De graslanden ten noorden
van Schiedam
Een spuitje tegen
tandbederf
NSG doet beroep op burgemeester
Boekennieuws
Uw migraine
debaas
Knal alleen
op Nieuwjaarsnacht!
'i
Pagina 7
29 november 1978
V7'
JokaK.BnuMrd.arts
-»w Vvit
Fietsend of wandelend over de
Woudweg kunnen wij genieten van
het ons omringende polderland-
schap. Nog wel, want de op de
achtergrond reeds zwaar storende
bebouwing zal misschien we op-
rukken tot het plekje waar wij nu
staan...Dan zal een mooi stukje
polder verdwenen zijn met alles wat
daaraan verbonden is.
Een vorige keer is reeds naar voren
gebracht dat dit stukje polder een
apart weide-vogelgebied is. Deze
keer zullen wij iets vertellen over
het weiland dat wij nu voor ons
zien, hetgeen natuurlijk ook be-
trekking heeft op de overige wei-
landen van Midden-Delfland.
Zoals bekend, bestaat het grootste
deel van Midden-Delfland uit gras-
land voor beweiding of hooiland.
Sinds de invoering van kunstmest
kan elk stukje land vruchtbaar
worden gemaakt. Men hoeft daar-
door de onderscheiding tussen vee-
weide en hooiland niet meer zo
strak door te voeren. Wel wordt het
gras tegenwoordig vroeger in het
jaar gemaaid, dan is het voor het
vee aantrekkelijker. longer gras
kan ook beter worden ingekuild,
iets wat meer en meer gebeurt.
Daarom wordt het land al heel
vroeg in het vooijaar bemest. Reeds
in maart rijden de gierkarren en
wordt er kunstmest gestrooid. Eind
mei kan er dan al gemaaid worden.
De grassen krijgen door die bemes-
ting een voorsprong op andere
planten. Dat is voor de boer een
voordeel, voor de flora echter niet.
Het gebeurt bijna nooit meer dat
een grasland alleen als hooiland
wordt gebruikt.
Wanneer er veel mest wordt ge
bruikt zullen de planten van de
voedselarme milieus geen kansen
krijgen. Vooral snelgroeiende gras
sen van voedselrijke bodems wor
den bevoordeeld. De boer kan
grote invloed uitoefenen op de
samenstelling van de grasmat en hij
doet dat ook door maatregelen te
nemen die de groei van produktieve
grassen bevorderen. Een aantal
grassoorten is helemaal niet ge-
wenst. Ook de meeste kruiden zijn
als veevoeder minder gewenst. De
boterbloemen, die in het vooijaar
sommige weiden zo'n fleurig aan-
zien kunnen geven, zijn voor het
vee mm ot meer gntig. raarue-
bloemen en weegbree worden door
het vee wel gegeten. Klaver is een
erg gewenste voedselplant, vooral
omdat daardoor stikstof in de
grond wordt gebracht.
Er is veel kennis van zaken nodig,
om van een grasland de maximale
hoeveelheid veevoeder te halen.
Beheersing van de waterstand en
een juiste bemesting zijn erg be-
langrijk. Het maaien en beweiden
moet zodanig gebeuren, dat het
gras ook bij droog weer doorgroeit,
terwijl bij nat weer ook veel aan-
dacht aan de grasmat moet worden
besteed. Door het vee kan ze dan
namelijk gemakkelijk worden ver-
trapt.
Wie de gave grasmatten in ons
weidegebied bekijkt, beseft vaak
nauwelijks wat er aan toezicht en
verzorging nodig was en is om ze in
stand te houden. Laten wij als
buitenstaander die zorg waarderen
en respecteren.
Stuwgroep Midden-Delfland
Schiedam
(Naar gegevens Midden Delfkrant
sept.'78)
De Nederlandse Stichting Geluids-
hinder (NSG) ontvangt veel brieven
van mensen die klagen over geluid-
overlast. In de maand december
voornamelijk over vuurwerklawaai.
Het blijkt dat vuurwerk steeds
eerder wordt afgestoken dan op het
tijdstip waarvoor het is bedoeld, nl.
rond de jaarwisseling. (in onze wijk
is men nu reeds weken bezig met
knaleffecten!) In veel brieven wordt
begrip getoond voor het feit dat de
mens zich moet kunnen uitleven,
maar tevens dan mensen (en ook
huisdieren) het geknal als zeer
hinderlijk ervaren.
