Zwitserland - land van kastelen Herwig tuinplanten- encyclopedie Chio Rotterdam trekt wereldtop Godenhand in de Oosterse keuken PAGINA 11 VMrdfrlkkMrif* 25juni1980 Een uniek nederlands tuinboek met 1500 plantbeschrfjvingen en honderden kleurenfoto's. De Herwig Tuinplanten-encyclo- pedie geeft u alle elementen in handen om uw tuin naar eigen smaak en inzicht te kunnen op- bouwen en verfraaien. Een van deze elementen, het tuinplanten- assortiment, is nog in geen enkel Nederlands Tuinboek zo uitvoerig en spectaculair behandeld. Bekijkt u maar eens het alfabetisch gedeelte! Daarin zijn niet minder dan 1500 planten beschreven, compleet met cultuuraanwijzi- gingen. U vindt daarbij honderden schitterende kleurenfoto's van al- lerlei tuingewassen: een- en twee- jarige planten, vaste planten, bol- en knolgewassen, heesters, bomen enz. Alleen al dit stuk informatie maakt de Herwig Tuinplanten- encyclopedie tot een voor de tuin- amateur uiterst waardevol werk. Maar ook het rijk-geYllustreerde gedeelte over de vormgeving en architectuur van de tuin, waarmee het boek opent, biedt veel nieuws en interessants; er staan uitne- mende suggesties in. Het daarop volgende gedeelte, op bruin papier gedrukt, is geheel gewijd aan het tuinwerk in de breedste zin van het woord, inclu- sief het onderhoud van de tuin. Zoals bekend hebben de meeste landen afgezien van het uitzenden van ruiters naar de Olympische Spelen te Moskou. Een vijftal hippische federaties (W.-Duits- land, Frankrijk, Engeland, Zwit- serland en Nederland) hebben naar aanleiding daarvan het initiatief genomen om drie compenserende evenementen te organiseren, ten- einde amazones en ruiters in 1980 toch een aantal evenementen op hoog niveau te bieden, nu er dit jaar geen wereld- of continentale kampioenschappen zijn. De Fede ration Equestre Internationale (FEI) heeft haar goedkeuring ge- geven voor deze evenementen, on- der de voorwaarde dat de drie onderdelen (springen, dressuur en military) niet in een evenement zullen worden gecombineerd. Be- sloten is nu de compenserende wedstrijden te houden op drie verschillende plaatsen, en wel van 7 t/m 10 augustus in Goodwood (dressuur), van 13 t/m 17 augustus in Rotterdam (springen) en van 21 t/m 24 augustus in Fontainebleau (military). Teneinde het onderling verband tussen de drie evene menten te benadrukken, hebben de initiatiefnemers de volgende af- spraken gemaakt: - de wedstrijden worden verreden onder de naam International Festival 1980". Het evenement in Rotterdam heet derhalve Inter national Springruiter Festival 1980 CHIO Rotterdam". - de drie evenementen zijn open voor alle, volgens de FEI-regels daarvoor in aanmerking komende, landen. Derhalve zullen ook Oost- Europese landen worden uitge- nodigd. - de evenementen staan open voor zowel amateurs als professionals. - de uit te reiken gouden, zilveren en bronzen medailles zullen voor alle drie de evenementen van gelijk ontwerp zijn. Aduan en Zonnegiorie Op de vijfde dag van de vijfde maand werd als vanouds op de Yangzijiang het feest gevierd van de drakenboten met pracht van goud, bonte kleuren en zijden vlagen. De staart van de draak stak hoog boven het water uit en sleep- te een vlot waarop jonge acrobaten kunsten maakten. Aduan was de onbe- twiste meester totdat hij, 16 jaar oud, uitgleed en verdronk. Ontroostbaar was het verdriet van zijn moeder, de weduwe Dsiang. Hier doet u kennis op over de bodem en de ontwikkeling van de plant, leert u hoe u moet spitten, wieden, bemesten, planten, be- sproeien en gieten, en hoe u een compost-container, paden, een ter ras, een pergola, een vijver en nog veel meer zelf kunt maken. Belang- rijk zijn verder de aanwijzigingen voor het gazononderhoud, de ver- meerdering van planten en de bestrijding van ziekten en plagen. In dit doe-gedeelte bij uitstek gaan de instructies hand in hand met duidelijke tekeningen. Na behan- deling van het tuinplanten assorti- ment vindt u op bruin papier, handige tabellen met een indeling van de planten naar kleur, hoogte, bloeitijd, standplaats enz. en een uitvoerig register van zowel Neder- landse als wetenschappelijke plan- tenamen. Aduan wist niet dat hij was verdronken. Want in