Het meten van
dierlijk welzijn
Het eerbewijs van de
keizerin-moeder
BDNDSSPAARBANK
Ook voor
uwvakantiekan
de Bondsspaarbank
iets extras doen.
SCHIEDAM
SCHIE"/
..DE HENGELSPORT
NOORDER
AKKOORDEN
huis aan huis
de beste
PAGINA 10
Vx>rd<TAkk#onk*n
13 juni1979
Godenhand in de oosterse keuken
alies voor de hengelsport
P. J. Troelstralaan 57
(Bij Wibautplein)
Schiedam-telefoon 712975
Dindags na 13.00 uur gesloten.
Met de Bondsspaarbank
kunt u alle kanten op.
U kunt er terecht voor de
financiering van vakantiereis
of karavan.
Maar ook voor reis- en
bagageverzekering.
Wij zorgen voor reisr
cheques en buitenlands geld.
Wilt u meer weten over
onze service?
Er is altijd wel een
Bondsspaarbankkantoor bij u
in de buurt. Waar men alle
tijd en aandacht heeft voor uw
geldzaken - groot of kleia
t Is de bank met de S
van Service.
Alle zaken voor alle mensen
Je kunt een kip in een legbatterij oiet
vragen of zij zich 'gelukkig' voelt. L>at
is jammer, want als een kip wel zou
kunnen vertellen hoe zij haar huisves-
ting ervaart, dan zouden de emotio-
nele discussies die nu gevoerd worden
over de intensieve veehouderij (ook wel!
bio-industrie genoemd) een stuk verhel-
deren.
Het is moeilijk om het welzijn van
landbouwhuisdieren vast te stellen. Om
bij de legbatterij-kip te blijven. De
methode die de producenten van eieren
gebruiken om het welzijn aan af te lei-
den is als volgtv als de kippen veel leg-
gen, dan moeten ze zich wel ok£ voelen
Ongetwijfeld bestaat er een verband
tussen lichamelijk en geestelijk welzijn,
maar het is de vraag of deze methode
wel zo'n goede graadmeter is. Bij var-
kens bijv. zijn de produktiefste beesten
het dikst en lijden vanwege hun zwaar-
te vaak aan beengebreken.
Dierenbeschermers gebruiken vaak
menselijke maatstaven bij de bepaling
van dierlijk welzijn. Zij stellen zich
bijv. voor dat ze met zes personen in
een te klein hok zitten. Zoiets is onge
twijfeld niet bevorderlijk voor het wel
zijn. Ook deze manier is niet zo'n goe
de graadmeter voor dierlijk welzijn.
Wij gaan bijv. 's winters niet zonder
jas de straat op.terwijl een beetje hond
dan aan eenjas totaal geen behoefte
heeft.
De meest nauwkeurige methode om
wat te weten te komen over het dierlijk
welzijn, is het waarnemen van gedra-
gingen van dieren. Ethologen, worden
de onderzoekers genoemd die het ge-
drag van dieren proberen te doorgron-
den. De waarnemingen strekken zich
uit over perioden van jaren.
Het gedrag van een dier komt voort
uit z'n behoefte en driften. Wanneer
een beest honger heeft, zal het op zoek
gaan naar voedsel en gaan eten om z'n
behoefte te bevredigen. Als een honge-
rig dier voer vindt, zal het gaan eten.
Het gedraagt zich, kun je zeggen,
„normaal". Wanneer een hongerig
beest geen voedsel vindt, zal het bijv.
op iets gaan kauwen dat geen voedings-
waarde heeft en is z'n gedrag niet
,,normaal". Hoe minder mogelijk-
heden een beest heeft om z'n behoeften
en driften te bevredigen, hoe meer af-
wijkend gedrag het zal vertonen.
Ethologen ,,tellen" de gedragingen en
proberen op deze manier een uitspraak
te doen over dierlijk welzijn. Het wel
zijn van dieren is geen vaste grootheid.
Ook in een bijna ideale omgeving kun
nen niet alle behoeften en driften on-
middellijk bevredigd worden. Etholo
gen kunnen vaststellen of een dier in de
ene huisvesting meer of minder afwij-
kende gedragingen vertoont dan in een
andere huisvesting.
Aan het onderzoek naar het welzijn
van dieren wordt nog weinig gedaan.
Zelfs binnen de EG, dat op landbouw-
gebied nog enigszins een eenheid wil
proberen te zijn, is er op dit onder-
zoeksterrein nauwelijks enige samen-
werking tussen de verschillende lidsta-
ten. Het is dan ook niet te verwachten
dat op korte termijn eisen zullen wor
den gesteld aan afmeting, vorm, etc.
van huisvestingssystemen, waarin die
ren zich redelijk ,,wel voelen. Nor-
men die niet zijn afgeleid van economi-
sche gegevens of gebaseerd zijn op nat-
te vinger werk, maar op gedegen onder
zoek.
