Zelf kleurenfoto's vergroten
uweliex <^pdoot
Ploegenarbeid
in diskussie
Techniek in vrije tijd
=ir
de magneet
NACHY
VAN HET
HART
Bovag autorijschool
„Verboom"
uw drukker
Voor een goede rijopleiding!
Manifestatie van modelbouw en
andere technische hobby's 23 tot en met 28 maart 1978
0m niet lang
overna
tedenken:
Vooral uw
geldzaken naar
de amro bank!
pagina 9
Yoonlfr tkkoorrien
22 februari 1978
SportpaJeisAhoy'
Rotterdam
Reserveer
zaterdagavond
18
maart voor de
Vamor-MI gediplomeerd
Lest met Honda-Accord, de auto met de beste
testresultaten van 1977.
Sibeliusplein 233 - Schiedam - Tel. 010-709252
EEN NIEUW HORLOGE OF EEN SIERAAD
KOOPT U BIJ DE VAKMAN
Sommige dingen ontwikkelen zich
bijna ongemerkt. Neem nu het maken
van vergrotingen van kleutenfoto's.
Voor de meeste amateur-fotografen
was dat tot voor kort een werkje,
waar ze liever niet aan begonnen.
Zelfs niet als ze ervaring hadden in de
zwart/wit donkere kamer. Het misver-
stand bestaat nog steeds dat het tame-
lijk kostbaar is, niet zo gemakkelijk
en dat de resultaten lang niet altijd
zo goed zijn als wat door de vakman
wordt gemaakt. Die tijd is echter
voorbij, want de materialen en hulp-
middelen zijn sterk verbeterd.
In een kwartier
De voorheen lange verwerkingstijden
van belichting tot kant-en-klare foto is
ook drastisch teruggebracht. Met de
nieuwe materialen, aangepaste tempe-
raturen en korte spoeltijden is een
kleurvergroting nu in maximaal een
kwartier gereed. En je hebt er ook
geen echte donkere kamer voor nodig,
want zelfs in een bescheiden, maar
goed te verduisteren ruimte is het mo-
gelijk. Alleen het belichten hoeft n.l.
maar in het donker te gebeuren.
Als u daarna het belichte velletje
in een ontwikkeltrommel (drum) stopt
kan de hele verdere gang van zaken
gewoon in het licht worden afgehan-
deld.
Het maken van geslaagde kleurvergro-
tingen is ineens eigenlijk heel gemak
kelijk geworden. Zo eenvoudig, dat
steeds meer mensen het z£lf gaan
doen.
Direkt van dia
Kleurvergroten kan trouwens direkt
van uw dia's. Het bepalen van de
juiste filtering is hierbij bijna steeds
een kwestie van maar een proef, die
bovendien geldig is voor alle dia's,
die met hetzelfde filmtype zijn geno-
men en ongeveer hetzelfde kleurkarak-
ter bezitten; mits u die op hetzelfde
pak papier afdrukt.
Beter dan dia
Wie wat ervaring krijgt met deze me-
thode zal ontdekken, dat het gemak
kelijk is om vergrotingen te maken,
die geen last hebben van kleurafwij-
kingen. Zo kan een dia met een be-
paalde kleurzweem zelfs een afdruk
opleveren, waarbij dat zweem verdwe-
nen is. Een kleurzweem is een over-
heersende kleur in een foto of dia,
die maakt dat alles bijv. te blauw of
te rood wordt weergegeven.
Ook vanaf kleurnegatief
Er zijn twee manieren om een kleur
vergroting te maken. De ander is:
van het negatief. In dat negatief
zijn de kleuren anders dan in de wer-
kelijkheid. Zo wordt het rode jasje
van uw dochter op het negatief niet
rood maar cyaan (blauwgroen). Het
herkennen van kleuren is erg belang-
rijk, ook kleurzwemen laten zich in
het negatief minder gemakkelijk ,,op-
sporen"; het maken van vergrotingen
vanaf een negatief is dan ook een
nogal precies werkje. Best te doen
voor een amateur overigens; z£ker met
behulp van de moderne kleuren-ana-
lyser; die veel ,,geklus" uit handen
neemt.
Een bijzondere ervaring
Overigens is het zelf maken van kleu
renfoto's, of men het doet vanaf een
dia of via een negatief, altijd een fas-
cinerende bezigheid, die erg veel vol-
doening geeft. Omdat een geslaagde
kleurvergroting, die een voorval weer-
geeft uit het eigen leven, een kostelijk
bezit is. En het is gelukkig, dat dank
zij die beter aangepaste materialen en
hulpmiddelen het zelf maken van
kleurvergrotingen door steeds meer
vrijetijdsfotografen kan worden ge-
daan.