peilloze diepte zag hij de golven recht omhoog staan als muren van graniet. Daarbinnen lag het paleis van de Drakenvorst die de lenige jon- gen verheugd bezag. ,,Jij zult de beste danser van mijn rijen worden", zei hij en liet Aduan huisvesten in de oost- vleugel bij een school jonge dansers. Daar kreeg hij onderricht van de oude meesteres Hie Yeh. Hij leerde er de dansen op muziek vliegende donder, van zachte bries, van zingend water. Hie Yeh berichtte met vreugde aan haar Heer: ,,Hij doet niet onder voor de ster uit onze westervleugel, danseres Zonnegiorie". Bij het eerste optreden van Aduan met de vele jongens- en meisjesrijen, werd de vorst diep getroffen door zijn kunst en schonk hem vijfkleurige gewaden met sieraden van robijn. De liefelijke Zonnegiorie kon haar ogen niet van hem afhouden - en Aduans blik bleef aan haar schoonheid gekluisterd. Maar na het dansen begaf ieder zich naar de eigen vleugel; zij zouden elkaar niet weerzien v66r het volgend dansfeest. Terstond werd Aduan ziek van verlan- gen. Hie Yeh verzorgde hem. Zij legde verkoelend wier op zijn voorhoofd, gaf hem geneeskrachtige thee, zij liet zelfs door zeeschildpadden het gerecht uit de mensenwereld stelen waarmee Aduans moeder hem zo kon verwennen. Maar de jongen at niet. Hie Yeh was zeer bekommerd. In de schemering van een avond vroeg Aduans naaste metgezel: ,,Ben je ziek van Zonnegiorie?" De kwijnende jon gen schrok: ,,Waarom vraag je dat?" De ander zei troostend: Omdat zij er even slecht aantoe is". Nu sprak Aduan zich uit. De metgezel toonde een ware vriend te zijn en bracht de jongen die zozeer leed aan liefdesverdriet naar de zuidelijke hof. Vandaar leidde een geheime deur naar een hemelswijd veld vol lotusbloemen, hoog en breed als parasols. De vriend legde hem neer op de zachte bodem Zie, daar weken de bloemen uiteen. Zonnegiorie knielde naast hem neer. Zij opende hun harten en werden op slaggezond. Vele avonden toefden zij samen in het Lotusveld. Totdat de vorst aan Zonne giorie opdroeg in zijn slot te komen wonen om in zijn aanwezigheid nieuwe danseressen haar gratie aan te leren. Intussen danste zij niet meer mee in de rijen, zodat de gelieven elkander niet meer zagen. En Aduan verviel in diepe droefenis. Toen kwam de dag waarop Hie Yeh hem moest zeggen:Zonnegiorie is van verdriet in het water gesprongen." Nu scheurde Aduan zijn gewaden en vlucht- te weg om zijn geliefde te volgen in de dood. Maar buiten het paleis stond hij voor de golven die hard als graniet om hoog rezen. Een boom groeide binnen de muur een boom van koraal, onaf- zienbaar hoog. Hij klom erin en bereik- te de bewegende golven. Maar hij zonk niet, zij droegen hem op hun toppen in eindeloze deining aan land. Eerst nu dacht Aduan weer aan zijn moeder en keerde terug naar huis. Nog v66r de deur hoorde hij een meisjes- stem zeggen: ,,Uw zoon is weerge- keerd". De stem van Zonnegiorie! Voor de vreugde van het weerzien be- staan geen woorden. Ook Aduans geliefde had in wanhoop het water gezocht, ook zij was door de golven aan land gebracht bij het huis van de weduwe Dsiang. Toen al wist zij een kind van Aduan te verwachten. W41 had de moeder haar zoon nu terug, toch was zij bezorgd: brengen geesten van afgestorvenen dan kinderen voort? Ja, want niet lang daarna hield zij een kleinzoon in de armen. Maar het jongetje, hoe mooi en gaaf ook, was anders, meer dan een sterfe- lijk mens. Evenals bij zijn vader en moeder, wierp de gestalte van het kind geen schaduw. Aline Mac Gillavry Het gerecht waarmee de weduwe Dsiang haar zoon zo kon verwennen en dat door de schildpadden uit de boven- wereld werd gestolen: Bahmi. Voor wie het ook wil proberen hierbij het recept. Ingredienten 500 gram Mie, 100 gram Sajoeran Ke- ring (Bahmi groenten van Conimex), 350 gram gaar varkensvlees (of kip), mespuntje knoflookpoeder, zout, 3 eet- lepels olie, ketjap. Bereiding Mie koken zoals op de verpakking staat aangegeven. Onderhand de Sa joeran Kering wellen zoals op het zakje staat. Olie in een braadpan doen, knoflook poeder toevoegen, goed mengen en daarna pas de olie verhitten. Hierin de gewelde Sajoeran Kering fruiten. Het reeds gaargemaakte vlees toevoegen en even