,
maart 2014).
Toegestroomd
publiek bekijkt de
beschadigde gevels
in de Aleidastraat
in Schiedam na het
bombardement van
18 maart 1941
(maker onbekend,
collectie Gemeente
archief Schiedam,
beeldnr. 10796).
