De Sint
maakt er
„'n potje"van
Dichters
in de boom
Fiets heeft
winterbeurt
nodig
Koude motor niet
laten warm-
draaien!
Winter-wol-warm
wegwezen
Recept van de maand.
Frlkadel Goreng -
gehaktbal op zQn
oosters
PAGINA 11
VHtrdfrAkkoordfn
3december1980
DOOR COR DON
hand van lief de
de bejaarden
matenalen. We zien dikke, ruime trui-
en en andere gebrcide accessoires. Rui-
ten, strepen en jacquards voeren de
boventoon en de kleuren - van inge-
houden tot wat meer uitbundig - zijn
veelal op elkaar afgestemd. Met name
in de wat formelere kleding zijn de
kleuren iets gedempter en vervangen
gladdere wollen stoffen de grovere
structuren. Combineren is ook daar het
motto, waardoor bijvoorbeeld een
lamswollen pullover, slipover of trui
een pak net iets meer nonchalance neeft.
LANA-2 presenteert een breed en
kleurrijk overzicht van de schier ontel-
bare collecties en variaties in zuiver
scheerwol, die de fabrikanten te bieden
hebben. De kwaliteit van dat kleding-
aanbod staat buiten kijf en stemt over-
een met wat steeds meer consumenten
willen, namelijk duurzame kleding, die
haar goede eigenschappen blijft be-
wijzen. Sterk, comfortabel, niet uitge-
sproken grillig, warm en fijn van kleur,
Kleding van Zuiver Scheerwol.
Zoals het in vele gezinnen gaat heerst er voor de 5e december een
koortsacbtige bedrijvigheid. Moeder is opvallend veel weg en vader
doet al niet minder geheimzixxnig. De kinderen doen alsof ze niets
begrijpen De hele kleintjes weten misschien nog van niets, maar
worden toch al .gauw door de oudere broertjes of zusjes ingelicht.
Al is het alles bij elkaar genomen toch nog moeilijk te verwerken
voor de benjaminnetjes in het gezin. De Sint .is in hun leventje toch
een reuze ingrijpende gebeurtenis. eigenlijk kan het ze niet zoveel
schelen of hlj nu wel of niet bestaat het voornaamste is toch maar
of hij komt en of hij wat meebrengt.
In het gezin Sintnicolaas is het al niet anders.
Met de winter voor de deur is het nodig
wat extra zorg aan de fiets te besteden.
De klimaatsomstandigheden maken dat
nodig, om ervoor te zorgen dat de
dagelijks in gebruik zijnde fiets tegen
een stootje kan. De fiets eens goed
schoonmaken is daarbij een eerste
vereiste, de draaiende delen wat olie of
vet geven, loszittende moeren weer aan-
draaien en versleten onderdelen
vervangen. Met handigheid en een
beetje goede wil komt een doe-het-
zelver een flink eind. Wie zelf geen zin
of tijd heeft, kan voor zo'n winterbeurt
natuurlijk altijd terecht bij de fietsen-
vakman. Voor de doe-het-zelvers
bestaat een bijzonder handig voorlich-
tingsboekje van ruim 100 bladzijden,
geheel op de praktijk gericht. Het heet
,,Fietsverzorging" en kan door over-
making van 9,80 op postgirorekening
nr. 234567 worden aangevraagd bij de
stichting fiets! in Amsterdam. Hierin
letterlijk alles over het onderhoud van
de fiets en het zelf verrichten van een
voudige reparatiesd. Zij die vinden dat
hun fiets een paar maanden winterslaap
nodig heeft, doen er goed aan hun fiets
maar niet zo op zolder of in de schuur
op te bergen. Dat is vragen om
problemen als de fiets straks weer
gebruikt wordt. Ook die fietsen moeten
eerst grondig worden schoongemaakt
en nagekeken, al was het alleen maar
om te voorkomen dat het roestduiveltje
een kans krijgt. Zorg er ook voor dat
de banden van zo'n slapende fiets goed
zijn opgepompt of laat - nog beter - de
fiets, die een tijdje niet gebruikt wordt,
niet op de banden rusten.