meebakken. Mie, zout en Ketjap toevoegen en het geheel onder voortdurend roeren plm. 10 minuten doorbakken. Serveren met gebakken ei, Atjar Tjampoer, kroe- poek en/of Mango Chutney. Wilt u het wait pittiger maken, kunt u er wat Samba! Oelek bij serveren. De heroike geschiedenis van de stichting van de Zwitserse Staten- bond begint met de plundering en vernietiging van alle kastelen in het gebied rond het Vierwoudsteden- meer, waar landvoogden woonden: Zwing Uri, Landenberg bij Sach- seln Schwanau, de zogenaamde Gesslerburg bij Kiissnacht; hun vuurgloed vormt de apotheose aan het eind van Schillers ,,Wilhelm Tell". Nog in het revolutiejaar 1798 waren in verschillende delen van het land de onderdanen er niet vanaf te brengen allereerst in de de kastelen van de landvoogden te verwoesten, van die van de Heren van Bazel en Solothurn b.v., die in middeleeuwse, in barok verander- de kastelen resideerden. Met de romantiek deed in Zwitser land, evenals in alle andere Euro- pese landen, een sentimentele dwe- perij voor kastelen haar intrede, slechts een of twee generaties, nadat men op vele plaatsen deze vermeende ,,getuigen der tyrannie" geplunderd of in brand had ge- stoken. Ondanks deze vroegere historische vijandschap van het volk jegens dergelijke residenties, is Zwitserland een bijna klassiek land van kastelen. De grote ver- scheidenheid van bodemgesteld- heid, bergen, rotsen, meren, laag- vlakten - en de territoriale verhou- dingen- machtige feodale heren en kleine ridders - leidde ertoe dat men in Zwitserland alle soorten van kastelen vindt, van de primi- tieve, op hoge strategische punten gebouwde kasten in Graubilnden en het Tessin tot de waterkastelen, van de in de loop der tijden telkens uitgebreide en daardoor onregel- matige bouwwerken tot de sym- metrische, door hoektorens be- schermde, rechthoekige en vier- kante volgens het voorbeeld van Savoye. We vinden in Zwitserland typische stadskastelen, die hoog boven de ommuurde nederzettingen van de burgers uitsteken en waarin meest- al de plaatselijk dynastie&n resi deerden, zoals b.v. Rapperswil, Thun, Neuchatel en Burgdorf. Als ware kenmerken van een stad kan men ook de kastelen van Romont, Lenzburg, Gruyfere beschouwen, waarin machtige gravengeslachten woonden. In Sion staat de oude kathedraal, waarin in het koor een tinnen krans te vinden is - zoals ,,Les Saintes Maries" in de Pro vence - midden in het kasteelcom- plex van Valeria. Maar ook dwerg- stadjes als Sargans, Werdenberg, Nyon en Rue, Aarberg en Regens- berg hebben hun alles overheer- sende kasteel of kasteeltje. In Chur staat nog heden het bisschoppelijke slot op het hoogste punt van het Romeinse Castrum, terwijl men op de Akropolis van Lausanne het kasteel op het ene einde van het plateau en de kathedraal op het andere vindt. Eenzaam staan enkele door hun geschiedenis of door hun bouw- vorm bijzonder opvallende kastelen aan het Meer van Genfeve het ongemeen schilderachtige Chillon, in welks gewelven eens Bonivar zuchtte, in Argau de Habsburg, de wieg van het keizershuis, in de streek van Zurich de Kyburg, in de kapel waarvan zelfs de staats- kleinodien worden bewaard, zoals de keizerskroon, het kronings- zwaard en de keizerlijke kronings- gewaden. Alleen al in het kanton Vaud telt men 107 kastelen en rui'nes. Geen eigenlijke kastelen, maar daarmede wel verwant, zijn de afsluitingsbouwwerken van de dalen (Letzinen) en de vestings- bouwwerken der steden. De mach- tigste afsluiting van een dal, een soort ,,Westwall" uit de middel- eeuwen, is die van Bellinzona met haar drie kastelen, een fortificatie, die naar beide zijden gebruikt kon worden, tegen de Eedgenoten en tegen de Milanezen. Verder noemen we van de middeleeuwse stadsversterkingswerken vooral die van Estavayer en Murten. Het eigenlijke paradijs voor lief- hebbers van kastelen is Graubunden, met voor al machtige bouwwerken als de kastelen van Misox, Tarasp en Or- tenstein in het Domleschg. Overal treffen we Italiaanse en Germaanse elementen, terwijl men voor de kastelen van Bellinzona zelfs een Florentijnse vestingsingenieur heeft aangetrokken.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Noorder Akkoorden | 1980 | | pagina 11