schie nog steeds op zich wachtendit laatste vooral zeer ten
ongerieve van het reizend publiek, dat reikhalzend uitziet
naar verlaging van het thans bestaande tramtarief, het
geen alleen te verkrijgen schijnt door concurrentie in het
leven te roepen.
Het nieuwe station van de Hollandsche IJzeren Spoorweg
maatschappij werd dit jaar in gebruik genomen, terwijl de werk
zaamheden aan den lijn SchiedamHoek van Holland met
ijver worden voortgezet. Men mag verwachten, dat in het
jaar 1891 deze lijn zal worden in gebruik genomen.
Het uitbreken van ta) van branderijen deed vele werklieden
buiten werk geraken. In andere takken van nijverheid konden
deze werklieden echter weder gedeeltelijk geplaatst worden,
zoodat de toestand der arbeidende klasse alhier tamelijk
gunstig is in vergelijking van dien in andere gemeenten.
In de fabrieksnijverheid was het in het afge-
loopen jaar bijzonder stil. Eenig leven gaven het inrichten
van verscheidene branderijen naar de nieuwere methode
en de aanbouw eener stoombranderij.
De ambachtsnijverheid gaf stof tot tevreden
heid. Verschillende woonhuizen werden gebouwd of zijn
in aanbouw, enkele branderijen werden uitgebroken en
in pakhuizen of woonhuizen herschapen, terwijl de aan
bouw van het nieuwe station der Hollandsche IJzeren
Spoorwegmaatschappij werd voltooid.
HOOFDSTUK I.
a. Ambachtsnijverheid.
b. FABRIEKSNIJ VERHEID.
Op Jl December 1889 bedroeg het aantal branderijen
380, met inbegrip van 3 stoombrahderijen; dat der distil
leerderijen 25 en 1 alcoholfabriek.
Er werden 46 376 891 hectoliter gedistilleerd ad 50 pet.
gefabriceerd.
Enkele branderijen werden uitgebroken een nieuwe stoom
branderij is in aanbouw. De werkzaamheden bleven beperkt
en er werd niet veel meer dan vijf dagen in de week gestookt,
De Mouterijen hadden in tegenstelling met voor
gaande jaren geregeld werk. De verzendingen van mout,
zoowel naar het binnen- als naar het buitenland brachten
daartoe het bare bij.
De I, ikeurstoke r ij e n gingen niet vooruit, ook hierin
doet zich de concurrentie nijpend gevoelen.
De Wind-koren- en moutmólen s hadden gere
geld werk, ofschoon door het verbruik van bloem hunne
werkzaamheden niet toenemen. In den Oostmolen werd
een hulp stoomvermogen aangebracht.
De Stoom- koren- en moutmolen de Dubbele
Arend" vermaalde 3,384,423 kilogram rogge; 4,360,718
kilogram mout en 1,212,969 kilogram maïs.
»De West" 9,394,548 kilogram rogge 7,717,763 kilogram
mout en 1,370,203 kilogram maïs.
Dl)e Braak" 5,923,420 kilogram rogge; 8,160,511 kilo
gram mout en '1,764,486 kilogram maïs.
y>De Cycloop5,627,550 kilogram rogge 6,896,350 kilo
gram mout en 1,132,800 kilogram maïs.
De stoomkorenmolen van dè firma Th. C. Melchers ver
maalde 8.000.000 kilogram graan.
De Bakkers- en Pelmolen leverde bevredigende
resultaten opofschoon door de lage spoelingprijzen het
debiet niet toenam.
De vraag naar de producten van »de S t e a r i n e-K a ar-
senfabriek Apollo" was vrij levendig, zoodat met alle
kracht moest worden gewerkt.
Op 31 December 1889 waren in dienst 462 werklieden,
(waarvan 248 mannelijke en 214 vrouwelijke werklieden).
De Ruw- Vetsm e lterij en Vetkaarsenfabriek
werkte niet onvoordeelig.
De Fabrieken van o 1 e n e en loog leverden gun
stige finantieële resultaten op.
De Kurkensnijderijen leverden tamelijk bevredi
gende uitkomsten op. Er kon geregeld worden gewerkt,
maar ook niet meer.
De B i e r b r o u w e r ij e n werkten niet onvoordeelig. Of
schoon het debiet grooter was dan in voorafgaande jaren, kon
de daardoor behaalde meerdere winst niet op wegen tegen de
grootere uitgaven voor steenkolen. De vooruitzichten zijn on
gunstig met het oog op de stijgende steenkolen- en moutprijzen.
De Mineraalwater fa brieke n werkten niet' on
gunstig, het debiet was toenemend.
De Snel azijnmakerijen werkten bevredigend.
De Koperslager ij en werkten iets gunstiger dan in
voorgaande jaren. Eenig nieuw werk kon worden afgele
verd, daar sommige industrieëlen hunne branderijen lieten
inrichten voor het fabriceeren van Weener- of Schepgist.
De Fabriek van Stoom- en andere Werktuigen,
Ketelmaker ij en Kunstsmederij van de firma G.
J. Vincent Sc Co., had ook in 1889 aanhoudend druk werk,
zoowel op het gebied van machineriën en ketelmakerij,
als van kunstsmeedwerken, ijzeren hekken enz. enz.
De Inrichting tot herstel van stoom- en
andere werktuigen van den heer Frans van Dijck
werkte met voordeel. De vraag naar drijfriemen was
grooter dan in voorgaande jaren. Ook de hervorming van
vele branderijen voor het fabriceeren van Weener- of
Schepgist bracht veel werk aan.
De Gasmeterfabriek t>Schiedam" werkte bevre
digend. Er werd aan 13 werklieden werk verschaft,
terwijl geregeld 12 uren daags kon worden gearbeid.
