Stanfamtocty iqicftteit.
De eerste papierfabriek in Amerika werd
in bet jaar 1690, evenzeer te Philadelphia,
door Wm. Rittenhouse, vermoedelijk een
Duitscher, opgerichteen paar jaar later gaf
een zoon van Bradford, in dezelfde stad, de
eerste courant uit.
Deze Bradford en Benjamin Franklin druk
ten in het jaar 1741 de eerste uitgebreide
werken en in 1743 deed Christoph Sauer, de
eerste lettergieter van Amerika, voor het
eerst een bijbel het licht ziendit alles ge
beurde te Philadelphia, waar in 1784 ook het
eerste dagblad der Yereenigde Staten, onder
den titel Ihe Pennsylvania Packethetkcht
zag.
De »stad der broederliefde'' mag dus fier
zijn, van in de geschiedenis van de boekdruk
kunst in de nieuwe wereld, een eerste rol ge
speeld te hebben.
Op het terrein van uitgave en druk be
kleedt Philadelphia ook nu nog met New-
York en Boston een eersten rang.
BELGIE.
Men kent de »liberaliteit" van de stad Ant
werpen, waar zoowat het uitschot van die
partij schijnt te wonen. Men heeft daar oog
noch oor van andermans rechten, en het is
bekend dat men die rechten te zijner tijd
zelfs op de schandelijkste wijze durft vertre
den. Als het geval zich voordoet dat die
liberalen" op eenigerlei wijs de nederlaag
lijden, dan staan zij eenvoudig voor niets, en
de autoriteiten laten het geganteerde en onge-
ganteerde gespuis in dat geval ongehinderd zijn
gang gaan.
Een staaltje van die liberaliteit en eerbied
voor de rechten van anderen leverde dezer
dagen weer de gemeenteraad van Antwerpen.
Volgens het voorschrift der schoolwet hebben
een zeker aantal huisvaders het recht te vor
deren, dat er op de openbare school ook gods
dienstonderwijs zal gegeven worden. De libe
rale steden Gent en Luik hebben op zulk
een verzoek van huisvaders toegestemd en
daarmede ook voldaan aan het voorschrift
der wet. Maar te Antwerpen zon het niet
aldus geschieden. In de N. P. Crt. kan
men het lezen, hoe die Raad met algemeene
stemmen besloot cm niet te voldoen aan het
rechtmatig verlangen der huisvaders, en dat
>in de discussie geen enkel principieel ver
schil van meening zich openbaarde."
Wel neen, er was geen princip:eel verschil
van meening meer, toen men aldus comedie
speelde en nadat, gelijk de liberale bladen
reeds hadden aangekondigd, de leden van den
Raad die eerst verdeeld waren over de quaestie,
het vooraf waren eens geworden. Het debat
was dan ook weinig of niet ernstig. En in
derdaad, eenvoudig zeggen dat de petities
der katholieke huisvaders niet van dezen uit
gaan, doch eigent)ijk van de geestelijkheid,
maar daarentegen de zoogenaamde liberale
hand eekeningen allen echt verklaren, is een
voudig met hardnekkigheid en tegen alle reden
in, de waarheid leugen, de leugen waarheid
noemen.
„De bespreking van Donderdagavond, zoo
merkt het H. v. Aniw. op, werd vooral ge
kenmerkt door een blinden godsdiensthaat.
Onze bevolking trekt daarvoor de schouders
op, en zelfs vele gematigde liberalen gevoe
len afkeer voor hen, die den godsdienst in
het openbaar bespotten en beleedigen, na
eerst in een officieel verslag te hebben ver
klaard dat zij door geen vija?idelijkheid
hoegenaamd tegenover eenige godsdienstige
veioofsbeiijaenis zijn gedreven
Ü6 liberale raadsleden van ons stadhuis
spéetden comedie in den vollen zin des woords,
toen zij eo,ne taal voerden, die tot opstand tegen
de wet aanhitst; toen zij spraken van open
lijken tegenstand, van strijd tot het uiterste
toetoen zij gewaagden van de verontwaar
diging des volks en van revolutie dit woerd
werd uitgesproken."
