Zon in de schoorsteen
ProJuventute
1981
Gezicht '81s een
IK-gezicht
Nieuw Bestuur
party van de
Arbeid Schiedam
Iepenziekte wordt
nog altyd hevig
PAGINA 11
\Mrirr AkkMnta
19 november 1980
KOOP EEN OF LIEFST MEER
ORANJEKALENDERS 1981
(Nederlands en/of viertalig)
DE PRIJSISF9,—
1
Lekker jezelf zijn. Doen wat je wilt.
Kleren dragen die je fijn vindt.
Steeds meer mensen beginnen er-
mee. Het Ik-tijdperk komt op
gang. Geen wonder, dat ook de
brilmode daarin meedraait. Het
Gezicht '81 is een IK-gezicht.
Dat betekent: ontzettend veel keus
voor iedere neus. Brillen die je
gezicht precies dat geven wat je
graag wilt. Een kleurig accent, een
zakelijk trekje, een gekke toet, een
uitdrukking van 'love and under
standing'. Bescheiden brillen en
brutale brillen. Naar ieders wens.
Het Voorlichtingscentrum 'Oog
Bril' - van de gezamenlijke neder-
landse opticiens - liet ze deze week
zien. Straks heeft de opticien ze in
huis. Brillen van grote en kleine
brilmodehuizen. De brillen voor
het gezicht anno 1981.
De bril voor het IK-gezicht kan
bescheiden zijn. Een bril die niet
op de voorgrond treedt, maar die
harmonieeert met degeen die hem
draagt. Doubl6 (geel), of weinigwe-
gend kunststof in zachte kleuren en
niet al te grote modellen. De
vormen zijn te herkennen uit de
zeventiger jaren, maar ze zijn
kleiner, dunner en vloeiender ge-
worden. De kleuren zijn zacht als
rose, geel, pastelgroen en blauw.
Verder lichte bruintinten, combi-
naties met transparant of parel-
moer. De vlinderbril, vorig jaar al
terug van weggeweest, is nu mooier
dan ooit; vloeiender en kleiner van
lijn, fraai verwerkt materiaal.
Ook de herenbrillen zijn beschei
den. Veel doubld en lichtbruine
tinten. Verder is de randloze bril
heel belangrijk, ook voor dames.
Het is de bijna-niet-bril, die alles
wat er maar tot uitdrukking te
brengen valt geheel aan het eigen
gezicht overlaat.
De bril voor het IK-gezicht kan ook
brutaal zijn. Punk en New Wave
laten hun invloed gelden op bij-
voorbeeld de strakke 'plankjes' om
doorheen te kijken, op de strenge
kleuren als paars met geel, zwart
met wit.
Tot slot de jongste generatie, die nu
ook door de brilmodemakers is
ontdekt. Eindelijk is er voor kin-
deren iets mder keus dan de tradi-
tionele pilootbril of het ronde 'fiets-
je'. Voor hen is nu ook alles
mogelijk: speelse modellen en vro-
lijke kleuren, brillen om mee te
leven.
Tijdens de jaarvergadering van de
Partij v.d. Arbeid afd. Schiedam
op 5 november j.l. werd het
volgende bestuur samengesteld:
Voorzitter:
Hans Bakker, Stationstraat 40b,
3112 VW Schiedam, tel. 010-
153034).
Sekretaris:
Truus de Nijs, Chopinplein 58,
3122 VM Schiedam, tel. 010-
171818.
Penningmeester:
Henk de Veld, Burg, van Haaren-
laan 1087, 3118 GB Schiedam, tel.
010-704977.
Kontaktvrouw Rooie Vrouwen:
Martha Wagenaar, Burg. Knap-
pertlaan 210 a, 3117 JA, Schiedam,
tel. 263546.
Leden:
Wil Kraan, Buys Ballotsingel 72,
3112 JE Schiedam, tel. 010-
621078.
Netty Leeman, Aleidastraat 26,
3117 DG Schiedam, tel. 265765.
Jaap Looij, Joh. Braakensiekstraat
85, 3119 NM Schiedam, tel.
730255.
Wil Oomen, Oostsingel 38a, 3112
GE Schiedam, tel. 265427.
Yvonne Siljee, Chopinplein 151,
3122 VM Schiedam, tel. 709885.
Ben Stuivenberg, Schoener 11,
3123 BP Schiedam, tel. 708703.
Hans v.d. Vlist, Lange Haven 106,
3111 CJ Schiedam, tel. 262040.
De laatste jaren geven plusminus
65.000 Nederlanders een pakje aan
een zieke, gehandicapte of hulpbe-
hoevende bejaarde medeburger.
