No. 3631.
13e Jaarg.
Dinsdag 11 Maart 1890.
VERSCHIJNT DAGELIJKS.
Monument van 's Pausen
Jubelfeest.
Bureau: Boterstraat, E 39.
Prijs van dit Blad:
Prijs der Adverteutiën
ALGEMEEN OVERZICHT.
NIEUWE SCHEDAMSCHE COURANT.
"Voor Schiedam per 3 maanden f 1.50
Franco per post door geheel Nederland 2.00
Afzonderlijke Nommers0.05
Het auteursrecht van den inhoud dezer courant is ver
zekerd volgens de Wet van 28 Juni 1881 (Stsbl. no. J24
Van 16 regelsf 0.60
Elk gewone regel meer»0.40
Voor herhaalde plaatsing worden billijke
overeenkomsten aangegaa*.
Bijdragen voor het stichten eener "Woning
met Huiskapel voor de Pauselijke Internun-
ciatuur bij het Nederlandsche Hof. Aan Z. H.
Paus Leo XIII werd deze stichting door
Neerland'sKatholiekeri eerbiedigst aangeboden
als blijvend gedenkteeken aan het luisterrijke
Gouden Priesterfeest van Z. H. in het jaar des
Heils 1888.
Ontvangen bij den Penningmeester te
's-Hage
Door tusschenkomst van den President voor
het Prov. Comité van Zeeland
Uit Ovezandef23,50.
Uit Hansweerdf 13,00.
10 Maart '90.
Het schijnt thans zeker te zijn, dat de
Hongaarsche minister-president Tisza zal
aftreden. De crisis is echter nog niet offi
cieel dit zal zij eerst worden, wanneer de
Magnaten-tafel (het Heerenhuis) met de wet
op de legerreserve en de begrooting is klaar
gekomen. Men verwacht, dat dit in den loop
dezer week zal geschieden (de Kamer heeft
Vrijdag de bepaalde wet reeds aangenomen)
intusschen heeft thans de heer Tisza reeds
feitelijk afgedaan.
Voor de Katholieken kan dit aftreden niet
onaangenaam zijn. De heer Tisza, die Pro
testant en liberaal is, heeft zich gedurende
zijn vijftienjarig ministerschap meermalen
door vijandige gezindheid jegens de Kerk doen
kennen. Onder zijne leiding was als minis
ter van eeredienst de beruchte Kerkvervol-
ger Trefort werkzaam en toen diens opvolger,
de heer Csaky, een meer gematigde en ver
draagzame politiek volgde, deed zich in het
liberale kamp onmiddellijk een sterke stroo
ming tegen dezen minister gevoelen en een
ware storm stak op, toen Csaky voor de zonen
der magnaten een katholiek opleidingsgesticht
te Pesth wilde tot stand doen komen. Tisza
zorgde er voor, dat aan bedoelde inrichting
het religieuze karakter onthouden werd,
dat Csaky daaraan wilde geven. Aldus
onderscheide Tisza zich altijd door de anti-cle-
ricalenopportunistischen geest zijner staatkun
de. Op 18 Mei des vorigenjaars beloofde Tisza
zelts «godsdienstvrijheid om tot de invoering
van het zoogenaamd» burgerlyk huwelijk te
komen." Als opvolger van Tisza wordt ge
noemd graal Szapary, de tegenwoordige
minister van handel. Ook Szapary, die ka
tholiek is, heeft liberale denkbeelden, maar
hij is niet van Tisia'z kaliber en directe i
aanvallen zullen bij hem ongetwijfeld niet
dien bijval vinden, waarop zij bij den liberalen
protestant Tisza konden rekenen.
Als de naaste oorzaak van Tisza's va! wordt
genoemd de Kossuth-kwestie. De ex-dictator
van 1848, Kossuth, leeft te Turijn in balling
schap, terwijl zijn Hongaarsch burgerrecht
vervallen is. De patriotten nemen nu Tisza's
ontwerp tot reorganisatie van het recht van
inboorling en dat van huisvesting te baat om
ook voor Kossuth het recht te eischen naar
zjjn Vaderland weer te keeren. Als liberaal
en opportunist liet Tisza zich meesleepen tot
de belofte, dat hij voor Kossuth's terugkeer
zou werkzaam wezen. Hierbij zag hij echter
voorbij, dat het weder toelaten van dezen
aarts-revolutionair «ene zware beleediging
voor den Keizer-koning zou wezen, zoodat
hij zich in een dilemma bracht, waarvan de
gevolgen zich weldra zouden doen gevoelen.