Als een automobilist zijn automo-
tor alvorens te gaan rijden warm
laat draaien vindt dus - omdat die
motor niet warm wordt - een
constante produktie plaats van wa
ter. Het gaat zelfs zover dat ieder
waterdeeltje, dat desondanks toch
gasvormig de motor verlaat, in de
uitlaat condenseert en daar - omdat
er zure bestanddelen in dit water
zitten - een verwoestende werking
uitoefend.
De enige juiste methode is na het
starten een moment te wachten en
dan meteen weg te rijden. Dan is
het wel van belang de motor niet al
te veel toeren te laten maken. Op
deze manier wordt de kritische
warmloopfase het beste overbrugd.
De korte tijd tussen starten en
wegrijden - hoogst enkele seconden
- dient er uitsluitend toe dat in alle
door olie te smeren plaatsen in de
motor van olie worden voorzien.
Het is een sprookje te veronder-
stellen dat het voor de automotor
goed is deze 's morgens eerst rustig
stationair te laten draaien. Toch
ziet men regelmatig automobilisten
eerst hun auto starten om dan
vervolgens op hun gemak de 's
nachts vallende sneeuw van hun
voertuigen te halen, de ruiten
schoon te krabben of nog eerst
rustig een kopje thee te gaan
drinken.
Hoewel deze automobilisten het
waarschijnlijk goed menen te doen,
veroorzaken zij bij deze handelwij-
ze schade aan de motor. Als een
motor stationair draait kan hij niet
op de gewenste temperatuur komen
Volkswagenonderzoekers hebben
dit nagegaan bij een Passat met 55
pk motor. Na een nacht met twintig
graden vorst liet men de motor
lopen. Na zeven minuten bedroeg
de olietemperatuur (waar het alle-
maal juist om gaat) 25 graden C.
Zeven minuten later was die tempe
ratuur nog niet hoger gekomen dan
52 graden C.
Nu zou men kunnen zeggen dat
indien het stationair draaien van de
motor niets helpt het ook niet
schadelijk is. Maar dat is een
vergissing.
Wat gebeurt er eigenlijk als de
brandstof verbrand? Iedere brand-
stof of het nu "normale of super-
benzine is of dieselolie, levert bij de
verbranding twee hoofdprodukten
op: gassen (die de aandrijving
bewerkstelligen) en veel water. Een
liter brandstof geeft maar liefst
0,9 liter water als verbrandings-
produkt.
Het ontstaan van zoveel water is
een goede zaak. Juist de chemische
reaktie van waterstof (H) uit de
benzine met zuurstof (O) uit de
lucht naar water (H20) schenkt ons
de kracht om de motor te laten
functioneren.
Vanzelfsprekend ontstaat het water
op die plaats waar de verbranding
gebeurt: in de cilinderruimten.
Door de hoge temperatuur die hier
heerst wordt het water omgezet in
damp. Als de motor warm is
verlaat de waterdamp via de uitlaat
de auto. Men ziet het water niet,
hoewel er iedere tien gereden kilo
meters zo'n liter water via de
uitlaat verdwijnt.
Wat gebeurt er nu als de motor
koud is? Bij het starten ontstaat
waterdamp die, omdat zuigers en
,,Po6zie is als een vogel in de hand, het
leeft, het zingt, het wil wegvliegen".
Deze uitspraak is van de Maaslandse
dichter en leraar Nederlands Kees
Hermis (39). U kunt haar aantreffen in
zijn nieuwste dichtbundel ,,Vrijgespro-
ken", een uitgave van DE BEUK/AM
STERDAM.