Dat geschiedt dan via de befaamde
aktie "Zon in de schoorsteen", die
gevoerd wordt door de Zonnebloem
daarbij in de publiciteit onder-
steund door KRO-radio en -t.v.
Het gaat in deze aktie niet om dure
cadeaus, doch om een gezellig
pakje met rijmpje of briefjes, zoals
dat thuis ook gebeurt.
Voor degenen, die een adres willen
hebben, volgen hier de richtlijnen:
1. Afhankelijk van waar u woont,
schrijft u naar de centrale, provin
ciate post. Dat kan met een kort
briefje, waarin u meedeelt, dat u
een pakje wilt maken en daartoe
een naam en adres wilt ontvangen.
In BLOKLETTERS dient u uw
eigen naam en adres te vermelden.
2. In uw briefje sluit u een postze-
gel van 60 cent in. Dat is voor het
antwoord, dat u krijgt.
3. U ontvangt een adres-formulier,
waarop behalve naam en adres ook
enkele bijzonderheden staan van de
zieke, gehandicapte of hulpbehoe-
vende bejaarde, voor wie u een
pakkelje kunt maken. U kunt aan
de hand van de gegevens rekening
houden met wat u geeft.
4. Uiteraard dient het pakje tijdig
verzonden of (wat ook vaak gebeurt
als u een adres uit uw eigen
omgeving ontvangt) gebracht te
worden.
Stuurt uw briefje met de vraag om
naam en adres van een zieke/ge-
handicapte/hulpbehoevende be
jaarde naar De Zonnebloem, post-
bus 50600, 2505 LP's Gravenhage.
De iep, een voor Nederland bijzon-
der geschikte boomsoort, heeft het
zwaar te verduren. Twintig jaar
geleden nog domineerden ze het
polderlandschap in rijen langs
wegen, in groepen rond eende-
kooien en als erfbeplanting om
boerderijen. Ook sierden ze dorps-
pleinen en vestingwallen.
De meeste iepen zijn echter ver-
dwenen: de iepziekte heeft toege-
slagen en van de 1,2 miljoen iepen
in 1930 zijn er nu niet meer dan
50.000 over. En zonder intensieve
bestrijding zijn ook de miljoenen
later geplante iepen ten dode
opgeschreven. Hoewel de bestrij-
ders van de ziekte, de Plantenziek-
tenkundige Dienst, het Staatsbos-
beheer en gemeentelijke plant-
soenendiensten, aan de winnende
hand zijn, vallen er helaas nog
steeds slachtoffers. Een bekend
voorbeeld daarvan is de zes meter
dikke, holle boom bij Kraantje Lek
in Bloemendaal.
Sieriyke boom.
De iep is een sierlijke boom, die
veertig meter hoog kan worden. Hij
heeft de prettige eigenschappen dat
hij weinig eisen aan de bodem stelt
en goed tegen wind en luchtvervui-
ling kan. Vandaar dat deze boom
soort veel voorkomt in polders en
kunstgebieden en daar een ken-
merkend deel van het landschap is.
Een iep is heel gemakkelijk te
herkennen aan het blad. De blad-
voet is scheef, dat wil zeggen dat de
ene helft van het blad langer en dus
lager aan het steeltje gezet is aan de
andere helft.
Al sinds de twintiger jaren is de
iepeziekte bekend. Tienduizenden
iepen zijn er toen gesneuveld. Na
de oorlog heeft men op het
Bosbouwproefstation ,,de Dorsch-
kamp" in Wageningen een aantal
GEEF DE JEUGD EEN KANS
Duizenden kinderen worden in hun
ontwikkeling klemgezet.
GEEF DE JEUGD EEN TOEKOMST
Vele kinderen en ook ouders
kunnen geholpen worden.
DANK ZIJ UW HULP:
leert een gezin weer met elkaar
praten;
voelt een kind zich weer begrepen;
hoeft een jongere misschien niet
weg te lopen.
KOOP DE ORANJEKALENDER
Om de kinderen goed tehelpenisinzet
nodig, maar ook goede voorzieningen
en deskundige mensen.
De overheid betaalt lang niet alles
en daarom hebben wij Uw hulp
hard nodig.
Verzendkosten f 2,extra
POSTGIRO 517400
Kalenderactie Pro Juventute
Postbus7l0l - 1007JC Amsterdam
Telefoon (020) 79 09 49
iepesoorten gekweekt die beter
bestand bleken tegen de gevreesde
ziekte. Van deze soorten zijn er
daarna meer dan een miljoen
geplant.
