Binnenlandsche Berichten.
Ime/zOiiden.
Parijsche Kroniek,
BIJVOEGSEL
behoorende bij de
van 15 en 16 FEBRUARI 1891.
„Peter en Panwels."
Omtrent de opvoering, in het seminarie
»Hageveld", van Vondel's beroemd treurspel
»Peter en Pauwels" ontleenen wij aan een
particulier schrijven, ons welwillend daartoe
verstrekt, het volgende verslag
»Peter en PauwelsZoo luidt 't opschrift
van het treurspel, dat de dagteekening draagt
van Vondel's overgang tot de Katholieke
Kerk. Hij wilde zijn intrede in die Kerk door
een monument, zijner waardig, vereeuwigen.
Zijner waardig, zeg ik, en met recht. Als
drama, d. w. z. als «tooneelstuk (met actie")
is 't het beste van al zijne werken. De ver
zen zijn eveneens van de keurigste en beste
die onze groote dichter ooit gemaakt heeft.
Maar laat ik u den gang van het stuk
vertellen. Eerst komen «Simon de Tovenaer"
en Elymas op, die hun woede tegen de
Apostel vorsten willen koelen en Nero zullen
opzetten, hen te doen ter dood brengen.
Zoo wordt dus reeds dadelijk het ondei-
Werp van het stuk bepaald. Men is dan ook
door 't heele treurspel heen in voortdurende
spanning over het al of niet slagen van hun
booze oogmerken, en de onzichtbare macht
der hel, die zoo meesterlijk in die eerste
verzen haar woede lucht geeft, ziet men op
't geheele stuk steeds ingrijpen.
Nauw zijn die twee booze geesten ver
dwenen;, of (let op 't schoone contrast), daar
treden twee nederige dienaressen des Heeren
op, die beraadslagen, om de Apostelvorsten
te verlossen. (Bij de opvoering in't Seminarie
zijn deze vrouwenrollen, ook die van Cornelia
later, op meesterlijke wijze door den zeergel.
H. Callier in mannenrollen veranderd.) Zij
gaan uit ter verlossing, en na de tooneel-
verandering ziet men de «Mamertijnsche
vangkenis," waarin Peter en Panwels zijn
opgesloten. En dan begint juist t schoonste
van het stuk, wat de heer Van Lennep, die
meesterlijke uitlegger van Vondel, geheel
Verkeerd begrijpt maar 't is den man niet
kwalijk te nemen, hij was niet Roomsch-
Katholiek, en begrijpt dus de Christelijke
deugd van Boetvaardigheid niet.
De onovertroffen klaagtoon in Peter's woor
den, die steeds maar op den nacht duiden,
toen hij den Heer had verraden, en de hou
ding van Pauwels, die langzamerhand even
eens door berouw wordt bewogen, en ten
laatste uitroept
»Gij zijt op verre na zoo schuldig als ik."
zijn meesterlijk door Vondel weergegeven,
Maar de komst van Petronella en Plautilla,
de beide Christenmaagden, die zooeven hun
Verlossing bespraken, stuit hunne klachten.
Niet dan na hevig tegenstrijden worden de
Apostelen eindelijk uit den kerker geleid,
en 't eerste bedrijf sluit met den heerlijken
Reizang:
«Voor Jezus' naam en Caesar s rijk
Hetzij in sterven of in leven,
Staan wij gereed, een iegelijk
Zijn eer en eigen recht te geven,
Door schuldige onderdanigheid." enz.
Maar ik moet korter zijn met de andere
bedrijven en zal dus maar enkel verhalen,
hoe Nero eindelijk wordt overgehaald om
»d'Apostels" ter dood te verwijzen.
«Maar niettemin de Faam
Met haar bazuin, zal zwellen op hun
[Naam,
En eeuwig zwanger gaan van Pauwels en
[van Peter
Zoo zingt de onovertroffen, heerlijke Rei
zang, zoo prachtig door onzen roemruchtigen
stadgenoot, prof. Jansen, op muziek gezet.
Dan, de Apostelen worden ter dood geleid,
maar Caesar Nero is van dat oogenbtik af
■Waanzinnig, en wij zien, bij den aanvang
van liet vijfde bedrijf, den ongelukkigertoe
stand van den wereldbeheerscher. Maar
't tooneel verandert, we zien de catacomben.