Po6zie is helemaal met zijn wezen en
manier van leven verweven. Indrukken
opdoen en deze uitschrijven is voor
hem een bepaalde vorm van in- en uit-
ademen. Het natuurlijke ritme van
verzen brengt hij in overeenstemming
met de ademhaling van de dichter.
Kees Hermis, de poet met een rijk leven
aan verwondering. De verwondering
over het leven en de natuur betekent
voor hem net zoveel als ooit voor de
dichter Boutens de ontroering,
uitgedrukt in de volgende woorden:
,,Dan pas is het leven leven als het tot
de dood ontroert". Kees Hermis
betreurt dan ook het feit, dat veel
mensen in de westerse samenleving zich
cilinderwanden ijskoud zijn, drup-
pelsgewijs neerslaat. Dit water wast
de smerende olie weg. Er ontstaan
nu twee gevaarlijke situaties. De
op- en neergaande zuigers worden
slecht gesmeerd en bovendien
wordt de olie door de toevoeging
van water verdund. Dit condense-
ren van het water duurt net zo lang
tot de motor zijn bedrijfstempera-
tuur heeft bereikt.
De enige juiste methode is dus eerst
de ramen geheel ijsvrij maken en
daarna pas de motor starten en
wegrijden. De motor komt dan veel
sneller, dus met weinig slijtage, op
bedrijfstemperatuur.
Lekkere kleren die goed beschermen
tegen wind en kou, die er bovendien
leuk uitzien, makkelijk combineren en
fijn dragen. Dat zijn zaken die in
LANA-2 van dit jaar een hoofdrol
spelen.
LANA is het woltrend-magazine van
het Internationaal Wol Secretariaat dat
deze maand bij miljoenen Neder-
landers in de bus valt.
Een belangrijke boodschap in deze
tweede LANA van dit jaar luidt: in
goede kleding moet je je lekker voelen.
Ook's winters als de natuur noodt tot
een forse wandeling in bos of duinen.
Sportieve genoegens krijgen een extra
,,tic" als je je comfortabel - dus warm -
en leuk gekleed weet,
Juist voor het ontspannen buitenge-
beuren heeft wolmode van dit najaar
en de komende winter heel wat in huis.
Veel kan, niets moet en de variatie-
mogelijkheden zijn vrijwel onbegrensd.
Varieren betekend combineren en om
dat kleuren, stoffen en accessoires in
de mode 80/81 zwaarder wegen dan
uitzonderlijke modellering, kan ieder-
een - man, vrouw en kind - naar eigen
fantasie alle kanten uit.
Voor jacks, jasjes en blousons bijvoor
beeld, worden veel ruige en nogal stoere
stoffen gebruikt: Gemeleerde shet-
lands, wollen teddy's, dekenachtige
nauwelijks meer over iets verwonderen.
Er is bovendien een duidelijk gemis aan
romantiek.
In een van zijn brieven zegt hij het
volstrekt met mij eens te zijn dat er in
deze tijd maar weinig ruimte wordt
gelaten aan romantiek" waardoor wij
wat dat betreft, op dezelfde wijze aan
zitten te kijken tegen deze hele
ontluisterende samenleving. Vandaar
dat de mensen de poezie zijn kwijtge-
raakt en het voor dichters zo'n beetje
vechten is tegen de bierkaai. Het isole-
ment van waar uit ze schrijven en de
mensen proberen te bereiken is kenmer-
kend voor de samenleving van
vandaag.
Ook Kees Hermis zou terug willen naar
de tijd toen er een breder, dieper,
kontakt was tussen lezers en dichters.
Gelukkig wil de redaktie van
NOORDER AKKOORDEN door
middel van plaatsruimte dit kontakt
helpen herstellen. Daarom in deze
tweede rubriek uw aandacht voor de
fijne bundel verzen ,,Vrijgesproken".