Echter zo'n 15 jaar geleden begon
een nieuwe, uiterst agressieve vorm
van de iepeziekte zijn verwoestend
werk. Eerst in Canada, toen in
Engeland, later ook in de rest van
Europa. In Engeland, waar men de
ziekte niet bestreden heeft, zijn
zo'n 12 miljoen iepen gesneuveld en
waar men onvoldoende mankracht
had, staan ze als kale skeletten in
het landschap. In Nederland ont-
dekte men de agressieve vorm van
de ziekte voor het eerst in 1972.
Schimmel
Iepeziekte wordt veroorzaakt door
een schimmel. Deze schimmel
woekert voort in de kanaaltjes - de
houtvaten - waardoor de boom
water en voedingsstoffen naar de
kroon vervoert. De vaten raken
verstopt en de tak en later de hele
boom gaat dood. De schimmel
wordt verspreid door twee soorten
kevertjes, de kleine en de grote
iepespintkever, die beide niet gra
ter zijn dan een halve centimeter.
Strijkt er zo'n kevertje neer op een
kwijnende of dode iep, dan volgen
er snel meer. Ze komen af op een
bepaalde geurstof die het beestje
heeft afgescheiden. De vrouwtjes
gaan dan druk aan de gang met het
vreten van een gang vlak onder de
bast en leggen daar zo'n honderd
eitjes.
De larven knagen zich ieder een
eigen gang waarin ze zich verpop-
pen en overwinteren. Het jaar
daarop vreten ze zich naar buiten
en gaan met sporen van de schim
mel naar een gezonde boom. Ze ha-
len voedsel uit de bast van jonge
takken en laten schimmelsporen
achter. De boom wordt ziek en de
kevers hebben weer een broed-
boom.
Alleen een zieke of kwijnende
boom kan als broedboom dienen,
want als een kever zich in een
gezonde boom probeert in te boren,
dan scheidt deze zoveel vocht af,
dat het beestje daarin verdrinkt.
Per jaar kunnen er zich, afhanke
lijk van het weer, 2 tot 4 generaties
kevers ontwikkelen. De kevers
vliegen vooral bij mooi weer.
Daarom een geluk bij een ongeluk:
1980 wordt, door de vele regen deze
zomer, een slecht keverjaar.
Bestriding.
De Plantenziektenkundige Dienst,
het Staatsbosbeheer, de plant-
soenendiensten en het Rijksinsti-
tuut voor Onderzoek in de Bos- en
Landschapsbouw ,,de Dorsch-
kamp" werken al jaren eendrachtig
samen bij de bestrijding van de
ziekte.
De Dorschkamp is tot in Rusland
en China op zoek naar iepen die
niet gevoelig zijn voor de ziekte en
heeft na jarenlang kweekwerk vijf
jaar geleden drie nieuwe soorten op
de markt gebracht, die bestand zijn
tegen de ziekte.
Daarnaast doet men bij andere
onderzoekinstituten veel onderzoek
naar chemische en biologische
bestrijdingsmiddelen. In de prak-
tijk blijkt echter de preventieve
manier de meest succesvolle me-
thode: de kevers niet de kans geven
zich te vermenigvuldigen en ze hun
broedgelegenheid ontnemen.
Zodra de Plantenziektenkundige
Dienst een zieke of kwijnende iep
ontdekt, dan wordt die met een
gekleurde stip gemerkt.
Het Staatsbosbeheer zorgt er op
zijn beurt voor dat de iep omge-
zaagd en in ieder geval de schors
verbrand wordt. Binnen de be-
bouwde kom zorgt de gemeente
lijke plantsoenendienst voor het
opsporen en opruimen van de
kwijnende bomen.
Een belangrijk punt ook in de
bestrijding van de iepeziekte is dat
de particuliere eigenaar geen mate-
riele schade lijdt: het Staatsbosbe
heer subsidieert alle kosten van
vellen en verbranden en in som-
mige gevallen zelfs een deel van de
herplantkosten.
U kunt helpen bij het indammen
van deze epidemie. Allereerst door
geen iepehout met bast als haard-
hout te bewaren. En door de
plaatselijke plantsoenendienst, de
Plantenziektenkundige Dienst of
het Staatsbosbeheer te tippen als u
een kwijnende iep ziet. U herkent
een zieke boom aan de ijle kroon
met kleine blaadjes en kale takken
of aan de zogenoemde ,,vaantjes",
kale takken met een of twee
verdorde blaadjes.
j Het asymmetrische blad waaraan een iep goed
'te herkennen is
De donkere stippen zijn de verstopte houtvaten
De vaantjes in de top het einde nadert v
'lepenwal. zoats er vroeger zoveel waren
De rechter boom is aangetast