En daar staat Linus, Peter's opvolger de
tweede Opperherder. En hem wordt door
de ooggetuigen het verhaal gedaan van
Peter's en Pauwel's marteldoodbedroefd
luistert hij toe, maar daar daalt de Geest
des Heeren in hem, en hij ziet, hoe de Stoel
van Petrus nog 300 jaar verdrukt zal blijven,
maar steeds zal groeien en bloeien hoe de
Kerk tegen alle aanvallen der hel zal weer- j
stand bieden, eu daar klinkt, na zijn spreken, 1
het blijde Gloria in Excelsis Deo" uit den I
Hemel
En wat behoef ik U nu verder eene be
schrijving te geven van het treurspel Het
spel was overheerlijk, de Reien waren god
delijk schoon. Ja, die woorden, zóó schoon
weergegeven in de muziek en dat alles in
dien, door velen zoo ten onrechte bestreden,
z. g. «Nieuw Gregoriaanschen stijl", soms in
Palestrijnsche vierstemmige muziek over
gaand, laat al de bestrijders van dien
kerkzang op zulk een kunstavond naar Hage-
veld komen, en zij zullen verzoend worden
met dien zang, zij zullen hun ouden stijl 1
wegwerpen, en den nieuwen (mits goed ge
zongen) invoeren.
En 't tooneel 'l Vraag er niet naar 1
Het talent van den hooggevierden profes
sor Callier weer te geven, is mij onmogelijk,
't Is haast niet te gelooven, hoe hij met de
in vergelijking, geringe hulpmiddelen, zoo
iets prachtigs heeft kunnen tot stand brengen.
Het tooneel was op de wijze der oude
Grieken ingericht. Een proscenium of voor-
tooneel, dat uit Romaansche pijlers, door
bogen verbonden, bestond, was door gordij
nen van 't eigenlijke tooneel afgescheiden en
daarop kwamen en stonden de Reien, die
uit Christensoldaten en Romeinsche knapen
bestonden. Het middelste gordijn, tusschen
de pijlers, schoof open, en verleende het ge
zicht, nu eens op Nero's paleis, dan weder
op de catacomben, of op het holderMamar-
tijnsche gevangenis. Onnoodig de pracht, die
in Nero's hof en de akelige naaktheid, die
in de gevangenis heerschte, u te beschrijven.
En aan dat tooneel was bijna twee jaar ge
werkt, om 't te schilderen. En de plannen,
teekeningen, etc. etc. van dat geheele werk,
werden alleen door professor Callier ver
vaardigd, die dat geheele reuzenwerk in
't hoofd had.
Nog nooit was een kunstavond op «Hage-
veld" zóó schitterend als deze. Maar vooral dank
aan den zeereerw. zeergel. heer Callier, die
zich een onsterfelijken roem heeft verworven,
door op Hageveld de treurspelen van onze Ne-
derlandsche klassieke dichters, de treurspe
len van den kunstenaar Joost van den Von
del te laten opvoeren.
Dank ook, en wel in niet geringe mate,
aan den talentvollen componist, prof. Jan
sen, die in de Reien van den y>Petcr en
Pauwels" zich zelf heeft overtroffen, 't Is,
tusschen twee haakjes, te hopen, dat ze
spoedig indruk zullen verschijnen. En, ten
laatste, nogmaals onze levendige bewondering
gebracht voor den genialen Vondel, den
dichter bij uitnemendheid, den grootsten, dien
Neerland ooit mocht bezitten.
Vondelzie, de polsen zwellen
Van het warmer kloppend bloed
In de handen beeft de veder
Die dien naam hergeven moet
Vondel 1 duizend, duizend stemmen
Geven antwoord, zingen 't lied,
Dat den dichter roemt en huldigt
Als monarch op 't kunstgebied 1"
(Dr. SCHAEPMAN.)
Vervolg.)
