9e Jaarg. Donderdag 11 Februari 1886. No. 2400. VERSCHIJNT DAGELIJKS. Bureau: Markt, E, 3 57. Prijs van dit Blad: ^oor Schiedam per 3 maanden ..ƒ1.50 Frmcop. post doorjgeheel Nederland 2. Afzonderlijke Nommers0.05 Prijs der Advertentten Van 1—6 regelsƒ0.60 Elke gewone regel ineerll.lö Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten aangegaan. .SchoolIilad" over de gemoeds bezwaren tegen de Openbare School, Boe uiterst gering de hoop ook moge zijn, bij de behandeling der aanhangige voor» Stellen tot Gondwetsherziening de liberale PartÜ als zoodanig aan de billike eischen het positief christelijk deel der bevolking etrekkelijk het onderwijs zal toegeven, toch 0l>tbreekt het niet aan getuigenissen, die ons a°en zien hoe bij een groot aantal onzer tegenstanders een geheele omkeer in denkwijze beeft plaats gebad, hoe het bestaan vanwet- tell)k onrecht door een steeds aangroeiend Setal bevoegde personen van de meest uiteen- °opende richting erkend wordt. .Als een nieuw en sterk sprekend bewijs 'ervan laten wij een geheel hoofdartikel van et Schoolblad (redacteuren H. De Raaf, leeraar aan de kweekschool te 's-Boseh, dr Vitus rttinsma, leeraar aan het Gymnasium te Leeuwarden, en C. Van Riet, hoofd der school te Katendrecht) onveranderd volgen. Een Paar volzinnen, die ons het meest belangrijk v°orkwamen, lieten wij cursief zetten. »Er is een tijd geweest, dat een liberaal 'ad hierover nauwelijks met ernst kon spre- I ndat bijna geen der liberale organen ge bolde in de gemoedsbezwaren der kerkelijken. heetten gemaakte bezwaren, gemaakt ?0°r de leiders, om het volk tegen de open er® school op te ruien, de school in handen an de Kerk te brengen en daardoor ten slotte e® Staat aan de Kerk ondergeschikt te maken. Gelukkig, zijn thans veel liberalen libe- j,a'er geworden. Er staat in (of naast de 'berale part jj een groep, die in deze gemoeds- ,fzwaren iefs ernstigs ziet; die erkent dat Wkelijken, van hun standpunt, voor hun 'nderen de openbare school kunnen afkeuren, et evenveel recht als waarmee anderen, met ®n andere levensbeschouwing, die openbare ehool voor hun kroost verkiezen. Een moderne sekte-school willen wij de "Penbare school niet noemenzij is niet be hind om voor eenige sekte propaganda te ?aken. Maar wel zijn wij van overtuiging J" de openbare school slechts in gemorde als school hunner kinderen kan en mag ge- °jen worden door hen, die zich in het gods- i'^stigc onder de umoderne'rekenen. Wjj s joelen hier met de openbare school de ;^ool zooals zij is, niet de school zooals zij <%ens een der honderd uitleggers van art. en art. 33 zou moeten zijn. ZeUr SCL°°' «ooals zij is, wordt, enkele 'dzame uitzonderingen daargelaten, van God, j.C ePper, Algoede, Hemelsche Vader enz. «esprokendeze woorden vindt men in de oo'boekjes en in de versjes, die gezongen da/ Vee' on4erwijzers zijn van oordeel dit ?oo moet 1)dat men op de open ly'- 'r66 onze confrater De Wekker. W.j wach- H eonter nog altijd antwoord op onze vraag, of «an ook, behalve het voldoen aan de euchen bare school niet mag zwijgen over God. Menig een gaat verderop niet weinig scholen wordt gebeden 2) vóór en na schooltijd, doch ook altijd slechts onder het gebruik van die alge- meene benamingen voor het. Opperwezen Het bidden tot de Heilige Maagd of tot andere Heiligen geschiedt echter, voor zoover wij weten, niet op de openbare school; de Bijbel wordt niet als lees- of leerboek gebruikteen crucifix is er contrabande. Daargelaten, of men dit al dan niet als in strijd met de wet beschouwt, het is de uitlegging, die door de practijk sinds jaren aan de wet is gegeven. Stilzwijgend beschouw den de opvolgende Regeeringen dit als de richting der openbare school. De humanist, de z g. vrijdenker, verkiest die richting niet. Hij zou liever een school wfnscben, waar niet van God en godsdienst gesproken werd. Wat men onder deze be namingen verstaat, zou hij liever zelf aan zijn kinderen vertellen. Het hindert hem, dat aan zijn zoontjes op de school begrippen wor den ingeprent, die hjj meent als wanbegrip pen te moeten bestrjjden. Maar de Katholiek en de orthodox geloo vige Protestant hebben nog veel meer be zwaar tegen die richt 'ng. Beiden kunnen goddienst niet van kerkleer scheiden Hun godsdienst is één met hun kerkleer. Waar tot de jeugd over God en godsdienst gespro ken wordt, maar niet zóó als zij het in hun kerken gewoon zjjn te doen, daar wordt hun godsdienst niet bevorderd, doch eer tegenge