jjjii Knier tohoort em Bjiwegl.
De Arbeiderskwestie.
13e Jaarg. Zondag 11 en Maandag 12 Mei I890. No.
VERSCHIJNT DAGELIJKS.
P
Bureau: Boterstraat, E 39.
Prijs der Advertentie»
ALGEMEEN OVERZICHT.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE CO
Prijs van dit Blad:
Voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.50
Franco per post door geheel Nederland 2.00
Afzonderlijke Nommers0.05
Het auteursrecht van den inhoud dezer courant is ver-
volgens de Wet van 2S J uui 1881 Stsblno. 124.)
Van 16 regelsƒ0.60
Elk gewone regel meer0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke
overeenkomsten aangegaan.
''e acht-uren-betooging heeft fiasco ge-
^oaakthet valt niet te ontkennen. De eisch
ut het instellen van een werk..-0 van acht
hoofdzakelijk door de socialisten met
tetü°t vertoon gesteld, heeft geen ingang ge-
Ij""'e" bij het meerendeel der werklieden.
11 gezond verstand kwam in opstand tegen
ezen overdreven eisch, die zeker, bedoeld
a il'gemeenen maatregel, tot de meest 011-
^uiinge moet gerekend wordenimmers,
ge al voor sommige zware werkzaamheden
11 ai'beidsdag van acht uren meer dan vol-
ende zijn, voor de meeste vakken zou de
"'.voering van dien normalen arbeidsdag ge-
jVls de ondergang zijn; want de productie-
0sten zonden daardoor aanmerkelijk stijgen
('e producten op zoo'n prijs moeten ge-
worden, dat ze werkelijk niet te ver
hopen zouden zijn.
Maar ligt er dan in dezen eisch tot beper-
g van den arbeidersdag tot acht uren
(^lt ünze overweging verdient? Wie
zou beweren, zou gewis bewijzen met
e hedendaagsche toestanden weinig of niet
end te zijn. Neen, gewis, als middel van
de'tat'e ('°01 Soc'aüsten aangewend, neeft
hetooging van den i n Mei fiasco gemaakt
<lar a's een teekenend feit in de geschie-
"s van bet verloop en de oplossing der
''ciderskwestie, heeft zij, ondanks baar
""uier succes, niets van haar gewicht ver-
loren.
de
He betooging van den 'in Mei is als
V"ger, gelegd op eene open wonde in bet
P"s der hedendaagsche maatschappijzij
s als eene illustratie van het machtig woord,
l°°l Faus Leo XIII in tal van encyclieken
.0 (le wereld gericht en hare beteekenis
s 'et best weer te geven in deze woorden
Je°elent rechtvaardigheid tegenover den werk-
"lan, komt hem in zijne rechtmatige grieven
"geirioet, opdat bij niet de prooi worde
l'et socialisme, dat hem zoowel.naar het
haam als naar de ziel ten verderve zal
voeren,
Rechtvaardigheid tegenover den werkman,
Woidt ze algemeen beoefend? Te gemoet-
aan de rechtmatige grieven van den
at beider, ziet men ze alom toegepast?
ts wij het antwoord op deze vragen in hun
Vollen
omgang zouden moeten geven, zou het
"oodig zijn, de verschillende betrekkingen na
gaan, die er tusschen den patroon en den
Weikman bestaan; doch dit zou ons gewis
te ver loeren; bepalen wij ons slechts tot
de kwestie die in den laatsten tijd het
meest op den voorgrond treedt, nl. den
tijd van den arbeid. Aan dit punt wordt
blijkbaar door de arbeiders groot gewicht
gehecht. De werkstakingen van den laat
sten tijd, 0. a. te Rotterdam en die te Lon
den, welke zoo lang aanhield, bewijzen, dat,
meer nog dan op de kwantiteit van het
loon, door den arbeider gelet wordt op den
tijd van den arbeid. De werkman meent
terecht, dat die tijd niet eenzijdig door den
patroon naar willekeur mag geregeld worden
dat er nog andere factoren dan het belang
of het voordeel van den patroon bij het
vaststellen van den werktijd meetellendat
hij (de arbeider) behalve hij liet werk, ook
nog voor een goed deel behoort aan zijn ge
zin, aan het familieleven, en dat de gelegen
heid om zijne plichten als zoodanig te ver
vullen, hem niet mag ontnomen worden.