De Mandemakerijen gingen niet vooruit. De ver
pakking van gist in houten kistjes nam toe, zoodat de
vraag naar manden afnemend was.
De werkzaamheden in de Zakkenmakerijen be
paalden zich bijna uitsluitend tot verstelwerknieuw werk
werd slechts zelden afgeleverd.
De T o u w s 1 a g e r ij e n hadden te kampen met de
heerschende malaise en leverden luttele verdiensten op.
De Zeilmakerijen werkten zeer onbevredigend.
De Fabriek van Lakken, oliën en vernis-
s e n wer kten niet ongunstig.
Doordien de zalmvangst zeer schraal was, leverde de
Zalmrookerij niet zulke gunstige resultaten op als in
het voorafgaande jaar.
De Sigarenfabrieken leverden geen belangrijke finan-
tieële resultaten op, doordien de concurrentie steeds toeneemt.
De Kuiperijen werkten onvoordeelig, doordien de
uitvoer van gedistilleerd naar het buitenland afneemt.
De Fabriek voor machinale bewerking van
hout en de machinale k u i p e r ij werkten zeer
bevredigend, zelfs was in het afgeloopen jaar een aan
merkelijke vooruitgang te bespeuren.
De omzet in den binnenlandschen houthandel was bevre
digend, niettegenstaande de prijzen beduidend hooger waren.
De Houtzager ij en hadden geregeld, doch geen over
vloedig werk. De aanvoer van buitenlands gezaagd en geschaafd
hout, neemt ieder jaar in omvang toe, omdat in het bui
tenland steeds meer zagerijen worden opgericht, wat van
merkbaren invloed is op de hier te lande bestaande zage
rijen en deri bloei dier inrichtingen niet bevordert.
De Kistenmaker ij e n werkten onvoordeelig, door
dien het hout en de benoodigde ijzerwaren aanzienlijk in
prijs stegen.
Omtrent de Glasfabriek is, ouder gewoonte, geen
opgave ontvangen.
De boekdrukker ij en bloeiden. Die van de firma
H. A. M. Roelants gaat voort met het leveren van alle
soorten van drukwerk, zoowel op het gebied van hout
gravures, als op dat van stereotypie en galvanoplastiek.
De Schiedamsche Alcoholfabriek verwerkte
in het afgeloopen jaar 5400 H. L. moutwijn tegen 8500 H. L.
in het jaar 1888. Alhoewel alzoo belangrijk minder werd
verwerkt dan in het vorig jaar, is het doel der oprichting
bereikt, omdat het billijk prijsverschil tusschen ruwen
spiritus cn moutwijn hersteld was. Dit verschil toch
varieerde van 2.50 tot 4 per H. L.
Met genoegen mag worden geconstateerd, dat de kwaliteit
van den spiritus steeds wordt geroemd. Naar het buiten
land werd weinig verzonden, omdat de concurrentie daar
zeer groot en toenemend is, terwijl de industrie aldaar
nog bevorderd wordt door uitvoerpremiën.
Het in vooruitzicht gesteld handelsverdrag tusschen Frank
rijk en Italië, hetwelk den uitvoer van fijne spiritus zeer zou
bevorderen, daar ook in die landen de kwaliteit van den
spiritus zeer wordt geroemd, laat nog steeds op zich wachten.
De Spoeling meelfabriek der Schiedamsche Spoeling-
vereeniging kon tengevolge van den overvloed van spoeling
steeds werkzaam blijven. Van het op de Algemeene Ten
toonstelling der Hollandsche Maatschappij van Landbouw te
Haarlem ingezonden vee met spoelingmeel gemest, werd
één exemplaar met den tweeden prijs (zilveren medaille)
bekroond en tot goeden prijs aldaar verkocht. Het even
eens op die Tentoonstelling geëtaleerde Spoelingmeel
verwierf eene eervolle vermelding.
De Vereeniging betaalde over het boekjaar Mei 1888/1889
een gemiddelden prijs van ƒ1.30 per ketel, tegen ƒ1.37 in
het voorafgaande jaar.
In den afgeloopen zomer had de Vereeniging een, ge
durende haar bestaan, nog ongekenden overvloed van
spoeling, zoodat plaatsruimte en putten te kort schoten
om de overtollige spoeling te bevatten.
In het afgeloopen jaar werd vergunning verleend tot:
a. stichting van 100 burgerwoningen, 8 boven- en
benedenwoningen, 1 lokaal bestemd tot het houden
van godsdienstoefening, 3 pakhuizen met bovenwo
ningen, 1 serre met loods, 2 loodsen en 1 wachthuisje.
b. verbouw van: 12 burgerwoningen, 2 beneden- en
bovenwoningen, 1 schoolgebouw, 1 kantoor, 1 machi
nekamer, 3 pakhuizen en 2 loodsen.
c. opbouw van1 bovenwoning.
d. b ij b o u w van 1 tuinkamer.
Ingevolge de fabriekswet werden de navolgende vergun
ningen verleend
door Burgemeester en Wethouders.
a. tot oprichting van: 1 stoombranderij, 1 distil
leerderij, 3 slachterijen, '1 bakkerij, 1 vischdroogerij, 1
huidenzouterij, 1 bergplaats voor petroleum, 1 bergplaats
voor lompen en beenderen, 1 kuiperij en 1 metaalsmederij
en kopergieterij.
b. tot uitbreiding van 4 branderijen (waaronder 1
tweemalen), 1 bierbrouwerij, 1 kaarsenfabriek en 1 molen.
Door de Gedeputeerde Staten of door den Koning wer
den geen vergunningen verleend.
