Milieuvriendelijk op vakantie
Genieten van puur natuur
Muzikale Pieremachocheltocht
door de grachten van Amsterdam
r -1
Over spuitbussen
en zonvakanties
PAGINA 9
Xoorder Akkoordcn
25juni1980
Milieuvriendelijk op vakantie in de mooie achtertuin.
Een tuin, die zo uitgestrekt is, dat je altijd weer het
gevoel hebt alleen op de wereld te zijn, al is de be-
langstelling voor de 26 geheel verzorgde fiets- en wan-
delvakanties nog zo groot. Toeristische fiets- en wan-
delpaden zijn er te kust en te keur in de oostelijke pro-
vincies.
Er zijn veel mogelijkheden:
een weekend, 'n paar dagen,
een hele week of zelfs langer.
De prijs: reeds vanaf 100 gul
den, met alles er op en er aan.
Het hotelbed is voor u gere-
serveerd, de gedekte tafel
staat klaar, u krijgt routebe-
schrijvingen, kaarten en toe
ristische dokumentatie mee
voor onderweg, en fietstassen
ora uw bagage in te vervoe-
ren. Soms wordt uw bagage
zelfs keurig voor u van hotel
naar hotel weggebracht.
A-lleen het lopen of fietsen,
dat doet u zelf. Daar gaat het
nu juist om. U start wanneer
u dat wilt, alleen, met het ge-
zin of met vrienden. U be-
paalt uw eigen tempo, het zijn
geen prestatietochten.- Wei
een uitdaging, dat zwerven
door de vrije natuur. Genie
ten van flora en fauna, van de
prachtige kastelen, boerderij-
en en pittoreske dorpjes. Ge-
zonde frisse lucht inademen.
Onvoorstelbaar
Bij de voorbereiding van deze
reportage hadden we een ont-
moeting met een echtpaar uit
het Gelderse Velp, Daan en
Anneke Platter. Een sportief
stel, niet zo jong meer. Samen
hebben ze in het Veluwse land
al heel wat afgefietst. Maar
drie dagen fietsen in het Ach-
terhoekse Vorden heeft diepe
indruk op hen gemaakt. We
laten ze aan het woord:
,,Het was allemaal onvoor
stelbaar. En dan te bedenken,
dat we er vanaf onze woon-
plaats best naar toe hadden
kunnen fietsen, zo diehtbij.
Toch kenden we de acht
kastelen, die we op onze route
passeerden, niet. Het was een
geweldige ontdekking. De
verzorging in hotel Bloemen-
daal in Vorden boven alle lof
verheven. Geweldig dat dit
bestaat, zo dieht bij de deur.
We gaan meer van deze toch-
ten maken, dat is zeker..."
Daarmee is eigenlijk alles ge-
zegd. Voor het genot en voor
de verzorging staan de VVV's
borg. leder hotel is van onder
tot boven bekeken; alle routes
op hun waarde getoetst door
mensen met ervaring.
Belaalbaar
Een fiets- of wandelvakantie
heeft naast de aantrekkelijk-
heid van het zelf doen, vooral
ook een milieuvriendelijke
kant. Bovendien, zo'n vakan
tie is betaalbaar. Dat is mooi
meegenomen. Maar in feite
zit de rijkdom van zo'n zwerf-
vakantie veel meer in het be-
wust genieten van wat de na
tuur ons geeft. ,,Dat is het
ook wat wij willen
uit-dragen", zegt Jaap van
Dalsen. Eigenlijk zijn we
zendelingen. We hebben iets
moois aan te bieden..."
Informatie
Het gaat te ver om alle 26
fiets- en wandeltoehten te be-
schrijven. Dat hoeft ook niet.
Er ligt een gratis fiets- en
wandelkrant klaar bij de
VVV-i kantoren en de reisbu-
ro's van de ANVR, die alle iri-
formatie geeft en waarin ook
een aanmeldingsformulier is
opgenomen. Dat formulier
even invullen, de VVV doet
de rest.
De ad ressen:
Provincial!" Gelderse VVV,
Stationsplein 45,
6811 KI, Arnhem,
tel.: (085) 45 29 21
Provincial!" VVV Overijssel,
De Werf I, 7607 IIII Almelo
tel.: (05490) I 87 65
En wilt u meer weten over an-
dere vollcdig verzorgde va-
kantics in Geldcrland en
Overijssel, bijvoorbeeld in
een bungalow, met de auto of
op een schip?