De P. R. Ct. weet ook te verhalen, dat
een buitengewoon talrijk publiek de zitt ng
bijwoonde, welk publiek herhaaldelijk de
sprekers toejuichte en bij de beslissing luide
kreten van instemming aanhief. Waren die
kreten blijken van afkeuring geweest, zeker
zou de Voorzitter onmiddellijk tot stilte heb
ben aangemaand en met den sterken arm ge
dreigd hebben. Maar nu mocht het wel 1
Welke waarde hebben echter die toejuichingen!"
Het H. v. Antw. geeft het antwoord daarop
in deze weinige maar duidelijke woorden
»Het was zichtbaar een opgetrommeld pu
bliek, dat de beraadslaging bijwoonde het
waren officieele onderwijzers, die, met het
oog op hunne geldelijke belangen, nu en dan
het teeken gaven tot toejuichingen, die dan
ook telkens door een koor van creaturen wer
den herhaald."
De burgers van de stad Antwerpen zulten
intusschen voor de beslissing van den Raad
geducht moeten bloeden, want het Rijk ver
leent nu aan de openbare scholen geen sub
sidie.
ENGELAND-EGYPTE.
Voor eenige dagen hebben de Enge'schen
niet ver van Kosheh een hevig gevecht ge
leverd tegen de Arabieren en daarbij eene
flinke overwinning behaald. Daaromtrent wor
den de volgende bijzonderheden medegedeeld.
De Engelsche troepen verlieten 's morgens
ten 5 ure Kosheh, en de eerste brigade had
spoedig door de woestijn, in de richting van
het Zuid-Oosten, een afstand van drie mijlen
afgelegd.
De ruiterij en het regiment dat op kamee-
len was gezeten, moest de derde brigade ach
terlaten op een mijl afstands van den Nijl.
Ten 6 ure opende de artillerie het vuur,
en bet dorp, dat door de opstandelingen was
bezet, werd gebombardeerd.
Tegelijkertijd, rukten het eerste bata'llon
Highlanders van Cameroen en het Egyptische
bataillon langs den stroom vooruit en namen
het dorp met de bajonnet stormenderhand in,
ondanks den hardnekkigen tegenstand, welken
de vijand bood, die achter aardhoopen zat
verschanst.
To6d het dorp was ingenomen, maakte de
derde brigade eene omtrekkende beweging
langs den rechterkant en sloot zich bij de
Highlanders aan.
De twee vereenigde brigades stelden zich
vervolgens op weg naar het dorp Giness.
De opstandelingen vielen dezen aan, doch
zij konden het niet volhouden tegen de en
gelsche troepen, die, gedekt door een zeer he
vig kanonvuur, op de geheele lijn vooruit
rukten.
Toen keerden de opstandelingen hunne
macht tegen de eerste brigade, die zij hard
nekkig aanvielen.
Daar ook werden zij echter achteruitgesla-
gen en hun terugtocht begon in de grootste
wanorde.
Er werden vijf emirs gedoodin één enkel
huis werden vijftig lijken gevonden.
De eerste brigade werd te Attab gelaten.
De ruiterij bevindt zich tegenover Amara.
De derde brigade, met generaal Stephenson
en zijn staf, is te Giness gelegerd.
De geblindeerde stoombooten varen den Nijl
hooger op.
De egyptische troepen hebben moedig ge
vochten. Zij hebben drie kanonnen veroverd.
De aandacht van het engelsche gouverne
ment is op dit oogenblik gevestigd op de le
vering van wapens, welke voortdurend aan
de Arabieren in Soedan plaats heeft. Men
gelooft dat die wapens hun langs de Roode-
Zee toekomen, waarom de engelsche oorlog
schepen dan ook bevel hebben ontvangen om
de kust te blokkeeren.
Schiedam, 4 Jannari 1886.