Volgens de Haagsche Courant is een ver
volging ingesteld tegen den schildwacht die,
op post staande, aangerand werd door een
dronken man en dezen een bajonetsteek in
de dij toebracht. Hij bevindt zich thans in
hechtenis en moet voor den krijgsraad te
rechtstaan. «Mochten de militaire rechters
den man veroordeelen," zegt de H. C., «dan
geven wij in overweging, de Wapenwet
voortaan ook op het leger in 't algemeen en
de schildwachten in 't bijzonder van toepas
sing te verklaren en onze landverdedigers te
wapenen met bezems of andere onschade
lijke voorwerpen."
Het Dagbl. v. Z.-H. zegt dat men uit het
particulier telegram van de N. R. Ct over
de onlusten in Endeh allicht zou vermoeden,
met een zeer ernstig geval te doen te heb
ben. Ware dit echter zoo, dan zou de Indi
sche regeering wel een officieel bericht her
waarts hebben gezonden. Dit is niet geschied,
en dus mag met grond worden ondersteld,
dat de zaak geen ernstig karakter heeft.
Hetzelfde blad meldt, dat bij het depar
tement van Koloniën evenmin tijding is ont
vangen van een oneenigheid, welke tusschen
den gouverneur van Suriname en den pro
cureur-generaal mr. Kalff zou zijn ontstaan.
Volgens het Vaderland is het reeds be
kend, wat waarschijnlijk de aanleiding is
geweest van het geschil tusschen den gou
verneur van Suriname en mr. Kalff. De En-
gelsche consul-generaal heeft er zich name
lijk bij den gouverneur over beklaagd, dat
gestrafte Britsch-Indische koelies openlijk
mishandeld werden. Dit heette geschied te
zijn op bevel van den procureur-generaal.
Deze, door den gouverneur ter verantwoor
ding geroepen, beriep zich op een door dezen
verstrekten last, dien de gouverneur weder
om ontkende te hebben verstrekt. Vandaar
hevige oneenigheid tusschen beiden.
Door de groote ophooping van aangeboden
vrachtgoederen hebben verschillende stoom
bootondernemingen de handen vol, waardoor
de verzendingen wel iets later dan gewoonlijk
zullen plaats hebben. Binnen een paar dagen
echter zal alles weder geregeld gaan. Tot
groot gerief van de melkboeren zal de Schie
tot Rotterdam spoedig weder bevaarbaar
zijn.
.miaaoaum
ROTTERDAM. De gemeenteraad heeft
aan de afdeeling «Rotterdam, Schiedam en
omstreken" der Hollandsche Maatschappij van
Landbouw eene subsidie van f300 toege
kend, ter tegemoetkoming in het uitloven
van prijzen op de tentoonstelling van ge-
mets vee en pluimgedierte, die in Maart
alhier vanwege die afdeeling zal worden ge
houden.
DELFT. Op den Haagschen straatweg tus
schen de Oliefabriek en de Glasblazerij zijneen
80tal boomen gemerkt, die eerstdaags moeten
vallen voor de vaartverbetering tusschen Rijn
en Schie. Ook aan den Oostsingel, het Plan
soen, de Oostpoort en de Nieuwe Laan zijn
ruim een 100-tal boomen ten doode opge
schreven.
(Buiten verantwoordelijkheid
der Redactie.)
Geheel instemmende met den inhoud van
het schrijven van een belanghebbend indus
trieel in uw geëerd blad, wil ik bij dezen in
overweging geven, dat de ingezetenen zich in
zake het inlaten van versch buitenwater,
'twelk voor onze gemeente een levensbe
hoefte is, tot H. M. de Koningin-Regentes
zullen wenden en Hare hooggewaardeerde
tusschenkomst inroepen.
Vertrouwend, dat de heeren opstellers van
een adres aan Heeren Dijkgraaf en Hoog
heemraden van Schieland, waarin in zoojuiste
bewoordingen onze nood wordt te kennen
gegeven, zich ook gaarne zullen belasten met
het opstellen van een verzoekschrift aan II.
M., beveel ik deze zaak in allerwelwillende
overweging ter spoedige afdoening aan.
Voor de plaatsing dezer regelen, U, M. de
R., dank zeggend, teeken ik mij
Een Brander.
De sociale kwestie treedt steeds meer en
meer op den voorgrond en alvorens deze
eeuw ten einde is, zullen er waarschijnlijk