Haal dan bij uw VVV-
kantoor een gratis exemplaar
van de brochure 'I.ekker weg
in eigen land', waarin het Na-
tionaal Bureau voor Toerisme
maar lielst 124 tips geeft voor
kant-en-klarc uitstapjes, in
Geldcrland en Overijssel en
de andcrc provineies.
In het kader van Sail Amsterdam
1980 zal er ook een zogenaamde
muzikale grachtentocht worden ge-
houden op donderdag 7 augustus
van half zeven tot half negen 's
avonds. Deze belooft een soort
"zwaan-kleef-aan vaart" te worden
door de Amsterdamse binnenwa-
teren. Compleet met muziek, bloe-
men en een blusboot van de Am
sterdamse Brandweerop kop. Van
af de wallekant gadegeslagen door
een duizendkoppig Amsterdams
publiek.
Het Sail-comite heeft zich voor de
organisatie van deze muzikale
grachtentocht verzekerd van de
steun van warenhuis de Bijenkorf
en de gemeentelijke Brandweer.
De bedoeling is dat er een optocht
ontstaat van versierde schepen,
waarvan er een aantal bemand
wordt door (spelende) musici met
daartussendoor en aansluitend bo-
ten en bootjes van willekeurige
deelnemers, die zich voor deze
tocht hebben laten inschrijven en
die behalve door hun eventuele
muzikale dekmaats kunnen uit-
blinken in schoonheid (versiering)
of originaliteit.
Aan dit evenement is namelijk een
wedstrijdelement verbonden. De
Bijenkorf stelt goederen naar eigen
keuze.beschikbaar.ter waarde yan
1.000,--,/750,—en/500,--voor
respectievelijk het mooiste, origi-
neelste en ongelukkigste vaartuig
uit de stoet. Een jury bestaande uit
Willeke Alberti, Jan Luhlf, Paul
Ewoldt (Bijenkorf) en Jan Sierhuis
(Brandweer) zal de prijswinnaars
aanwijzen.
Blusboot "Jan van der tfeyden" zal
aan kop varen: de Stadsreiniging
zal vijf sleepboten en een dekschuit
gratis inzetten.
De tocht begint bij het Westerdok
(achter de gebouwen van Hudwig
en Langeveldt) en zal na zijn
muzikale omzwerving door de
grachten eindigen bij het Entre-
potdok, waar de deelnemers in de
kantine van de brandweerkazerne
IJ-tunnel zullen worden onthaald.
Daar zal ook de prijsuitreiking
plaatsvinden. Iedere deelnemer zal
bovendien een blijvend aandenken
ontvangen.
Aantasting van de ozonlaag en
huidkanker.
Naar verwachting zal de afbraak
van de ozonlaag, die bescherming
biedt tegen het schadelijke deel van
het zonlicht, sneller gaan dan men
vermoedde. Alleen al in de V.S. zal
deze afbraak leiden tot enkele
honderdduizenden gevallen van
huidkanker, waaronder een paar
duizend gevallen van een gevaarlijk
type. Dit zijn de conclusies uit een
tweetal onlangs verschenen rappor-
ten van de Amerikaanse Academie
van Wetenschappen (N.A.S.). Zij
schrijft deze afbraak toe aan chloor
fluorcarbonen, of freonen, die in
grote hoeveelheden in net milieu
terecht komen. Sinds eind 1978 is
de produktie van freonen in de
V.S.verboden, maar in Europa
gaat de produktie door. Eind vorig
jaar is in Europees verband beslo-
ten tot een produktievermindering
van 39 te komen en de Nederlandse
Minister van Volksgezondheid en
Milieuhygiene werkt aan een plan
om tot een vermindering van 50%
te komen. Overigens vergeet men
vaak dat niet alleen de aantasting
van de ozonlaag tot meer huidkan
ker leidt: ook een vakantie met te
veel zon is niet altijd goed voor u.