Tijdens de najaarsbeurs 1975 is op
initiatief van de Jaarbeurs en met
medewerking van een aantal expo-
santen op het gebied van de aktieve
vrijetijdsbesteding met name "mo
delbouw" een bescheiden begin
gemaakt met het bundelen van het
aanbod in deze sektor. Een en
ander geschiedde tegen de achter-
grond van de geestelijke volksge-
zondheid met als uitgangspunt:
"niets doen is voor het individu
funest; aktieve vrijetijdsbesteding
neemt de gedachte aan vele proble-
men weg".
Dit initiatief had tot gevolg dat de
Jaarbeurs werd benaderd door di
verse groeperingen uit de vrijetijds-
sektor om te komen tot een duide-
lijke op het publiek gerichte mani-
festatie, waar voorlichting, pro-
duktinformatie maar ook demon-
stratie op de eerste plaats zouden
dienen te staan.
Een en ander heeft geresulteerd in
een manifestatie onder de noemer
"Techniek in vrije tijd", manifesta
tie van modelbouw en andere tech-
nische hobby's. Dit evenement zal
voor de eerst keer plaatsvinden
rond de Paasdagen 1978 en wel van
donderdag 23 tot en met maandag
28 maart. De organisatoren hebben
er op toegezien dat het programma
zeer duidelijk betrekking heeft op
de zelfwerkzaamheid voor de mo-
delbouwer, maar ook voor diege-
nen die hun eigen vliegtuig bouwen
of een oude tram of auto restaure-
ren. Met deze manifestatie zal voor
een zeer grote groep hobbyisten een
lang gekoesterde wens in vervulling
gaan.
De inzendingen zullen voorlopig in
de volgende groepen worden inge-
deeld:
a. bouwdozen, losse materialen en
onderdelen voor alle vormen van
modelbouw
b. elektronika: radiografische be-
sturing, experimenteerdozen, enz.
c. gereedschappen en hulpmidde
len
d. voorlichting en literatuur
e. demonstraties door verenigingen
en bedrijven
f. tentoonstelling van werkstukken
De belangstelling is nu al dermate
groot dat de organisatoren de
Irenehal, met een oppervlakte van
13.000 m2, hebben gereserveerd.
Dr W'baufploin 15
Telefoon 70 69 05
Vanuit de Erasmus Universiteit te
Rotterdam is een onderzoek gestart
naar de ervaringen met volcontinu-
dienst onder ploegenarbeiders van
Shell in de Rijnmond. Men werkt sa-
men met de Industriebond NVV. De
direktie van Shell Nederland heeft
haar personeel voor dit volgens haar
vooringenomen en onwetenschappelijk
onderzoek in circulates gewaar-
schuwd. Op de achtergrond van de
onenigheid over het ,,Shell-Rijnmond"
onderzoek speelt mee een belangen-
tegenstelling over de invoering van het
zogenaamde vijf-ploegenstelsel. De
omschakeling van een vier naar een
vijfploegenstelsel maakt deel uit van
de Nota Arbeidsvoorwaarden beleid
1978 van de FNV.
In de chemische procesindustrie, voor-
al in Zuid-Limburg en in de Botlek,
wordt veelal gewerkt in het vol-con-
tinu systeem. Het bedrijf wordt dan
zeven dagen van de week en 24 uur
per dag draaiende gehouden, nu nog
vrijwel steeds door vier elkaar afwis-
selende ploegen. Van de naar schat-
ting 130.000 ploegenarbeiders in de
Nederlandse industrie werken er zo'n
30.000 in de volcontinu.
De volcontinu, met zijn steeds wis-
selende ritme van dag-, avond en
nachtdiensten de zwaarste vorm van
ploegenarbeid, brengt voor de werk-
nemer in het vierploegenstelsel toch
een gewone veertigurige werkweek met
zich mee. De vakbeweging maakt zich
al enige jaren sterk voor een om
schakeling naar een vijfploegenstelsel.