werkt, beweren zij. Daar handelt men niet in overeenstemming met hetgeen aan hen het hoogste belang der kleinen toeschijnt. Alleen de modernenonder de Protestan ten vinden het in de openbare school juist zooals het behoort. Zt; zijngewoon van hun voorgan gers in de kerk eveneens slechts m algemeene termen over hit Opperwezen te hoor en spre ken als zij bidden, doen zij dat ook zoo als het kier en daar op de openbare school ge schiedtde liederen, die zij bij feestelijke gelegenheden zingenbijv. op den Protestan tendag, zijn juist van dien aard als mtn se ook in tientallen van schoolboekjes vindt, die door alle schoolautoriteiten zonder beswaar op de openbare school toegelaten worden. Geen wonder, dat zoowel Katholieken als Orthodox-Gereformeerden sinds lang begon nen zijn hun eigen scholen op te richten. De honderdduizenden daaraan besteed, zijn in ons cog een treffend bewijs dat zij m-enen wat zij zeggen. Betaalden vu de modernen de scholen, die zij geschikt voor hun kinderen oordeelen ook zelf, dan zou de toestand zijn zooals die behoorde. Doch men weet dat de openbare school uit de opbrengst der belastin gen bekostigd wordt, belastingen die, behalve door de modernen, ook door de Katholieken en Orthodoxen worden opgebrachtDit is De voorstanders van den tegenwoordigen toestand redeneeren echter die onbillijkheid weg. Zij spreken van een godsdienst of een Christendom boven geloofsverdeeldheid, of van een algemeen Christendom en beweren dat dit kost naar ieders smaak is. Wel geven zij toe dat velen, behalve dit, nog iets voor hun kinderen zullen willen, doch dat, zeggen ze, moeten ze hun dan maar op de catechi satie door hun kerkleeraars laten geveD. Di® Staat geeft wat voor allen goed isvoor het overige moeten de kerkgenootschappen zor gen.. De ervaring heeft nu reeds duidelijk ge leerd, dat de kerkelijken er anders over den ken zij vinden betgeen de Staat geeft voor hun kinderen niet goed En al mogen de oud-liberalen nu al met luider stem roepen dat het wel voor allen geschikt is, met schreeuwen overtuigt men nieten niet aan den Staat, maar aan de ouders zal men toch wtl de beslissing dienen over te laten, wat zij voor hun kinderen goed en niet goed achten. De kerkelijken beschouwen godsdienst niet als een onderwijsvak, waaraan 't voldoend® is enkele uren per week buiten de schoolt® wijdenzij willen den godsdienst, of hun godsdienst, in het geheele onderwijs ingewe ven hebben. Bij het lezen en schrijven, bij ge schiedenis en aardrijkskunde, bij de natuur kunde, bjj alles willen zij hun godsdienst te pas brengen. Wij mogen dit veroordeelen, zelfs dwaas vinden, het is een consequent® van hun leer. Zij meenen dat het zie eheil hunner kinderen er mee gemoeid is; dat een kind door een ander onderwijs in de klauwen van Satan kan gevoerd worden. Nu hebben wij er niets tegen, om zulk een richting te bestrijden. Integendeel, wij helpen hieraan gaarne een handje mee. Maar de Staat moet zich daarbuiten houden. D'e moet niet uit de openbare kas scholen bekostigen, welk® voor velen onbruikbaar zjjn. Als de Staat geen scholen kan stich ten, DIE DOOB ALLEN GAARNE GEBRUIKT WOR DEN EN DIT SCHIJNT ONS EEN ONMOGELIJK HEID TOE DAN MOET HIJ ÓF ZICH VAN HET OPRICHTEN VAN SCHOLEN ONTHOUDEN, EN SLECHTS DE OPRICHTING VAN SCHOLEN DOOR ANDEREN BEVORDEREN, ÓF VOLSTAAN MET HET STICHTEN VAN SCH01.BN, DIE VOOR VELEN GESCHIKT ZIJN, MAAR DAN AAN DE OVERIGEN EEN GELDELIJKE VERGOEDING GEVEN, OPDAT ZIJ DAARVOOR ZRLVEN SCHOLEN KUNNEN OP RICHTEN. Tusschen deze twee zal men moeten kie zen. Dat het daarbij mogelijk zal zijn een goed volksonderwijs te waarborgen, ja zelfs het volksonderwijs beter te maken dan tegen woordig, hopen wij in de volgende nommers aan te toonen." Dit alles is zóó volkomen juist, dat wij er niets hebben bij te voegen. Wij bepalen er ons daarom toe, akte t® nemen van de conclusie, akte te nemen ook NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT. van bekwaamheid en zedelijkheid, een geloofsbe lijdenis van den openbaren onderwijzer mag vragen. (Noot van Het Schoolblad.) 2) Men weet dat Het Volksblad dit indertijd niet in strijd met de wet achtte; alleen kon het blad het niet aanraden, omdat het zoo moeilijk zou zijn, het in overeenstemming met de wet, neutraal, te doen. (Noot van Het Schoolblad.) EEN ONBILLIJKHEIDDIE DE LIBERALEN LIBE RAAL GENOEO MOESTEN ZIJN, NIET LANGER TE DULDEN.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1886 | | pagina 1