CHEMISCHE STOFFEN
In 1974 wezen Rowland en Molina
van de Universiteit van Californie
voor het eerst op het gevaar van
chloorfluorcarbonen voor het ozon-
schild. Deze chemische stoffen
komen namelijk in de stratosfeer
terecht, waar zij na 40 tot 150 jaar
uiteenvallen onder afgifte van een
chlooratoom. Dit clooratoom gaat
een reeks ingewikkelde chemische
reakties aan met ozon, waarvan het
resultaat is dat de ozonlaag wordt
afgebroken. De freonen komen
voor in het drijfgas van spuitbussen
(niet in alle spuitbussen, maar in
ongeveer40% ervan), evenals in de
koelvloeistof van ijskasten; de uit-
laatgassen van supersonische vlieg-
tuigen hebben hetzelfde effekt op
de ozonlaag.
In de V.S. is de schadelijkheid van
freonen onderzocht door een kom-
missie van de N.A.S., die in 1976
met een rapport kwam. De kom-
missie had twee freonen onderzocht
en men schatte de afname van de
ozonlaag uiteindelijk op 7,5% bij
handhaving van het produktienivo
van 1973 van deze freonen. Eind
vorig jaar kwam de N.A.S. echter
met een nieuw rapport, waarvan de
conclusie aanzienlijk ongunstiger
is: men verwacht in de komende 30
jaar een afname van de ozonlaag
met 16,5% wanneer de freonenpro-
duktie op het nivo van 1977 wordt
gehandhaafd. Daarnaast wijst het
rapport op de invloed van andere
freonen dan de twee onderzochte
en op de snelle toename van methyl
chloroform dat eveneens de ozon
laag aantast.
BEDREIGING VAN GEZOND-
HEID
Het grootste gevaar dat direkt de
gezondheid bedreigt, ligt in de
toename van de hoeveelheid U.V.-
licht die het aardoppervlak bereikt.
De ozonlaag fungeert namelijk als
een schild voor dit U.V.-licht,
zodat maar een beperkte hoeveel
heid tot het aardoppervlak door-
dringt. Men schat dat een afname
van 16,5% van de ozonlaag alleen
al in de V.S. zal leiden tot enkele
honderdduizenden extra gevallen
van huidkanker. De meeste van
deze huidkankers zijn betrekkelijk
ongevaarlijk, omdat ze bijna niet
uitzaaien en goed te behandelen
zijn. Maar men verwacht - weer
alleen al in de V.S. - ook enige
duizenden gevallen van melanomenj
een melanoom is wel een gevaarlij-
ke vorm van huidkanker. Boven
dien veroorzaakt U.V.-licht een
snellere veroudering van de huid.
GEVAREN VAN "ZONNEN"
Volgens prof. Richard Scorer uit
Londen is er de laatste 30 jaar een
toename van meer dan 1200% aan
verschillende typen huidkanker in
Europa en de V.S. geweest; het
aantal melanomen neemt met on-
geveer 3 tot 5% per jaar toe. Deze
enorme toename kan niet alleen
aan de ozonafname worden gewe-
ten. Scorer wijt deze toename
vooral aan het gedrag van de mens.
Het 'zonnen', het langdurig aan de
zon bloot stellen van steeds meer
lichaamsdelen, zoude werkelijke
oorzaak van de toename van huid
kanker zijn. Ook het steeds grotere
aantal zonvakanties - wie gaat er
tegenwoordig niet meer dan eens
per jaar op vakantie? - zou een van
de oorzaken zijn.
Dr. J.C. van der Leun is betrokken
bij een onderzoek in het Utrechts
Academisch Ziekenhuis, dat de
effekten van bestraling met U.V.-
licht op haarloze muizen bestu-
deert. De resultaten van dit onder
zoek zouden - omgerekend naar de
mens - betekenen dat een afname
van 1% van de ozonlaag een
toename van 4% aan niet-melano-
me huidkanker zou opleveren. Vol
gens dr. van der Leun speelt het
zongedrag ook zeker een belangrij-
ke rol. Het is volgens hem ook
belangrijk goede voorlichting te
geven over de gevaren van het
'zonnen', maar de resultaten ervan
zijn beperkt. Ieder jaar worden de
mensen gewaarschuwd, maar dit
blijkt weinig zoden aan de dijk te
zetten. Toch kan iedereen over het
'zonnen' zelf beslissen. Dat ligt
voor de gevaren van de spuitbus wel
wat anders.