Wordt er met deze groote waarheid wel
altijd rekening gehouden Of is het integen
deel een feit, dat meerdere patroons hunne on
dergeschikten soms dag en nacht, nagenoeg
zonder rust, aan 't werk houdendat de ar
beider zedelijk gedwongen is zijn diensten
te presteeren op tijden, die hij voor God en
zijn geweten daartoe het minst geschikt acht
Ja, in dezen tijd van stoom en machines
■wordt de werkman maar al te dikwijls be
schouwd als eCu willoos werktuig, dat ge
steld wordt en in werking blijft, zoolang de
patroon het verkiest. In dezen tijd van stof-
vergodingen materialisme wordt er helaas!
zoo weinig rekening gehouden met de hoo-
gere belangen van dén arbeidervergeet
men zoo licht, dat ook hij te arbeiden heeft
aan zijn eigen zieleheil en dat van degene»,
die naar Gods wil aan zijne zorgen zijn
toevertrouwd. Was dit niet het geval, wij
zouden niet het stuitend schouwspel te zien
hebben, dat de werkman voortdurend als
eene machine in beweging is, als een ziel
loos werktuig, dat niet weet van dag of
nacht, van Zon- of werkdag. Toen tijdens
de Fransche revolutie de Zondag was afge
schaft en de tiende dag als rustdag in zijne
plaats was getreden, zeide de Fransche land
lieden onze ossen kennen den Zondag zij
weigeren dien dag den arbeid. De werk
man helaaskan niet weigeren, want hij
weet, dat die weigering voor hem het ver
lies van zijne broodwinning ten gevolge heeft.
O, mochten alle werkgevers dit wel over
wegen maken zij tocli geen misbruik van
den afhankelijker! staat waarin de werkman
zich bevindtbeoefenen zij rechtvaardigheid
tegenover den arbeider en komen zij hem
in zijne rechtmatige grieven te geinoet, op
dat hij niet de prooi van het socialisme
wordeKan liet socialisme den werkman
op rechtmatige grieven wijzen, dan maakt
het hem tevens ontvankelijk tot het stellen
van ongerechtigde eischen. Dit moeten wij
trachten te voorkomen; wij moeten den so
cialisten de pas afsnijden door ons van de
werkliedenbeweging meester te maken, den
werkman op zijne rechtmatige belangen te
wijzen en hem op den rechten weg te lei
den. Door dit te doen, zullen wij werkzaam
zijn zoowel in 't belang van den patroon als
van den arbeider.
AMERIKA.
Het Braziliaansche episcopaat heeft een
mandement uitgevaardigd, waarin het ten
zeerste het lot van Dom Pedro en zijn Huis
betreurt, alsmede de wijze waarop de regee-
ringsvorm is veranderd. Evenwel verklaren
zij, dat de republiek als zoodanig niet in
strijd is met den godsdienst, en verlangen,
dat de Staat en de Kerk zich ieder opjhün
eigen terrein bewegen, evenwel zonder
scheiding. Scheiding van Kerk en Staat is
veroordeelenswaard, en daarom bestrijden de
twaalf prelaten, die het stuk onderteekend
hebben, ten krachtigste het desbeti effende
regeeringsontwerp en het voorstel tot vrij
heid en gelijkheid van alle kerkelijke genoot
schappen.
DUITSCHLAND.
In liet Pruisische Heerenhuis is gisteren
aangenomen een voorstel van graaf Pfeil om
de regeering uit te noodigen maatregelen
te nemen, opdat in de hoogere scholen de
hoogste klassen niet worden bezocht door een
zoo overwegend aantal joodsche leerlingen, dat
daardoor het karakter van christelijke school
kan worden benadeeld. I)e minister van
eeredienst en onderwijs verklaarde zich ten
krachtigste tegen het voorstel, onder verkla
ring dat hij in de aanwezigheid van joodsche
leerlingen op de school geen nadeel kon zien
en dat het voorstel in strijd was met den
geest der grondwet. Desniettegenstaande
werd het met groote meerderheid van stem
men aangenomen. De minister van het Huis
des Keizers, Von Wedell, stemde er voor-;
de veldmaarschalk Moltke stemde tegen.
Bij de ontvangst der presidenten van den
Rijksdag, welke gisteren naar gebruik plaats
had, sprak de Keizer zijne levendige be
langstelling uit voor het aanhangige leger-
wetsontwerp, dat gedurende jaren voorbereid
en aan het oordeel van alle militaire gevol
machtigden onderworpen geweest is. De
Keizer zelf heeft er enkele wijzigingen in