Later hopen wij op andere uitgaven van
deze produktieve auteur terug te
komen.
je glijdt uit mij weg
ingeademd door blauwe ochtendnevel
ik ben twee bleke handen
een sprakeloze mond
een huiverende lucht zonder wolk
ik daal af in de witte
leegte van de dag
je klopt in mijn bloed
tot de avondje langzaam
uitademt als een glimlach
je komt me tegemoet
je geeft me een hand
het is goedje zegt niets
je ogen spreken van geluk
het regent zonlicht.
Kees Hermis
breekbaar hun adem
de palmen van hun handen
vol verleden
twee levens wijsheid
achter twee paar ogen
hun klein geluk
zij bleven nog gespaard
totdat
breekbaar zijn adem
de palmen van zijn handen
vol van heden
ten leven wijsheid
achter ten paar ogen
zijn ongeluk
hij bleef bewaard.
Kees Hermis
Ja, beste lezers en lezeressen, die
naam be9taat heus. Kijk er de
telefoorvgidsen maar op ina. Of
de-ze mensen, die deze naam dra
gen, inderdaad nakomelingen zijn
van de goed-heiiiliig man is mij on-
bekend. Maar dat ze zo heten weet
ik zeker. In dit gezin is het der-
halve geen probleem, of de Sint
ail of niet bestaat. Als vader een
mijter opzet, een rode mantel om-
slaat, zich voorziet vain baard en
snor, (als hij die al niet heeft), dan
kan hij naar waarheid zeggen:
hier komt Sint-Ndcolaas, en
het is nog waar ook.
Als hij bovendien nog opvaillend
veel weet van de kinderen dan is
dat nog begrijpelijik ook. Want ik
geloof dat dit altijd een probleem
is voor veel kinderen, hoe het
komt dat die Sint, die op school
of thuis komt, alles zo precies
weet. Jantje moet voor de klas
komen en dan kijkt de Sint in
zijn boek en dan komt het
Mies wordt voor de klas geroepen,
en weer hetzelfde. Bedremmeld
staan ze erbij en al begrijpen ze
niets van de overdracht van gege-
vens, toch frappeert het de klein-
tjes dat die oude Man preoies
weet, dat ze hun bord niet leeg
eten, te laat op school komen, zich
te vuil maken bij het spelen en ga
zo maar door.
Braaf beloven ze beterschap
wat moet je anders?? Maar in dat
gezin dan, was het een drukte van
belang. Moeder doet inkopen, va
der, die de Sint is, helpt ijverig
mee. Er worden pakjes gemaakt
en alles wordt met zorg uitgezocht.
Vader zou wel voor de versjes
zorgen en zou aan de pakjes de
juiste bestemming geven.
Maar of vader Sintnicolaas zich
nu al te veel inleefde in de rol
van de echte Sint, die immers a!
heel oud is, vermeldt de histofie
niet maar goed ging het niet
Bij de werkelijke Sint, zo weten
we, gaat dit alles over zoveel
schijven en met een enorm arse-
naal aan helpers en helpSters zo-
dat het toijna niet mis kan gaan.
Maar hier was het anders.
„Bemoei jij je er nu maar met
mee", zei -vader Sint tegen moeder
Sint, "ik zal wel zorgen dat alles
netjes gedistribueerd wordt".
Zo gezegd, zo gedaan. Maar of de
Sint nu zijn verkeerde bril op had,
of, zoals we al schreven, zo ge-
imponeerd raakte van zijn rol die
hij had te spelen, het ging gran-
dioos mis.
Het feit dat dit gezin vier kinde
ren -had werkte ook al niet mee
ten goede. Bovendien zouden nog
een paar vriendjes en vriendinne-
tjes worden uitgenodigd.
Het ging derhalve Sint boven zijn
mijter
De avond van 5 december Is daar.
Vader irioest die avond noodzake-
lijk even weg wat later wer-
ken zej moeder.