Toe» hij met zijn ontwerp betreffende het
domicilie-recht gereed was, bleek het, dat zijn
collega, de minister van justitie, Szilagyi, even
eens een ontwerp had uitgewerkt, waarin een
paragraat voorkwam, welke den terugkeer van
Kossuth mogelijk maakte. Vandaar conflict
tusschen Tisza en Szilagyi. De Keizer be
legde een kroonraad om het geschil tus»chen
beide ministers uit den weg te ruimen, maar
nu bleek het, dat de meerderheid der minis
ters tot Szilagyi's ontwerp overhelde en
Tisza dus tamelijk alleen stond. Deze zou
gewis in dit geval hebben toegegeven, wan
neer dit tegenover den Keizer mogelijk ware
geweest. Maar had hij alzoo van den
eenen kant te rekenen met den Keizer, aan
de andere zijde stond hij tegenover de oppo
sitie te meer daar de uiterste linkerzijde bij
monde van haren leider Iryani, hem nog
extra aan zijn gegeven woord herinnerde met
de verzekering dat zij hem als woordbreker
in het volle Parlement zou brandmerken en
dan, 400 man sterk, de Kamer te verlaten,
verklarende met zulk een persoon niet
verder te kunnen omgaan. Ten einde raad
nam Tisza zijn ontslag.
De regeeringsgezinde bladen spreken kalm
over den staatkundigen toestand. Zij leggen
er den nadruk op dat de crisis geheel per
soonlijk is, zoodat de oppositie er geen voor
deel uit zal putten. Zij rneenen dat Tisza's
opvolger diens liberale richting zal volgen.
Volgens het blad Egyestes zou graaf Jozef
Zuchy zijn aangewezen om als minister van
binnenlandsche zaken graaf Feleki te ver
vangen, welke laatste de portefeuille van
landbouw overnemen zou, terwijl de tegen
woordige minister van landbouw, Szapary,
minister-president zou worden.
DUITSCHLAND.
Aan elke regeering blijft het overgelaten,
hoeveel deskundigen of andere vertegenwoor
digers zij naar de conferentie over het arbei
dersvraagstuk wii afvaardigen. Er zullen
geene besluiten worden genomenmaar van
de vei klaringen der vertegenwoordigers op
de gestelde vragen zal een protocol worden
opgemaakt, waarvan aan alle regeeringen,
die aan de conferentie hebben deelgenomen,
een afschrift zal worden gezonden, ten be
hoeve van verdere overweging en besluit.
In de Zaterdag te Bochum gehouden ver
gadering van gedelegeerden uit den mijn-
werkersbond waren 197 groepen, te zamen
van 28,000 leden, vertegenwoordigd. Er werd
besloten, tegen Augustus eene algemeene
vergadering van Duitsche mijnwerkers door
het bestuur te doen bijeenroepen. Voort*
werd (overeenkomstig het onlangs vermelde
voorstel van het bondsbestuur) besloten, bij
den Rijksdag, den Bondsraad en den Keizer
een adres in te dienen, waarin verzocht
wordt, van staatswege alle mijnen te ont
eigenen en ze in eigendom aan de werklieden
over te geven. Het adres zal in alle Duitsche
steenkooldistricten ter onderteekening worden
rondgezonden. De vergadering heeft acht
uren geduurd.
De Westfalische Merkur verneemt van
hooggeachte en welonderrichte zijde, dat vorst
Bismarck niet met den nieuwen Rijksdag
wil werken en aftreden zal. Ook zou men
overtuigd zijn, dat de nog bestaande over
blijfselen van den Culturkamp niet meer
houdbaar zijn, en eene restitutio in integrum
plaats vinden. Het katholieke blad bereidt
zijne lezers voor op groote verrassingen in
de naaste weken.
ENGELAND.
Bij de verkiezing van een lid van het
Lagerhuis te Sandford is gekozen de heer
Tust (conservatief) tegen een Gladstoniaan.
De conservatieve meerderheid der vorige
verkiezing had nu echter 800 stemmen min
der.
Uit Shangaï heeft de Standard bericht
ontvangen, dat de toestand op Formosa ten
nadeele is veranderd, doordien vele onbe
zoldigde Chineesche troepen zijn overgeloopen
naar de opstandelingen, die thans een krach-
tigen tegenstand bieden. Dientengevolge
heeft de Chineesche legermacht eene neder
laag geleden en heeft de Chineesche regee
ring drie oorlogsschepen met 5000 man ter
versterking der troepen daarheen gezonden.
Naar hetgeen uit St. Petersburg aan de
Standard wordt gemeld, schijnt de ware
reden der zending van den president der