Men verzoekt ons eenige ruimte voor het
volgende
De Nteariue-kaarseufabriek
Apollo," alhit-r.
Den 7n. December bezocht het Dept. Schie
dam de Ned. Mij. t. b. v. nijverheid de fabriek
Apollo", waartoe de Directie niet alleen wel
willend da gelegenheid had gegeven, maar
waarvan bovendien Di eeteuren als geleideis
de zoo booo noodige toelichtingen den bezoe
kers wilden verstrekken.
Deze inlichtingen waren hoogst welkom,
want zoo ooit, dan zijn izij bij deze industrie,
die voor het groctste gedeelte een toepas
sing der chemie is, noodzakelijk.
Een beschrijving dez r fabriek zon in een
dagblad te veel ruimte eischen.
Enkele meedeelingen mogen voLtaan om
op het groote belang dezer fabriek, en het
hooge standpunt dat zij ia or ze vaderland-
sche industrie inneemt, te wijzen.
Er werken 350 werklieden, verdeeld in dag
en nachtploegen.
Regelmaat en zindelijkheid worden, als
hoofdvereiechten betracht.
Men kan daarvan een denkbeeld krijgen,
als men weet dat de grondstoffen, de palm-
olie, aangevoerd van Afrika, en het zwavelzuur
op rails in de eene poort worden binnen ge
bracht, de verschillende manipulation in de
fabriek ondergaan en eindelijk als geheel afge
werkt product door esn andere poort, vlak bij
de eerstgenoemde, in den vorm van prachtige
stearine-kaarsen de fabriek verlaten en in't
schip worden geladen.
Het kapitaal der fabriek is bij opvolgende
vergrootingen te'kens uitgebreid en daar
allo bakken met lood bekleed zijn, kan men
nagaan dat bet aanlegkapitaal een respec
tabele som bedraagt.
Van de bakken i de eene zaal wordt door
moutejus de palmolie langzamerhand in die
der andere zaal gelei i, telkens ontleed en her
haaldelijk gezuiverd, tot eindelijk de stearine
komt in de zaal waar de kaarsen in vor
men worden gegoten. In deze zaal staan tal
van meisjes te gieten, te tollen en te pak
ken, terwijl machines van verschillende con
structie, de een al vernuftiger dan de ander
gevonden, de draden op behoorlijke lengte af
knippen.
De doozen en kisten voor de verpakking
worden mede aan de fabriek zelve gemaakt;
en men duizelt bij het zien maken dezer dm-
zen. De bewerking geschiedt zoo vlug, d&A 4.4m
meisje per minuut twee dozen maakt, enkele
zelfs twee duizend per dfg.
De grootste voorzorg is overal genomen
tegen brandgevaar.
Enkele lokalen zjjn geheel met ijzeren deu
ren, die steeds dicht vallen, afgesloten, ter
wijl alles van steen en ijzer is gemaakt.
Bovendien zijn overal stoom- en waterkranen
geplaatst, zijn de meeste machines ingericht om
als stoombrandspuiten te werken, en staat
eindelijk te midden der groote binnenplaats,
waar de twee sehoorsteenen zijn, een kolossale
stoombrandspnit, waarvan de straal ter dikte
van ongeveer 1 decimeter middellijn, over de
sehoorsteenen heenspuit, zijnde een hoogte
van ongeveer 100 voet.
Watergebrek is niet te vrezer, daar de
Maas als reservoir dienst doet.
De directie had de welwillendheid ook deze
kolossale brandspuit voor de leden te doen
werken.
Een uitvoeriger verslag zal, naar wij hopen,
iu het tijdschriit der Mij. worden opgenomen.
Den heeren Directeuren Prins en Plate
wordt intnsschen den harteiijken dank gebracht
voor hun betoonde welwillendheid en de leer
rijke uren, geschonken aan de leden van het
Depart. Schiedam.
Aan het commissariaat van politie zijn als
op straat gevonden aangebrachteen stalen
rozekrans, een zwart en een wit kinderkousje,
en een bont schort.