De NSG wendt zich in een rond-
schrijven tot de burgemeesters van
alle gemeenten in ons land. De
NSG tracht in het kader van een
vuurwerkactie te komen tot een
beperking van de geluidoverlast
door vuurwerk rond de jaarwisse
ling.
Vorig jaar werd in Nederland ruim
2,5 miljoen kg. vuurwer ingevoerd.
In guldens uitgedrukt komt dit
er op neer, dat er voor 30 miljoen is
,,verknald".
De NSG bepleit landelijke unifor-
miteit door het hanteren van mo-
delverordeningen omtrent vuur
werk zoals deze door de Vereniging
van Nederlandse Gemeente (VNG)
worden geadviseerd.
Gelijktijdig met het rondschrijven
worden gratis affiches verspreid
met als thema: „Wees zacht, knal
alleen op nieuwjaarsnacht!". De
verspreiding vindt plaats via o.a.
gemeentehuizen en politiebureaus.
In december zal een advertentie-
campagne zijn gericht op het be-
perken van het afsteken van vuur
werk tot de daartoe aangewezen
tijden. Het adres van de NSG luidt:
postbus 381, 2600 AJ VDelft,
telefoon 015-562723.
Over een jaar of twintig zal het
wellicht mogelijk zijn, dat we door
middel van een spuitje tandbederf
of carifis kunnen voorkomen. Dit
beweert tenminste prof. dr. Tho
mas Lehner die verbonden is aan
het Guy's Hospital in Londen.
Proeven met apen en ratten geven
op dit moment hoopvolle resultaten
te zien ten aanzien van de strijd
tegen 6£n van de belangrijkste
veroorzakers van caries; de bacte-
rie Streptococcus mutans. Door
middel van vaccinatie kan het
lichaam een afweer opbouwen te
gen deze bacterie, ongeveer op
dezelfde manier als tegen kink-
hoest.
Ontstaan van tandbederf
Tandbederf uit zich meestal in de
vorm van gaatjes in tanden en
kiezen. Belangrijk bij het ontstaan
van deze gaatjes is de zg. tand-
plaque. Dit is een wit laagje, dat de
tanden en kiezen bedekt en vooral
op die plaatsen waar de tanden-
borstel moeilijk bij kan komen. De
tandplaque bestaat voor meer dan
driekwart uit bacterign, de rest is
neerslag uit het speeksel en de
producten, die door de bacterign
zijn gevormd. Als voedsel voor de
bacterign dienen vooral suikers uit
ons voedsel, die in opgeloste toe-
stand in de plaque kunnen binnen-
dringen. Deze suikers worden om-
gezet in zuren, die de glazuurlaag
van tanden en kiezen aantasten.
Het aantal keren dat er suikers in
de mondholte kunnen achterblijven
is hierbij bepalend. Bij tien keer
snoepen op een dag worden er tien
keer suikers omgezet in zuren. Van
tien ,,zuurstoten" per dag kan de
tand zich echter nauwelijks herstel-
len en na twee jaar is er een flink
gat gevormd.
Vaccinatie
Vaccinatie berust op het principe,
dat mens en dier na een eerste
infectie met bv. rode hond in het
lichaam antistoffen tegen deze
ziektekiemen maken. Na de infec
tie blijven mens en dier er duur-
zaam ongevoelig voor. Vaccinatie
heeft als doel het lichaam al bij
voorbaat immuun te maken door
bewust verzwakte of gedode bacte
rign of virussen in te spuiten. Bij
reageert
door het
i. De an-
Wgvu Hi- jn via het
speeksel en vloeistof afkomstig van
het tandvlees in de mond terecht.
Men ontdekte deze afweer bij een
onderzoek met rhesus-apen, die
wat het gebit en het afweersysteem
tegen ziektekiemen betreft een gro
te overeenkomst met de mens
hebben. Deze apen kregen een
,,menselijk" dieet, waarin ongeveer
15% suiker zat. E6n of twee vacci
na ties met gedode Streptococcus
mutans in een arm of been bleek
voldoende om een afweer tegen
carrigs op te bouwen.
Maar voordat deze vaccinatie bij
mensen toegepast kan gaan wor
den, zal er nog vrij veel onderzoek
gedaan moeten worden. Resultaten
bij apen zullen niet rechtstreeks
toegepast mogen worden op de
mens, zolang de exacte mechanis-
men van de bescherming tegen
carigs niet bekend zijn. Volgens dr.