Dat zou dan een 33,6 urige werkweek
inhouden, met veel meer vrije tijd
om de steeds wisselende werktijden
op te kunnen vangen. Het weinige on
derzoek dat naar de welzijns-aspek-
ten van continu-werk verricht is, wijst
in de richting van een voortdurend
slaaptekort. Overdag slapen en vooral
ook op de steeds andere tijden van
de dag slapen, is lang niet zo rust-
gevend als onze normale nachtelijke
bedrust. Overigens kleven er aan het
volcontinusysteem dezelfde bezwaren
als die van elke vorm van ploegen
arbeid.
Het blijkt, dat de wisseling van werk
en slaaptijden een voortdurende licha-
melijke verstoring veroorzaakt. Steeds
opnieuw moet zich weer een nieuw
evenwicht instellen tussen de normaal
via een biologische inwendige klok
op elkaar afgestemde lichaamsproces-
sen. Daarnaast loopt de ploegenarbei-
der steeds uit de pas met het da-
gelijkse sociale leven in het gezin,
maar ook daarbuiten. De nadelen van
ploegenarbeid komen bij konde van
enkele volcontinu-werkers heel con-
creet naar voren: een moeizame sexu-
ele omgang met de partner. Maar ook:
een ontbijt bestaande uit soep, vlees,
groente en aardappelen en een pud-
dinkje toe. ,,Als wij overdag geslapen
hebben staan we daarmee op. Wan-
neer je vrouw zich voor een goede
maaltijd uitgesloofd heeft, neemt ze
het je nog kwalijk ook dat je geen
tweede keer opschept."
Invoering vijfploegenstelsel
Voor de FNV speelt naast de sociale
en de gezondheiddsituatie van de ploe-
genarbeider ook een beter verdeling
van het beschikbare werk een rol.
Invoering van de vijfploegendiensten
zou extra arbeidsplaatsen opleveren.
Daarbij benadrukt de vakbeweging
dat de noodzaak van ploegenarbeid
steeds uiterst kritisch bekeken dient te
worden. In veel gevallen kunnen tech
nische proc£des in de industrie niet
goed onderbroken worden. Maar
waarom, zo vraagt de vakbeweging
zich af, is er bij het ontwerpen van
apparatuur, procesverloop en arbeids-
planning vanuit gegaan dat er volcon
tinu zou worden gewerkt. Van werk-
gevers zijde bestaat nog wel wat be-
denkingen tegen invoering van het
vijfploegenstelsel.
Mr. O. S. van der Veen, secretaris
van het VNO, betwijfelt of het effekt
op de werkgelegenheid wel zo gunstig
is. Het ontbreekt volgens hem aan vol-
doende gekwalificeerd personeel om
de extra plaatsen op te vullen. Ten-
slotte is hij zeer bevreesd voor de
extra loonkosten, die een systeem van
vijfploegen met zich meebrengt. Een
ondermijning van de internationale
konkurrentiepositie zou het gevolg
kunnen zijn.
Over het behoud van de huidige ploe-
gentoeslagen binnen het nieuwe systeem
bestaat in de vakbeweging geen vol-
strekte eenstemmigheid. Voor een deel
zoekt men in het in een kompensa-
tie d.m.v. extra vrije tijd. Een aan
tal bedrijven hebben al vijf-ploegen
stelsel, soms verkapt in de vorm
van een zeer uitgebreide weekend-rege-
ling. Andere werkgevers, waaronder
Shell, overwegen de invoering van het
vijfploegensysteem, aldus de In
dustriebond NVV, maar dan volledig
op kosten van de werknemers, en dat
is voor de Industriebond onaanvaard-
baar.
rembrandtlaan 71
schiedam
teleioon (010) 26 43 74
Voor alles op
foto- en filmgebied
De positie van de wetenschappelijk
onderzoeker van ploegenarbeid heeft al
vaker ter diskussie gestaan. Onderzoek
- met name, dat wat in het kader
van de Commissie Opvoering Produk-
tiviteit plaats vindt - is van vakbonds-
zijde bekritiseerd. Die kritiek had be
trekking op het onderzoek over op
voering van de produktiviteit door
middel van ploegenarbeid, over selek-
tie van kandidaat ploegenwerkers en
over ziekteverzuim onder ploegenar
beiders (dat vooral aan de instelling
yan de werknemers te wijten zou zijn).
De vakbweging is van mening dat veel
van dat soort onderzoek sterk door
een werkgevers-ideologie gekleurd is.
Louis Zimmerniansplein 50
VOOR
HANDELS- EN
REKLAMEDRUKWERK
VERLOVINGS-, HUWELIJKS- EN
GEBOORTEKAARTJES
Rotterdamsedljk 279-281
Schiedam
Telefoon 268666-266670