In het Chinese Hemelse Rijk leefde
eens een Keizerin-Moeder die zich
graag amuseerde door haar dienaressen
wat onschuldig te plagen. Maar
naarmate de jaren klommen werd het
geplaag scherper, hetgeen niet zeer
hemels was. Zie, in het Paviljoen van
Bamboegeritsel liet zij een rijke dis aan-
richten en nod gde daarvoor drie
voorname hofdames uit die ereplaatsen
kregen aangewezen boven de andere
freules van het gevolg. In het midden
van de glanzend gesierde tafel prijkte
niet zoals gewoonlijk de drijfschaal met
welriekende bloemen, maar een
kristallen kom waarin drie ongekend
mooie perziken lagen.
Terwijl kameniers satijnzachte
zakdoekjes uitdeelden en ophaalden of
met een veren waaier koelte toewuifde
en vliegen verjoeg, was de dienster
Varkensoortje attent in de weer met
schalen, kopjes en bokalen. (haar naam
was geen plagerij, in China eten velen
graag varkensvlees.) Aan tafel
hanteerde men de ivoren stokjes met
gouden knop om te genieten van de
verrukkelijke spijzen, zacht gekruid, en
met nipte aan kopjes die gevuld leken
met dauw. Zijden mou wen ruisten
zacht bij het gebaren, de stemmen
tokkelden beschaafd - die van de
Keizerin-Moeder kraste - en lachjes
zongen als trillers van een kanarie.
Niemand sprak over de perziken, maar
alien bleven zich voortdurend afvragen
wat die vruchten te betekenen hadden.
Aan het eind van de maaltijd onthulde
de oude Dame haar verrassing: ,,Van
deze heerlijke vruchten kan ik niet alle
aanzittende laten delen. Slechts de
waardigsten onder u zullen ervan eten.
Ikzelf, die de moeder ben van de
Hemelse Heerser, onze Gele Kei zer,
ontleen d&iraan de allergrootste ver-
dienste. Daarom neem ik een perzik."
En dat deed ze.
„Nu zijn er nog maar twee over",
vervolgde zij, ,,maar ik weet niet wie ze
he t meest verdient. Aan ieder die dit
eerbewijs waardig is, verbiedt ik de
OOOd openen. Maar laten zij, die
menen ervoor in aanmerking te komen,
daarover spreken. Ik luister."
Blauwjuweel, de scherpzinnigste der
drie hofdames, legde een smalle hand
op haar matblanke voorhoofd en zei:
,,Met verstand heb ik Hare Majesteit
gediend. Slechts wijze raad heb ik Haar
gegeven waardoor Haar plagerijen tot
humor leidden; waardoor Haar
woorden tot de hemelse Zoon zacht
bleven, die tot zijn Gemalin
voorzichtig; en waardoor Haar hande-
lingen steeds aan ieder welgevallig zijn
gebleven."
De keizerin-Moeder neigde licht het
hoofd en sprak: ,,Uw verdiensten zijn
waarlijk groot, aan u komt een perzik
toe."
Zeer snel legde nu hofdame lentekus
haar vingers even op de fijne gewelfde
lippen en verklaarde: ,,Met mijn tong
heb ik alle spijs en drank, alle kruiden
en geneesmiddelen, alle offergaven
gekeurd. Ik zou mijn leven hebben
gelaten als u ooit iets schadelijks zou
zijn aangeboden."
De Keizerin-Moeder neigde licht het
hoofd en sprak: „Uw verdiensten zijn
waarlijk groot, aan u komt een perzik
toe."
Nu bleef ergeen vrucht over. Toen
legde de derde hofdame, Bloemenhart,
haar hand op de borst en fluisterde:
,,Uw enige kleinzoon, die later keizer
van China zal zijn, viel als jong kind
door onoplettendheid van zijn
verzorgster in de Lotusvijver ik zag het
en heb hemgered."
de Keizerin-Moeder schrok. Dit
voorval lag reeds ver in het verleden,
hoe had zij dit kunnen vergeten! Zou
zij met rampspoed gestraft worden
voor dit plagerig spel?
Daar schudde een windvlaag de
bamboebossen rondom het Paviljoen,
de deur vloog open, een reusachtige
perzik zo rozig als de zachte avondzon
rolde over het tapijt naar binnen.
Varkensoortje nam de vrucht eerbiedig
op en legde haar in de kristallen kom.
De Keizerin-Moeder boog diep het
hoofd en sprak: ,,De Hemel toont aan
dat uw verdiensten het grootst zijn,
daarom komt u deze goddelijke perzik
toe als hoogste onderscheiding.
Aline Mac Gillavry
Een gerecht, dat juist Varkensoortje
graag aan de vorstelijke dis had
rondgediend: Babi Ketjap (van
varkensvlees).
Voor de bereiding daarvan voor onze
eigen dis hierbij een aardig recept.
Ingredienten
500 gram varkensvlees; peper en zout
naar smaak; 2 gesnipperde uitjes; 1
theelepel djah£, Vi theelepel conimex
sambal oelek; 5 lepels ketjap, 1 kopje
water; margarine.
Bereiding
Het vices inwrijven met peper en zout
en in wat margarine aanbraden. De
uien en kruiden hieraan toevoegen.
Voorts het water en de ketjap
toevoegen. Dit even laten doorbakken
en circa een half uurtje laten
doorbraden tot het vlees gaar is.