Meestal is het zo, dat vader zegt
dat hij over moet werken nu
zei moeder het. Hij was wel even
thuis geweest maar ging nog
terug naar de zaa-k wat we!
vreemd was, dat pa een grote kof-
fer bij zich had
De kinderen, alien vol spanning
aanwezig, letten daar eigenlijk
niet zo op.
En ja hoor een hevig ge-
bel en een enorm gebonk op
de deur en moeder doet open
en daar verschijnt de goede Sint
in vol ornaat en hi wat
eigenaardig, met diezelfde enorme
grote koffer
Spanning alom en vol ver-
wachting klopten de hartjes.
De Sint sprak de kinderen vrien-
delijk of vermanend toe en wist,
in dit geval, ontzettend veel van
de vier eigen kinderen
Dan is het grote
ogenblik aangebroken het
ultdelen van de pakjes. Vader of
liever Sintnicolaas deelt alles net
jes uit want op ieder pakje stond
immers een naam?? Als alle aan-
wezige kinderen hun pakjes in
owtvangst hebben genomen ver
laat de goede Sint het gezin Sint
nicolaas want de goede man
heeft het nog ontzaggelijk druk
er wachten nog vele kinderen op
hem. De deur slaat dlcht en
het is uitpakken geblazen.
Maar de ve,rwarring srtijgt
ten top. Jantje heeft een pop met
eeri versje, wat kennelijk sl-aat op
zijn zusje Mia. Mia komt in het
bezit van een voetbal, gezien het
gedicht, voor Robert, de buurjon-
gen. Karel vindt in zijn pakje een
fornuisje, zo te zien toagedacht
aan Mies. En Mies komt tot de
ontdekking dat de Sint haar heeft
„verblijd" met een paar voetbal-
schoenen, eigenlijk bestemd voor
Andre. En zo maar verder.
Moeder zit er met een hoog rode
kleur bij. Zij weet zich geen raad.
Gelukkig -kan zij enige correcties
aanbrengen en de chaos iets ver-
minderen. Maar helemaal dui
delijk was het niet omdat ook niet
alle versjes bij de pakjes waren
ingesloten
Toen de rust min of meer was
weergekeerd, maar nog volop
werd vergaderd over wat n-u voor
wie was kwam Vader binnen
nog volop onder de indruk van
zijn, naar eigen mening, zo gran-
dioos gespeelde rol van zijn eigen
naam.
Toen echter de Sint zag en ver-
nam wat voor schade was aange-
richt en een van de oudste
jongens, wat "onparlementair liet
weten dat hij die Sint maar
een „zak" vond, moest vader Sint
nicolaas nodig de kamer uit
Een volgend jaar mag moeder
zich er w61 mee bemoeien.
Geen rijsttafel uit de automaat, al
doet de naam Frikadel Goreng
daar wel wat aan denken. Maar
met oosterse kruiden bereide ge-
haktballetjes, heel smakelijk bij
nasi goreng of zo maar als een
pittig hapje bij de borrel.
De ingredienten zijn:
Vi zakje Conimex boemboe nasi
goreng (eerst schudden); 500 gram
gehakt (h.o.h.); 2 eetlepels paneer-
meel; 1 ei; zout; peper; nootmus-
kaat; snufje gemalen kruidnagel; 2
eetlepels ketjap benteng manis;
boter of margarine.
De bereiding, waarvoor maar 15
minuten nodig zijn, gaat als volgt.
Kook de boemboe nasi Goreng
zoals op de verpakking staat aan-
gegeven. Vermeng het gehakt met
het paneermeel, ei, zout. peper,
nootmuskaat, kruidnagel, ketjap
en de bereide boemboe nasi eoreno
Vorm er balletjes van ter grootte
van een walnoot en bak die licht-
bruin in een beboterde, vuurvaste
schotel, in de oven. U kunt ze ook
in de koekepan bakken. Indien
nodig kunt u de gehaktballen
tijdens het bakken af en toe begie-
ten met een mengsel van ketjap en
water.
Slamat Makam, smakelijk eten.