J. Huis in't Veld, verbonden aan
de afdeling Preventieve Tandheel-
kunde van de Rijksuniversiteit in
Utrecht, kunnen naast Streptococ
cus Mutans ook nog andere bacte
rign tandbederf veroorzaken" In
hoeverre er nog vaccins tegen an
dere mondbacterign ontwikkeld
moeten worden en een gunstig
effect hebben, is nog niet onder-
zocht. Evenmin is het bekend op
welk tijdstip het vaccin toegediend
moet worden, bv. v66r de door-
braak van de melktanden of tijdens
de wisseling van tanden en kiezen.
Maar zover zijn we nog lang niet"
Voorkomen van tandbederf
De strijd tegen tandbederf wordt al
jaren gevoerd. De oorzaak van
carigs, nl. het veelvuldig snoepen,
wordt bestreden met de slagzin
,,Snoep verstandig, eet een appel".
Het tandenborsteltje bij snoepre-
clames op de tv. blijkt niet zoveel te
helpen. Een vergelijking kan hier
bij gemaakt worden met de tabaks-
reclame, die inmiddels van de
beeldbuis is verdwenen. Het ver-
bruik van tabak gaat sindsdien
onverminderd voort. Het gedrag
van mensen is op deze manier
nauwelijks te belnvloeden. Ook de
industrie werkt hard aan middelen
om tandbederf te voorkomen. On-
dermeer fluoride, dat een vermin-
dering van tandbederf geeft te zien,
is tegenwoordig in menige tandpas-
ta terug te vinden, sinds toevoeging
van deze stof aan het drinkwater
verboden werd. Verder wordt er
naarstig gezocht naar nieuwe
,,wondermiddelen" om carigs in
de toekomst te voorkomen. Voor-
lopig blijft echter het devies: weinig
snoepen en veel poetsen.
Het ontstaan van migraine houdt verband
met wat u eet. Dokter Brainard hdpt u op te
sporen welk voedsel niet goed voor u is.
Als u (Jaar voortaan rekernng mee houdt.
kunt u van uw migraine worden verlost
Bosch &Keuningnv
Migraine? vermUd de Triggers"!
Lijdt u, evenals miljoenen mensen
over de wereld, aan migraine, die
versehrikkelijke pijn binnenin uw
hoofd? U kunt ervan verlost wor
den! Want het ontstaan van mi
graine (ook wel vasculaire hoofd-
pijn) houdt verband met wat u eet.
De Amerikaanse arts Brainard -
nder meer spicialist in hart - en
vaatchirurgie - was zelf lange tijd
migraine-patignt. Hij helpt u, mi-
grainelijder vast te stellen wat u
beslist niet moet eten en drinken.
Als u daar voortaan rekening me
houdt, kunt u van die afschuwe-
lijke aanvallen verlost worden. Wat
Brainard in zijn pas verschenen
boek uw migraine de baas be-
schrijft, berust onder meer op
resultaten van een persoonlijk on
derzoek en van vele testen op
zichzelf en op patignten. Hij toont
aan hoe men zijn migraine de baas
kan worden door de triggers" (de
veroorzakers) te vermijden. In heel
wat levensmiddelen bevinden zich
potentigle triggers: zout, chocola-
de, melk, chemicalign als tyrami-
ne, dat voorkomt in bepaalde
soorten kaas en alcoholische dran-
ken. Dokter Brainard laat zien hoe
men systematisch zijn gevoeligheid
voor verschillende migraine-facto-
ren kan testen en hij wijst op de
alledaagse situaties die migraine
kunnen opwekken. Het boek be-
sluit met een uitvoerige lijst van
levensmiddelen, die wel, misschien
of niet veilig gebruikt kunnen
worden. In hoofdstuk 6 schrijft hij:
,Dit is wel een van de lessen, die de
migraine-patignt moet leren: hij
kan genieten van een leven dat
relatief vrij van hoofdpijn is, mits
hij zichzelf de discipline oplegt de
triggers te vermijden. ,,Elke mi
graine-patignt zal dat er graag voor
over hebben, evenals het bedrag
van 14,50 voor uw migraine de
baas, een uitgave van Bosch
Keuning NV te Baar.
