De Koemarkt is momenteel een druk
verkeersplein waarin volgens de Schiedamse
plannen verandering zal worden gebracht.
hadden, slaagden erin hierop een volledig overtuigend antwoord
te formuleren. De jury was er echter van overtuigd dat de twee
laureaten en de twee runner-ups de gemeente veel te bieden
hebben in de oplossing van de vraag hoe Nieuw-Mathenesse te
verbinden met het centrum van Schiedam. Daarom zijn twee in
zendingen geselecteerd als veelbelovende runner-up en werden
twee andere inzendingen een vermelding waard geacht
'A new start with old genes' is de naam van de inzending van
Maarten Thewissen, Redmere Weijer en Joost van Rooijen. In
dit plan heeft de Schie een functie als aanvoerroute voor de
binnenvaart en biedt plaats aan het neerleggen van pontons.
Hierop kunnen tijdelijke faciliteiten worden geboden aan bij
voorbeeld een markt, een kunstroute, concerten of worden in
gericht als kleinschalige parken, enz. Op deze manier wordt de
Schie weer actief betrokken bij de stad. De VROM-locatie zal
daarbij als een opslagplaats voor containers en platforms die
nen. Hiervoor wordt in industriële vormgeving een open schuur
gebouwd die de eerste blikvanger in Nieuw-Mathenesse is. Op
de Koemarkt worden de bestaande kiosken geassembleerd in
een groter paviljoen, waardoor meer ruimte ontstaat voor ter
rassen en het plein een meer stedelijke allure krijgt.
Naar het oordeel van de jury schuilt de kracht van dit idee
voornamelijk in de schaal waarop de ingrepen zijn gedacht en
de verschillende interventies in de directe omgeving. Hierdoor
wordt de Koemarkt in een grotere structuur geplaatst en wint
het plein aan stedelijkheid en intimiteit Trappen die aflopen
naar het water,betrekken de Lange Haven en de Schie direct
bij het plein en scheppen een eenheid in de verbinding. De in
vulling van de VROM-locatie kon de jury echter minder beko
ren. Daarom werd dit plan als runner-up gekwalificeerd.
Weg met overbodige elementen
Met de inzending 'Complete Schiedam' schetsen Michiel Van
Driessche, Bart Pouw, Matteo Bettoni en Milena Zaklanovic
een aanpak waarin de VROM-locatie wordt bebouwd, terwijl de
Koemarkt leger raakt en meer als stedelijk plein fungeert.
Langs de Schie zijn kleine ingrepen geprojecteerd om open
bare activiteit aan die zijde aan te moedigen. Voor de VROM-
locatie worden vijf scenario's geschetst voor de programmering
en ontwikkeling. Deze zijn alle gebaseerd op eenvoudige, be
taalbare bouwvormen, goede visuele relaties met de context,
en faseerbaar en aanpasbaar bouwen.
De jury was van mening dat deze visie vooral waarde heeft
door de voorgestelde oplossing voor de Koemarkt, dat volgens
de architecten ontdaan moet worden van alle overbodige ele
menten. Van alle inzendingen presenteert 'Compleet Schiedam'
het beste ontwerp voor een Koemarkt als aantrekkelijk stads
plein. Bovendien zijn de ontwerpers niet bang voor het maken
van een aantal gedurfde keuzes, zoals het scheppen van een
publieke ruimte aan de overzijde van de Schie. De jury was
minder enthousiast over de plannen voor de VROM-locatie en
vreesde voor ongewenste massaliteit op deze plek. Ook 'Com
plete Schiedam' is daarom een runner-up.
Vermeldenswaard vond de jury de inzendingen 'REmix' van
Carla Famiglietti, Antonella Guerriero, Paolo Pellecchia en Ce
cilia Polcari en 'Een woud van palen' van Nguyen Xuan Lam,
Maxime Rispal en Ko Tsuji.
'REmix' is gebaseerd op de volledige invulling van de
VROM- locatie met een industriële typologie die een intensieve
verbinding met de omgeving heeft. Hierdoor ontstaat een pa
troon van straten en pleinen. Het plan heeft een verticaal ge
programmeerde organisatie, met kleinschalige bedrijvigheid op
de begane grond, daarboven geplaatste parkeerplaatsen, en
twee woonlagen daarop. Een Ecoboulevard snijdt door het plan
heen en vormt een groene as die loopt vanaf het centrum van
de stad tot aan de VROM-locatie. Ook voorziet dit plan in een
voetgangersbrug naar de Plantage.
De jury noemde dit een duidelijk plan gebaseerd op een
intelligente analyse. De voetgangersbrug leek de jury een aan
trekkelijk idee evenals de verbindende Ecoboulevard. Minder
onder de indruk was men echter van de voorgestelde invulling
en architectuur voor de VROM-locatie.
'Een woud van palen' doet wat de naam ook nadrukkelijk
zegt en herschept de VROM-locatie in een woud van palen, als
dragende structuur waarvoor latere bestemmingen worden ge
vonden. De jury beoordeelde dit plan als intrigerend, maar kon
moeilijk doorgronden waartoe deze invulling zal leiden. Wel ga
ven de leden aan dat het op deze wijze kiezen voor een struc
tuur mogelijk een aanzet kan zijn voor verdere ontwikkeling.
De op de Schiedamse problematiek gebaseerde inzendin
gen voor de twaalfde editie van Europan zullen zeker stof tot
nadenken geven. Van grote betekenis is hierbij het gegeven
dat de ontwikkelingen in Nieuw-Mathenesse grotendeels zul
len plaatsvinden in de publiekprivate sfeer. De uitdaging van de
in Europan gepresenteerde projecten zullen ook een inspiratie
bron moeten zijn voor bestaande nieuwe ondernemers in dit
gebied. Een eerste, belangrijke stedenbouwkundige ingreep is
de ingrijpende vernieuwing van Buitenhaven en Buitenhaven
weg. Eén van de basisvoorwaarden is hiermee gerealiseerd. In
de aanpak van de Koemarkt en het visualiseren van de verbin
ding tussen stadshart en Maas zal het vervolg moeten worden
gevonden. De discussie die op 14 september in Pavia wordt
gestart, maakt nieuwsgierig naar wat het vervolg zal zijn.
'A new start
with old genes'
van Maarten
Thewissen,
Redmere Weijer
en Joost van
Rooijen.
11
