Nieuwlands Historie
L. BOER
Garage de Koster
Slijterij en Wijnhandel „NIEUWLAND"
257
Nieuwland c.a. opnieuw/ aan Schiedam
Ga niet zelf urenlang
in de keuken staan
OLIEBOLLEN
10 voor f 1.-
AUTO S ZONDER
CHAUFFEUR
Plaats een Kaboutertje
Maalc kef gezellig
le Jaargang No. 18 29 december 1960 Verschijnt elke 14 dagen
Redactie en AdministratieDrukkerij A. L. v.d. Water, P. J. Troelstralaan 153, Telefoon 010-62733, Schiedam
Drukkerij Van Dijckstraat 174, Telefoon 070-394690, Den Haag.
In ons voorlaatste artikel deelden wij reeds
mede, dat op 2 mei 1811 door de Vrederech-
ter van het kanton Schiedam en zijn griffier
het rechterlijk archief van Nieuwland, het-
welk zich bevond ten huize van de schout
Jacobus van Waterschoot van der Gracht,
wonende te Schiedam op de Lange Haven,
werd verzegeld. Deze verzegeling van het
rechterlijk archief hield tevens in, dat de
Schepenbank van Nieuwland was ontbonden
en vanaf genoemde datum alle Nieuwlandse
strafzaken te Schiedam voor de Vrederechter
later Kantonrechter genoemd in be-
handeling kwamen. Een en ander hield ver-
band met de door keizer Napoleon Bonapar
te uitgevaardigde ,,code penal" of Wetboek
van Strafrecht.
Nog een andere wet werd door keizer Na
poleon Bonaparte uitgevaardigd, n.l. de ,,code
civiel" of de Wet op de Burgerlijke Stand,
welke primo juli 1811 in werking trad. Vanaf
die datum moesten alle geboorten, huwelij-
ken en overlijdens bij de ambtenaar van de
B.S. worden ingeschreven. Aldus ontstonden
de diverse registers van geboorten, huwelij-
ken en overlijden.
Voor de invoering van genoemde wet werd
van de geboorten, huwelijken en overledenen
ook aantekening gehouden door de pastoors
en predikanten wat de geboorten betreft en
door de Schepen-commissarissen, wat aan-
gaat de huwelijken en het overlijden. A1 deze
boeken vormen te zamen de ,,retro-acta",
d.w.z. de terugwerkende akta van de Bur
gerlijke Stand.
Toen beide bovengenoemde wetten van kei-
BESTELT UW
bij
Delicatessen en Visbedrijf
Mgr. Nolenslaan 850 - Tel. 67045
Volgen spec, recept, extra lekker
zer Napoleon in werking werden gesteld, be
vond ons land zich nog onder het Frans be-
stuur. Ook Schiedam had Franse ambtena-
ren. Wanneer Nieuwland, Kortland en
's-Graveland opnieuw bij onze stad zijn ge-
voegd is niet met zekerheid te zeggen. Wat
de rechtspraak betreft, ressorteerde deze sinds
2 mei 1811 onder Schiedam. Ook de regis
ters van de Burgerlijke Stand berustten te
Schiedam sinds de invoering van de ,,code
civiel", aldus de notulen van heren Burge-
meesteren van deze stad van 13 april 1819,
waarin wordt medegedeeld, dat de Schout
van Nieuwland, Kortland en s-Graveland de
registers van geboorten, huwelijken en over
ledenen, welke tijdens het Franse bestuur op
de secretarie van Schiedam waren gedepo-
neerd, terugvorderde.
Uit bovenstaande blijkt genoegzaam, dat
Nieuwland c.a. sinds juli 1813 van onze stad
afhankelijk was. Maar daar is ook een bewijs,
dat genoemde heerlijkheid onder Schiedam
ressorteerde en wel uit enige akta uit de Bur
gerlijke Stand. Wij laten daarom enkele ex-
tracten uit de B.S. van onze stad hieronder
volgen.
In akte no. 20 uit het register van overlijden
van de B.S. van Schiedam lezen wij: dat 20
januari 1815 overleden was Jacob Lansbergen
Pieterszoon, oud 71 jaren en weduwnaar van
Caatje Willems de Velt. Hij was overleden
in het huis ,,staande onder Nieuwland op no.
11. binnen de Gemeente Schiedam". In ge
noemd huis woonde ook zijn zoon, Pieter
Lansbergen gehuwd met J'annetje van der
Meer. Uit dit huwelijk noemen wij drie kin-
deren, n.l. Jacob Lansbergen, geboren 27 mei
1814 onder Nieuwland, behorende aan
Schiedam": Job Lansbergen, geboren primo
maart 1816 onder Nieuwland, Gemeente
Schiedam"; en Job Lansbergen, geboren 7
april 1817 onder Nieuwland, binnen de Ge
meente Schiedam". Aldus het register van
geboorten van de B.S. van Schiedam. Wij
hebben echter nog een meer doorslaand be
wijs:
In november 1813 werd door ons land het
Franse juk afgeschud, een maand na de ne-
derlaag van keizer Napoleon Bonaparte in de
slag bij Leipzig. Op 30 november 1813 land-
de de prins van Oranje te Scheveningen en
werd tot koning uitgeroepen. Ook in onze
stad verdwenen de Franse ambtenaren. Een
voorlopig bestuur werd aangesteld, hetwelk
tot 31 december 1815 aan het bewind bleef.
Door koning Willem I werden bij besluit van
26 maart 1814, no. 20 aldus de notulen
van het Provisioned bestuur van 13 april
1814, no. 315 de voormalige Ambachts-
heren onder enige wijzigingen wederom in het
genot van hun heerlijke rechten hersteld. On
der deze Ambachtsheren behoorde ook het
bestuur van onze stad wat betreft de heer
lijkheid Nieuwland c.a., Oud- en Nieuw-Ma-
tenesse enz.
In genoemde vergadering van 13 april 1814
werd dan ook besloten genoemd K.B. van
26 maart, voor zover het van toepassing kon
zijn op Nieuwland c.a. en de andere heer-
lijkheden van onze stad, tot een nader punt
van deliberatie te maken. Daarover in een
volgend artikel.
L. A. Abma.
Reeds nu:
Opel Rekord 1961
Ford Taunus 1961
Damlaan 1 - Tel. 67344-63600
PARKWEG 332 SCHIEDAM TELEFOON 67659
en schenk met Oudejaars-avond nog eens zo'n
ouderwetse rum- of citroenpunch
f 7.55 per fles I 3.90 per halve fles
Ruim gesort. in binnen- en buitenl. Gedistilleerd Gratis thuisbezorgd
Kantooruren Dagelijks van 9-11 uur. Maandag, Woensdag en Vrijdag van 20-23 uur.
Advertentietarief Kaboulertjes 20 woorden fl.-. Verschijnen in geheel Schiedam-West, Nieuwland en Kethel